gzugs

From Rangjung Yeshe Wiki - Dharma Dictionary
< Steinert App Dictionaries‎ | 50-NegiSkt
Revision as of 12:26, 28 July 2021 by Jeremi (talk | contribs) (CSV import Negi Part-2)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)
Jump to navigation Jump to search
gzugs
* saṃ.
  1. rūpam i. cakṣurviṣayaḥ — mig gis gzugs rnams la thogs par 'gyur ba/ de'i phyir gzugs rnams ni mig gi yul zhes bya'o// cakṣurhi rūpe pratihanyate, tasmād rūpāṇi cakṣurviṣayā ityucyante śi.sa.139kha/ 134; gzugs ni 'byung ba chen po rnams kyi gnas kyi bye brag go// rūpaṃ ca bhūtānāṃ sanniveśaviśeṣaḥ la.a.137kha/84; de la yan lag bcu gnyis ni/ ma rig pa dang 'du byed dang rnam par shes pa dang ming dang gzugs dang tatra dvādaśāṅgāni—avidyā, saṃskārāḥ, vijñānam, nāmarūpam abhi.bhā.124ka/435 ii. = byad gzugs ākṛtiḥ — nag po'i phyogs kyi klu'i rgyal po bram ze'i gzugs su 'ong nas kṛṣṇapakṣiko nāgarājo brāhmaṇarūpeṇāgatya la.a.126kha/73; de yis bud med gzugs btang nas/ … /skyes pa nyid du yang dag gyur// strīrūpaṃ sā tyaktvā…puruṣatvaṃ samāyayau a.ka.15kha/51.16; gzugs mdzes surūpā vi.pra.155ka/3.104; gzugs ngan kurūpaḥ a.ka.159kha/17.31; khyab 'jug gzugs sna tshogs su ston pa viṣṇorviśvarūpasandarśanam abhi.sphu.6ka/10; ākṛtiḥ — mi yi gzugs narākṛtiḥ jā.mā.131kha/152; ri dwags gzugs la mi ltar brtan pa'i sems/ /dka' thub can bzhin srog chags rnams la brtse// mṛgākṛtirmānuṣadhīracetāstapasvivatprāṇiṣu sānukampaḥ jā.mā.145kha/169; ākāraḥ — de ni pha ma gcig gi gzugs/ /'dzin 'gyur gzhan 'ga'i ma yin bzhin// pitrostadekasyākāraṃ dhatte nānyasya kasyacit pra.vā.132kha/2.369; mūrtiḥ — de yis mkha' las zla ba yi/ /gzugs bzhin bdag po'i grong khyer phyin// sā gatvā nagaraṃ patyurvyomnā mūrtirivaindavī a.ka.311ka/40. 47; chags pa med kyang khyod kyi gzugs/ /su zhig chags par mi bgyid lags// aspṛhasyāpi te mūrtiḥ kurute kasya na spṛhām a.ka.174kha/19.127; sna tshogs gzugs viśvamūrtiḥ vi.pra.127ka/1, pṛ.25; ye shes gzugs jñānamūrtiḥ vi.pra.235kha/2.36; varṇaḥ — de nas gnod sbyin de dag bram ze'i gzugs su bsgyur te atha te yakṣā brāhmaṇavarṇa– mātmānamabhinirmāya jā.mā.37kha/44 iii. svabhāvaḥ — de la 'jigs par mi bya ste/ /seng ge'i gzugs kyis rnam par rgyu// bhayaṃ tatra na kurvīta siṃharūpeṇa paryaṭet he.ta.7kha/20; A li zla ba'i gzugs kyis gnas/ /kA li'i gzugs kyis snang byed do// sthitāliścandrarūpeṇa kālirūpeṇa bhāskaraḥ he.ta.9ka/26; kun rdzob gzugs su rnam par gnas/ … /las kyi phyag rgya sthitā saṃvṛtirūpeṇa… karmamudrā gu.si.7ka/16 iv. = gzugs bzang surūpam — na chung … /gzugs dang lang tshos brgyan rnyed nas// prāpya kanyāṃ…rūpayauvanamaṇḍitām gu.sa.102ka/25; yon tan mchog spangs rnams la gzugs kyis ci/ /tshul khrims btang ba rnams la rigs kyis ci// rūpeṇa kiṃ sadguṇavarjitānāṃ kulena kiṃ śīlavināśakānām a.ka.54ka/59.40; rūpaśobhā — bcom ldan me tog gi mtshon dang ldan pa gang gi gzugs kyis pham par byas pa bhagavan kusumāyudha yena tvaṃ rūpaśobhayā nirjito'si nā.nā.230kha/50
  2. = lus śarīram, dehaḥ — pad ma'i dpal gyis brgyan pa de 'dra ba'i gzugs mthong nas yāvatpaśyati…padmaśriyā'laṃkṛtaṃ śarīram kā.vyū.238ka/300; lag pa byed pa spyod pa dang/ lus 'dus pa gzugs hastaḥ karaḥ pāṇiḥ, tanurdehaṃ śarīram la.a.132ka/78; vapuḥ — de yi gzugs ni mdzes par gyur// tasya kāntamabhūdvapuḥ a.ka.255kha/30.8; sgo yi mtha' der nye ba dag na dung dang pad ma'i gzugs bris mthong bar byas pa na// dvāropānte likhitavapuṣau śaṅkhapadmau ca dṛṣṭvā me.dū.348ka/2.19; vigrahaḥ — de ltar gdung zhing 'dug pa'i mdun du de bzhin gshegs pa'i gzugs shig bzhugs nas legs so zhes bya ba byin te tathotkaṇṭhitasya tathāgatavigrahaḥ purataḥ sthitvā sādhukāramadāt a.sā.425ka/240; sprul pa'i gzugs dang nirmāṇavigrahaiḥ la.a.72ka/20; rtsig pa'i ri mo'i gzugs dang 'dra bhittikhacitavigrahasamaḥ la.a.63kha/9; spos dang bdug spos thams cad kyi na bun gyi gzugs kyi sprin gyis chos kyi dbyings thams cad rgyas par 'gengs pa'i kha dog sarvagandhadhūpapaṭalavigrahameghasarvadharmadhātuspharaṇavarṇā ga.vyū.187ka/270; vibhūtiḥ — khyab bdag gzugs/ /rdzogs sangs dkyil 'khor nang du mthong bar 'gyur// saṃbuddhamaṇḍalataleṣu vibhorvibhūtiṃ… vyavalokayanti ra.vi.66kha/96; ji ltar sprin med nam mkha'i zla ba'i gzugs/ … mthong ba ltar// vyabhre yathā nabhasi candramaso vibhūtiṃ paśyanti ra.vi.121ka/95; tanuḥ, o nūḥ — de nas tshogs pa lus dang 'dus/ … gzugs atha kalebaram gātraṃ vapuḥ…tanūḥ a.ko.175ka/2.6.70; tanyate āhāreṇeti tanuḥ, tanūśca tanu vistāre a.vi.2.6.70; bimbaḥ, o bam — mtshan mo'i bdag po yid srubs gnyen gyi ni/ /gzugs mdzes mkha' la sbyar ba de mthong nas// śyāmāpatermanmathabāndhavasya kāntaṃ sa dṛṣṭvā'mbaracumbi bimbam a.ka.108ka/64.240; me long la sogs pa dag gi nang du gzugs las gzugs brnyan ādarśādiṣu bimbāt pratibimbam abhi.bhā.116kha/406; 'dir byis pa'i gzugs rdzogs pa'i slad du iha bālasya bimbaniṣpattihetoḥ vi.pra.56ka/4.98; dra.de bzhin nyid 'di gser gyi ni/ /gzugs dang mtshungs par brjod pa yin// hemamaṇḍalakaupamyaṃ tathatāyāmudāhṛtam ra.vi.111ka/71
  3. = gzugs brnyan pratibimbaḥ, o bam — dge ba skye dang 'jig pas na/ /sangs rgyas gzugs ni skye dang 'jig// śubhodayavyayādbuddhapratibimbodayavyayaḥ ra.vi.127ka/113; bimbaḥ, o bam — chu zla'i gzugs lta bu ni ting nge 'dzin la brten pa'i chos rnams te udakacandrabimbopamāḥ samādhisanniśritā dharmāḥ sū.vyā.170kha/63; ji ltar rin chen las byas rgyal ba'i gzugs// bimbaṃ yathā ratnamayaṃ jinasya ra.vi.108ka/64; pratimā — mi gtsang gzugs ni mi bzad pa/ /'di la ci phyir bdag tu 'dzin// aśucipratimā ghorā kasmādatra mamāgrahaḥ bo.a.30kha/8.178; pratikṛtiḥ — ri mo mkhan gyis sa skyong gi/ /gzugs ni de yi khang par bris// akāri citrakārairbhūpālapratikṛtirgṛhe a.ka.180kha/20.62
  4. puttalakaḥ — rmongs pa'i yid khyod ci yi phyir/ /shing gzugs gtsang ma gzung mi byed// na svīkaroṣi he mūḍha kāṣṭhaputtalakaṃ śucim bo.a.12kha/5.61;
  • pā. rūpam
  1. skandhabhedaḥ — gzugs dang tshor ba dang 'du shes dang 'du byed rnams dang rnam par shes pa chad pa yang ma yin rtag pa yang ma yin pa gang yin pa/ de shes rab kyi pha rol tu phyin pa'o// yā ca rūpavedanāsaṃjñāsaṃskāravijñānānāmanucchedatā aśāśvatatā, iyaṃ prajñāpāramitā su.pa.41ka/19; gzugs ni dbang po lnga dang don/ /lnga dang rnam rig byed min nyid// rūpaṃ pañcendriyāṇyarthāḥ pañcāvijñaptireva ca abhi.ko.2ka/1.9
  2. artha/viṣayabhedaḥ — don lnga po mig la sogs pa rnams de dag nyid kyi yul gang dag yin pa gzugs dang sgra dang dri dang ro dang reg bya rnams pañcārthāsteṣāmeva cakṣurādīnāmindriyāṇāṃ yathāsvaṃ ye pañcaviṣayāḥ rūpaśabdagandharasaspraṣṭavyākhyāḥ abhi.bhā.29kha/30; gzugs sgra de bzhin dri dang ni/ /ro dang de bzhin reg bya dang/ /chos kyi khams kyi rang bzhin nyid/ /'di rnams yul ni drug tu brjod// rūpa śabdastathā gandho rasasparśastathaiva ca dharmadhātusvabhāvaśca ṣaḍete viṣayā matāḥ he.ta.18ka/56
  3. āyatanabhedaḥ — skye mched ni bcu gnyis te/ mig gi skye mched dang gzugs kyi skye mched dangchos kyi skye mched de dvādaśāyatanāni—cakṣurāyanam, rūpāyatanam…dharmāyatanaṃ ca śrā.bhū.92ka/245
  4. mahābhūtabhedaḥ — gzugs dang ro dang dri dang sgra dang reg pa ste/ 'byung ba chen po ni lnga yin no// rūpaśabdagandharasasparśāḥ pañcamahābhūtāni pra.a.47kha/54
  5. (sāṃ.da.) tanmātrabhedaḥ — nga rgyal las sgra dang reg bya dang ro dang gzugs dang dri'i bdag nyid de tsam lnga dang ahaṅkārāt pañcatanmātrāṇi śabdasparśarasarūpagandhātmakāni ta.pa.147ka/21
  6. kalāviśeṣaḥ — mchongs pa dang yi ge dang lag rtsis dang rtsis dang grangs dang gyad kyi 'dzin stangs dang rgyang nas phog pa danggzugs dangspos sbyar ba la sogs pa'i sgyu rtsalthams cad la laṅghite… lipimudrāgaṇanāsaṃkhyasālambhadhanurvede… rūpe… gandhayuktau—ityevamādyāsu sarvakarmakalāsu la.vi.80kha/108;

{{#arraymap:gzugs

|; |@@@ | | }}