Difference between revisions of "tsan dan dkar po"

From Rangjung Yeshe Wiki - Dharma Dictionary
Jump to navigation Jump to search
m
 
(2 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
  
  
(med) White sandalwood <br>
+
(med) White and yellow sandalwood <br>
 
Synonyms : Sandalwood in general : gandha sa' ra, dri'i snying po, ma la ya dza, ma la yar skyes, bha dra shri, dpal bzang po, tsan da na, tsan dan, pa ti kam, gos can. White Sandalwood :  tai lo parni ka, til mar 'dab can, shri' khanda, dpal gyi dum bu, shwe ta tsandan, shu kla tsandan, tsandan dkar po, pishta sau ra bham, dri zhim rtags, pi' ta sa' ra, snying po ser po, shwe ta sau ra bham, dri zhim dkar, te la parni, til 'dab can go shirsha, sa mchog, ha ri tsanda na, sa 'dan ha sar (Shel gong) <br>
 
Synonyms : Sandalwood in general : gandha sa' ra, dri'i snying po, ma la ya dza, ma la yar skyes, bha dra shri, dpal bzang po, tsan da na, tsan dan, pa ti kam, gos can. White Sandalwood :  tai lo parni ka, til mar 'dab can, shri' khanda, dpal gyi dum bu, shwe ta tsandan, shu kla tsandan, tsandan dkar po, pishta sau ra bham, dri zhim rtags, pi' ta sa' ra, snying po ser po, shwe ta sau ra bham, dri zhim dkar, te la parni, til 'dab can go shirsha, sa mchog, ha ri tsanda na, sa 'dan ha sar (Shel gong) <br>
 
Sanskrit : śveta candana (Dash 1989), candana, śrīkhaṇḍa (Pandanus) <br>
 
Sanskrit : śveta candana (Dash 1989), candana, śrīkhaṇḍa (Pandanus) <br>
  
'''tsandan dkar po'''s glo snying 'khrugs tshad sel / zhes pa la / ro skor las / tsandan bsil la 'jam pas glo snying stongs pa'i tshad pa sel / zhes dang / [221] bdud rtsi thigs pa las / tsandan dkar po bsil 'jam yang la skam / sha lpags tsha ba'i nad la byugs pas phan / zhes dang / rang byung pas / tsandan dkar po dri ldan gyis / bcud len dri med tshad rkyang sel / zhes pa la / rigs dkar ser dmar smug bzhi yod / spyi'i ming la / gandha sa' ra / dri'i snying po / ma la ya dza / ma la yar skyes / bha dra shri / dpal bzang po / tsan da na / tsan dan / pa ti kam / gos can rnam zer la / dkar po la ming ni / tai lo parni ka / til mar 'dab can / shri' khanda / dpal gyi dum bu / shwe ta tsandan dang / shu kla tsandan / tsandan dkar po / pishta sau ra bham / dri zhim rtags / pi' ta sa' ra / snying po ser po / shwe ta sau ra bham / dri zhim dkar / te la parni / til 'dab can go shirsha / sa mchog / ha ri tsanda na / sa 'dan ha sar zer / dkar po 'di la rigs gsum yod par bshad de / 'grel ba las / '''til mar 'dab can''' zhes bya ba'i tsandan dang / '''go shirsha''' zhes pa mchog gam ba lang mgo zhes bya ba ste / dbyibs ba lang mgo'i rnam pa can te / 'di gnyis ma la ya'i ri las skyes pa dang / '''ha ri tsandan''' zhes pa la / ha ri ni sbal pa ste / de'i dbyibs can gyi ri bo zhig las skye bas ming de'o zhes gsungs so / kha cig ni go shirsha lha yul na yod pa dang / sbrul gyi snying po klu yul na yod pas 'di gnyis mi yul na dkon / sngon sangs rgyas la lha klus phul ba thor phu re dang / klu sgrub la klus phul ba cung zad las med ces bshad na yang / yod pa'i rgyu mtshan yang bshad yod pa ni / sngon chos rgyal srong btsan sgam pos thugs dam gyi rten gdan 'dren pa'i phyir smin  [222] mtshams nas sprul pa'i dge slong a kar ma ti zhes bya ba sangs rgyas 'od dpag med dbu la bzhug pa zhig nam mkhar 'phur nas 'phags yul du phebs pas / sangs rgyas 'khor ba 'jig gis rab tu gnas bar mdzad pa'i mchod rten padma'i 'khor lo can gyi bum pa'i thad kyi nam mkha' la skyil krung gis bskor ba mdzad pas / yul de'i rgyal po utpa la'i ge sar gyismjal bas ngo mtshar bas pho brang du spyan drangs che zhal gyis ma bzhes par / yang gsol ba btab bka' ci bsgos bsgrub par rgyal pos dam bcas pas / pho brang du phebs te bka' stsal pa / rgyal po nyid sngon nang pa yin pa da lta phyi bar 'dug pa 'di spangs la nang par sngar bzhin 'jug pas dkon mchog gsum la skyabs su song zhing / yi dam thugs rje chen po bsgoms la yi ge drug pa bzla ba dang / lha khang brgya rtsa brgyad bzhengs pa'i nang rten du tsandan go shirsha dang / sbrul snying las grub pa'i thugs rje chen po'i sku re bzhugs su gsol gsungs bas / rgyal pos go shirsha sum cu rtsa gsum pa'i lha yl las med pa dang / sbrul snying ma la yar dug sbrul gdug pa can tshad pas gdungs pas tsandan bsil ba la ga ba nas 'khril yod pas lon thabs med ma gtogs gzhan rnams bsgrub par dam bcas bas / sprul pa'i dge slong gis thabs yod gsungs nas / rgyal po 'khor bcas khrid nas / tsandan de gnyis len pa'i phyir / 'khor bcas si ga la'i rgya mtsho'i 'gram du phyin pa dang / de nas rdo rje gdan du jo bo kharsa pa' ni rang byon bzhugs pa'i sku'i rgyab phyogs la glang po che mang po nyal 'gug pa gzigs pas / dge slong gis bka' stsal pa / glang po che 'di rnams kyi nang nas kha shar du blta ba'i glang chen sna dmar ba rdzi [223] khung na gi wang gi zer bu yod pa 'di'i 'og na tsandan go shirsha yod pas / sa [skos?] shig gsungs pa bzhin glang po che rnams bskrog nas de'i 'og gi bye ma brkos so / der gsungs bzhin / tsandan gyi sdong po shin tu che ba zhig 'dug pas / rgyal po ngo mtshar nas / dge slong la mi yul du med pa'i tsandan 'di ji ltar byung / de glang po ches ji ltar shes dris pas / bka stsal pa / sngon sangs rgyas 'khor ba 'jig 'jig rten du byon pa'i dus su / dgra bcom pa zhig rdzu 'phrul gyis nam mkhar 'phur bas / sum cu rtsa gsum du byon nas tsandan gyi gang bu zhig khyer nas khyon pa'i nang du 'bras bu bzhi 'dug pa gsum sangs rgyas 'khor ba 'jig la phul cig jo bo kharsa pa' ni la phul nas dbu thog tu bzhag pas / rlung gis sku rgyab tu btu 'phangs pa sa la lhung ba / sas non pa'i thog tu tshes bco lnga'i zla 'od shar tshe / jo bo'i phyag nas bdud rtsi'i rgyun babs pas brlan par byas nas myu gu 'khrungs / gser thub kyi dus su lo sdong cher rgyas / 'od srungs kyi dus su me tog 'bras bu smin / sha' kya thub pa'i dus su 'bras bu cher rgyas nas yod pa las / ston pa mya ngan las 'das nas sdong po 'gyel te bye mas non pa yin la / tsandan de shin tu bsil ba'i ngad pa la glang po che tshad pas gdungs pas bsil snyegs nas nyal ba yin gsungs so / sdong po de la srub bzhi 'dug pa nas 'od zer dpag med 'phros pas 'jig rten gyi khams khyab cing slar 'dus pa sdong po nyid la thim ma thag dal bus chod cig ces pa'i rang sgra byung ba bzhin bcad nas tshal pa bzhir gshags pa'i nang gi snying po la / 'phags pa bcu gcig zhal rang byon byung / de'i thugs ga'i 'od rgya bal gyi mtshams su 'phros pa der dge slong byon pas [224] nags khrod zhig tu ha ri tsandan gyi sdong po chen po 'od zer 'phro ba zhig la / las dang skal par ldan pa'i ma he zhig gis bskor ba byed cing nu zhos mchod  pa 'thor bzhig 'dug pas / tsandan de'i nang du jo bo  mched bzhi rang byon bzhugs pa mkhyan nas / de gcod par brtsams tshe stod nas rim pas dal bus chod la jo bo rnams gnas 'di dang 'dir bzhugs shig / ces pa'i sgra byung ba bzhin gshags pa'i nang nas jo bo mched bzhi byon pa'i / 'phags pa wa ti mang yul du bzhugs pas yul de'i rims kyi 'jigs pa zhi / 'phags pa dbu gang grong khyer yumbu glang mkhar du bzhugs pas yul de'i nang kyi 'jigs pa zhi / 'phags pa rgya ma li rgya bal mtshams su bzhugs pas yul der steng gdon gyi 'jigs pa zhi / 'phags pa lo ki shwa ra po ta lar bshugs pa rgyal po'i thugs dam gyi rten mdzad / da lta bcu gcig zhal gyi thugs kar bzhugs / yang sprul pa'i dge slong des kastha ri'i dri mas sbrul rengs par mdzad de / ma la ya nas sbrul gyi snying po glangs te 'phags pa'i sku brgya rtsa brgyad bzhengs / des na tsandan dkon pa rnams rgya gar du yod pa dang / de'i shing tshal pa rnams gtsug lag khang gi shing byas pas bzos pa'i ras mo dang / da lta dus ngan tshe gtsug lag phal cher mu stegs pas bshig pa'i shing cha bcas / da lta'i skabs 'dir je jer mod pa'i rgyu mtshan yin no / lar shin tu bzang ba 'khrul med mda' smyug tsam re mar khu khol ma'i nang du btsugs pas mar khu 'khyags pa de yin yang shin tu dkon / 'dra yig dung gi mig las / tsandan dkar po dag la rigs gsum yod / '''sbrul gyi snying po''' dkar yol bcag pa 'dra / '''go shirsha''' ni stag ma bcag pa 'dra / '''sa mchog''' som ste som pa'i dum bu 'dra / kun kyang snum la dri zhim bzang / zhes [225] dang / brda sprod pa las / tsandan bzang ngan chu la dris / chur byings ngad pa ldan pa bzang / zhes gsungs / da lta dkar po mkhregs pa zhig dang / cung zad ser kha yod pa zhig / dmar la shing sna gsal bzhig dang gsum sogs / snga ma shing sna thung ba ste / de dag la snum tshi yod pa skam ngar dang mer bsregs pa'i dud pa sogs la phun sum tshogs shing sra la mkhregs pa / lci la bsil ba 'byung ba de gsum rim pas / sbrul snying / go shirsha / sa mchog gsum du ngos 'dzin pa yin / rgya gar lugs la bar ma de ser kha shin tu che bas warna ka'm zhes mdog can dang / pi'nga tsandan / zhes tsandan ser por 'jugs pa yin / de ltar rigs gsum phyes nas ser po dngos ni rgya nag nas yong la / da lta rgya nag 'o mi shan gyi gtsug lag khang du spos byed pa tsandan dkar ser gnyis yod ba / shin tu gsar pa bcad ma thag pa 'dra ba mang du bshogs nas ka ti rar blugs 'dug / yul de nas cher mi ring ba'i san btu rgyu mi mod tsam yod skad / bdag la dkar ser gnyis nas dum re gnang ba / ser po shin tu ser ba skyer pa las kham tsam dang / dkar po dkar yol bcag pa 'dra ba 'dug cing sna sogs dbyibs rgya gar ma 'dra la dri de las kyang khyad du 'phags par snang / shog bu rtsi ma'i nang du dril nas kha zhabs spra tshil gyis gtums nas gnang / dri yal na mi bzang khyod rang thugs dam mdzad tshe / khab phyed tsam re bsregs la spos kyi lhag ma 'phral du spra tshil gyis dril gsungs so / chos rje sa pan gyis / ma la ta nas yong ba yi / sdong dum rnams la rin thang che / zhes gsungs nzhin / yul ma la yar tsandan dang nye bar skye pa'i [226] shing phal pa la tsandan gyi dri sa yun du khyab pas brtas nas dri bzang ba 'dra la nor ba yod par bshad kyang shing rgyu la zhib tu brtags pas ga la nor / sman tshong bas brdzus pa'i shing yang dri ma med / sngar gyi tsandan dgog po la dri med pa yal bas lan / bkas tshe dkyil du snum dang dri ngad yod pa mang / dri ma med na phan pa chung ngo // (Shel gong shel phreng, pdf p 220.6) <br>
+
'''tsandan dkar po'''s glo snying 'khrugs tshad sel / zhes pa la / ro skor las / tsandan bsil la 'jam pas glo snying stongs pa'i tshad pa sel / zhes dang / [221] bdud rtsi thigs pa las / tsandan dkar po bsil 'jam yang la skam / sha lpags tsha ba'i nad la byugs pas phan / zhes dang / rang byung pas / tsandan dkar po dri ldan gyis / bcud len dri med tshad rkyang sel / zhes pa la / rigs dkar ser dmar smug bzhi yod / spyi'i ming la / gandha sa' ra / dri'i snying po / ma la ya dza / ma la yar skyes / bha dra shri / dpal bzang po / tsan da na / tsan dan / pa ti kam / gos can rnam zer la / dkar po la ming ni / tai lo parni ka / til mar 'dab can / shri' khanda / dpal gyi dum bu / shwe ta tsandan dang / shu kla tsandan / tsandan dkar po / pishta sau ra bham / dri zhim rtags / pi' ta sa' ra / snying po ser po / shwe ta sau ra bham / dri zhim dkar / te la parni / til 'dab can go shirsha / sa mchog / ha ri tsanda na / sa 'dan ha sar zer / dkar po 'di la rigs gsum yod par bshad de / 'grel ba las / '''til mar 'dab can''' zhes bya ba'i tsandan dang / '''go shirsha''' zhes pa mchog gam ba lang mgo zhes bya ba ste / dbyibs ba lang mgo'i rnam pa can te / 'di gnyis ma la ya'i ri las skyes pa dang / '''ha ri tsandan''' zhes pa la / ha ri ni sbal pa ste / de'i dbyibs can gyi ri bo zhig las skye bas ming de'o zhes gsungs so / kha cig ni go shirsha lha yul na yod pa dang / sbrul gyi snying po klu yul na yod pas 'di gnyis mi yul na dkon / sngon sangs rgyas la lha klus phul ba thor phu re dang / klu sgrub la klus phul ba cung zad las med ces bshad na yang / yod pa'i rgyu mtshan yang bshad yod pa ni / sngon chos rgyal srong btsan sgam pos thugs dam gyi rten gdan 'dren pa'i phyir smin  [222] mtshams nas sprul pa'i dge slong a kar ma ti zhes bya ba sangs rgyas 'od dpag med dbu la bzhug pa zhig nam mkhar 'phur nas 'phags yul du phebs pas / sangs rgyas 'khor ba 'jig gis rab tu gnas bar mdzad pa'i mchod rten padma'i 'khor lo can gyi bum pa'i thad kyi nam mkha' la skyil krung gis bskor ba mdzad pas / yul de'i rgyal po utpa la'i ge sar gyismjal bas ngo mtshar bas pho brang du spyan drangs che zhal gyis ma bzhes par / yang gsol ba btab bka' ci bsgos bsgrub par rgyal pos dam bcas pas / pho brang du phebs te bka' stsal pa / rgyal po nyid sngon nang pa yin pa da lta phyi bar 'dug pa 'di spangs la nang par sngar bzhin 'jug pas dkon mchog gsum la skyabs su song zhing / yi dam thugs rje chen po bsgoms la yi ge drug pa bzla ba dang / lha khang brgya rtsa brgyad bzhengs pa'i nang rten du tsandan go shirsha dang / sbrul snying las grub pa'i thugs rje chen po'i sku re bzhugs su gsol gsungs bas / rgyal pos go shirsha sum cu rtsa gsum pa'i lha yl las med pa dang / sbrul snying ma la yar dug sbrul gdug pa can tshad pas gdungs pas tsandan bsil ba la ga ba nas 'khril yod pas lon thabs med ma gtogs gzhan rnams bsgrub par dam bcas bas / sprul pa'i dge slong gis thabs yod gsungs nas / rgyal po 'khor bcas khrid nas / tsandan de gnyis len pa'i phyir / 'khor bcas si ga la'i rgya mtsho'i 'gram du phyin pa dang / de nas rdo rje gdan du jo bo kharsa pa' ni rang byon bzhugs pa'i sku'i rgyab phyogs la glang po che mang po nyal 'gug pa gzigs pas / dge slong gis bka' stsal pa / glang po che 'di rnams kyi nang nas kha shar du blta ba'i glang chen sna dmar ba rdzi [223] khung na gi wang gi zer bu yod pa 'di'i 'og na tsandan go shirsha yod pas / sa [skos?] shig gsungs pa bzhin glang po che rnams bskrog nas de'i 'og gi bye ma brkos so / der gsungs bzhin / tsandan gyi sdong po shin tu che ba zhig 'dug pas / rgyal po ngo mtshar nas / dge slong la mi yul du med pa'i tsandan 'di ji ltar byung / de glang po ches ji ltar shes dris pas / bka stsal pa / sngon sangs rgyas 'khor ba 'jig 'jig rten du byon pa'i dus su / dgra bcom pa zhig rdzu 'phrul gyis nam mkhar 'phur bas / sum cu rtsa gsum du byon nas tsandan gyi gang bu zhig khyer nas khyon pa'i nang du 'bras bu bzhi 'dug pa gsum sangs rgyas 'khor ba 'jig la phul cig jo bo kharsa pa' ni la phul nas dbu thog tu bzhag pas / rlung gis sku rgyab tu btu 'phangs pa sa la lhung ba / sas non pa'i thog tu tshes bco lnga'i zla 'od shar tshe / jo bo'i phyag nas bdud rtsi'i rgyun babs pas brlan par byas nas myu gu 'khrungs / gser thub kyi dus su lo sdong cher rgyas / 'od srungs kyi dus su me tog 'bras bu smin / sha' kya thub pa'i dus su 'bras bu cher rgyas nas yod pa las / ston pa mya ngan las 'das nas sdong po 'gyel te bye mas non pa yin la / tsandan de shin tu bsil ba'i ngad pa la glang po che tshad pas gdungs pas bsil snyegs nas nyal ba yin gsungs so / sdong po de la srub bzhi 'dug pa nas 'od zer dpag med 'phros pas 'jig rten gyi khams khyab cing slar 'dus pa sdong po nyid la thim ma thag dal bus chod cig ces pa'i rang sgra byung ba bzhin bcad nas tshal pa bzhir gshags pa'i nang gi snying po la / 'phags pa bcu gcig zhal rang byon byung / de'i thugs ga'i 'od rgya bal gyi mtshams su 'phros pa der dge slong byon pas [224] nags khrod zhig tu ha ri tsandan gyi sdong po chen po 'od zer 'phro ba zhig la / las dang skal par ldan pa'i ma he zhig gis bskor ba byed cing nu zhos mchod  pa 'thor bzhig 'dug pas / tsandan de'i nang du jo bo  mched bzhi rang byon bzhugs pa mkhyan nas / de gcod par brtsams tshe stod nas rim pas dal bus chod la jo bo rnams gnas 'di dang 'dir bzhugs shig / ces pa'i sgra byung ba bzhin gshags pa'i nang nas jo bo mched bzhi byon pa'i / 'phags pa wa ti mang yul du bzhugs pas yul de'i rims kyi 'jigs pa zhi / 'phags pa dbu gang grong khyer yumbu glang mkhar du bzhugs pas yul de'i nang kyi 'jigs pa zhi / 'phags pa rgya ma li rgya bal mtshams su bzhugs pas yul der steng gdon gyi 'jigs pa zhi / 'phags pa lo ki shwa ra po ta lar bshugs pa rgyal po'i thugs dam gyi rten mdzad / da lta bcu gcig zhal gyi thugs kar bzhugs / yang sprul pa'i dge slong des kastha ri'i dri mas sbrul rengs par mdzad de / ma la ya nas sbrul gyi snying po glangs te 'phags pa'i sku brgya rtsa brgyad bzhengs / des na tsandan dkon pa rnams rgya gar du yod pa dang / de'i shing tshal pa rnams gtsug lag khang gi shing byas pas bzos pa'i ras mo dang / da lta dus ngan tshe gtsug lag phal cher mu stegs pas bshig pa'i shing cha bcas / da lta'i skabs 'dir je jer mod pa'i rgyu mtshan yin no / lar shin tu bzang ba 'khrul med mda' smyug tsam re mar khu khol ma'i nang du btsugs pas mar khu 'khyags pa de yin yang shin tu dkon / 'dra yig dung gi mig las / tsandan dkar po dag la rigs gsum yod / '''sbrul gyi snying po''' dkar yol bcag pa 'dra / '''go shirsha''' ni stag ma bcag pa 'dra / '''sa mchog''' som ste som pa'i dum bu 'dra / kun kyang snum la dri zhim bzang / zhes [225] dang / brda sprod pa las / tsandan bzang ngan chu la dris / chur byings ngad pa ldan pa bzang / zhes gsungs / da lta dkar po mkhregs pa zhig dang / cung zad ser kha yod pa zhig / dmar la shing sna gsal bzhig dang gsum sogs / snga ma shing sna thung ba ste / de dag la snum tshi yod pa skam ngar dang mer bsregs pa'i dud pa sogs la phun sum tshogs shing sra la mkhregs pa / lci la bsil ba 'byung ba de gsum rim pas / sbrul snying / go shirsha / sa mchog gsum du ngos 'dzin pa yin / rgya gar lugs la bar ma de ser kha shin tu che bas warna ka'm zhes mdog can dang / pi'nga tsandan / zhes '''tsandan ser po'''r 'jugs pa yin / de ltar rigs gsum phyes nas ser po dngos ni rgya nag nas yong la / da lta rgya nag 'o mi shan gyi gtsug lag khang du spos byed pa tsandan dkar ser gnyis yod ba / shin tu gsar pa bcad ma thag pa 'dra ba mang du bshogs nas ka ti rar blugs 'dug / yul de nas cher mi ring ba'i san btu rgyu mi mod tsam yod skad / bdag la dkar ser gnyis nas dum re gnang ba / ser po shin tu ser ba skyer pa las kham tsam dang / dkar po dkar yol bcag pa 'dra ba 'dug cing sna sogs dbyibs rgya gar ma 'dra la dri de las kyang khyad du 'phags par snang / shog bu rtsi ma'i nang du dril nas kha zhabs spra tshil gyis gtums nas gnang / dri yal na mi bzang khyod rang thugs dam mdzad tshe / khab phyed tsam re bsregs la spos kyi lhag ma 'phral du spra tshil gyis dril gsungs so / chos rje sa pan gyis / ma la ta nas yong ba yi / sdong dum rnams la rin thang che / zhes gsungs nzhin / yul ma la yar tsandan dang nye bar skye pa'i [226] shing phal pa la tsandan gyi dri sa yun du khyab pas brtas nas dri bzang ba 'dra la nor ba yod par bshad kyang shing rgyu la zhib tu brtags pas ga la nor / sman tshong bas brdzus pa'i shing yang dri ma med / sngar gyi tsandan dgog po la dri med pa yal bas lan / bkas tshe dkyil du snum dang dri ngad yod pa mang / dri ma med na phan pa chung ngo // (Shel gong shel phreng, pdf p 220.6) <br>
'''tsan dan dkar po''' ni / til dmar 'dab can / shing bcud zer / tsanda la dkar  ser dmar smug bzhi las dkar po'i rigs su go shirsha / sbrul snying / sa mchog rnams shin tu dkon pas thos pa tsam / yang ri bo ha ri dang ma la ya sogs rgya gar nas 'byung ba dkar ser la mkhregs snum mer bsreg pas dri dang tshi rab 'byung ba dri shin tu che ba bzang la / ser po rgya nag las 'byung ba shin tu ser po skyer pa 'dra ba'o // shel 'phreng las / dri ma med na phan pa chung par gsungs / bdud rtsi thig par / tsan dan dkar po bsil 'jam yang la skam / zhes pas glo snying 'khrugs tshad sel // (mDzes mtshar mig rgyan, print p 110) <br>
+
'''tsan dan dkar po''' ni / til dmar 'dab can / shing bcud zer / tsanda la dkar  ser dmar smug bzhi las dkar po'i rigs su go shirsha / sbrul snying / sa mchog rnams shin tu dkon pas thos pa tsam / yang ri bo ha ri dang ma la ya sogs rgya gar nas 'byung ba dkar ser la mkhregs snum mer bsreg pas dri dang tshi rab 'byung ba dri shin tu che ba bzang la / '''ser po''' rgya nag las 'byung ba shin tu ser po skyer pa 'dra ba'o // shel 'phreng las / dri ma med na phan pa chung par gsungs / bdud rtsi thig par / tsan dan dkar po bsil 'jam yang la skam / zhes pas glo snying 'khrugs tshad sel // (mDzes mtshar mig rgyan, print p 110) <br>
  
 
Illustrations : Dawa 2009. 'Phrin Las 1987 (26_020) tsan dan dngos kyi mar khu 'khrus pa (26_021) tsan dan dkar po (34_002) tsan dan. 'Jam-dpal (print p 110, 398) tsan dan dkar po <br>
 
Illustrations : Dawa 2009. 'Phrin Las 1987 (26_020) tsan dan dngos kyi mar khu 'khrus pa (26_021) tsan dan dkar po (34_002) tsan dan. 'Jam-dpal (print p 110, 398) tsan dan dkar po <br>
  
 
1. ''Santalum album'' L. (Santalaceae) White sandalwood <br>
 
1. ''Santalum album'' L. (Santalaceae) White sandalwood <br>
 +
2. ''Coscinium fenestratum'' (Gaertn.) Colebr. (Menispermaceae) Yellow vine (Dash 1989). An old medicinal plant, but nowadays critically endangered in many of it 's habitats. <br>
  
 
'''tsandan dkar po''' has 3 types : '''sbrul ki snying po''' resembling broken porcelaine, '''go shir sa''' that of broken tag ma tree (Rhododendron sp), and '''sa mchog''' to a piece of som tree (Abies sp). Further it states that the one with white and hard stem, the other with slightly yellowish tinge, and the third with red and flexible, are resinous, fragrant and bear firm, cool and heavy stems. They are respectively identified as sbrul snying, go shir sa and sa mchog. The Indian system identifies '''''Var na cum''''' (mdog chen) with a bright yellowish tinged stem, and '''''Piha candan''''' or yellow sandalwood. Their classification based mainly on their stem after being cut, it is difficult to group and identify them. However, there are types and classification for white sandalwood in India these days (Dawa 2009). <br>
 
'''tsandan dkar po''' has 3 types : '''sbrul ki snying po''' resembling broken porcelaine, '''go shir sa''' that of broken tag ma tree (Rhododendron sp), and '''sa mchog''' to a piece of som tree (Abies sp). Further it states that the one with white and hard stem, the other with slightly yellowish tinge, and the third with red and flexible, are resinous, fragrant and bear firm, cool and heavy stems. They are respectively identified as sbrul snying, go shir sa and sa mchog. The Indian system identifies '''''Var na cum''''' (mdog chen) with a bright yellowish tinged stem, and '''''Piha candan''''' or yellow sandalwood. Their classification based mainly on their stem after being cut, it is difficult to group and identify them. However, there are types and classification for white sandalwood in India these days (Dawa 2009). <br>

Latest revision as of 14:08, 19 April 2024

This is the RYI Dictionary content as presented on the site http://rywiki.tsadra.org/, which is being changed fundamentally and will become hard to use within the GoldenDict application. If you are using GoldenDict, please either download and import the rydic2003 file from DigitalTibetan (WayBack Machine version as the site was shut down in November 2021).

Or go directly to http://rywiki.tsadra.org/ for more upcoming features.

ཙན་དན་དཀར་པོ
white sandalwood [RY]

white sandal wood med. tree [ro bska la tsa, zhu rjes bsil, nus pas glo snying 'khrugs tsad sel, lus la byugs na sha pags kyi tsa ba 'joms syn: go shirsha dang, til 'dab can, te la pa rni, dri zhim dkar po, dri zhim btags, ba lang mgo, dpal gyi dum bu, me'i srub shing, sa mchog tsan dan, sa 'dan ha sar, ha ri tsan dan [IW]

tsan dan dkar po, white sandalwood med tree [ro bska la tsa, zhu rjes bsil, nus pas glo snying 'khrugs tsad sel, lus la byugs na sha pags kyi tsa ba 'joms,//ming gi rnam grangs la go shirsha dang, til 'dab can, te la pa rni, dri zhim dkar po, dri zhim btags, ba lang mgo, dpal gyi dum bu, me'i srub shing, sa mchog tsan dan, sa 'dan ha sar, ha ri tsan dan] [IW]


(med) White and yellow sandalwood
Synonyms : Sandalwood in general : gandha sa' ra, dri'i snying po, ma la ya dza, ma la yar skyes, bha dra shri, dpal bzang po, tsan da na, tsan dan, pa ti kam, gos can. White Sandalwood : tai lo parni ka, til mar 'dab can, shri' khanda, dpal gyi dum bu, shwe ta tsandan, shu kla tsandan, tsandan dkar po, pishta sau ra bham, dri zhim rtags, pi' ta sa' ra, snying po ser po, shwe ta sau ra bham, dri zhim dkar, te la parni, til 'dab can go shirsha, sa mchog, ha ri tsanda na, sa 'dan ha sar (Shel gong)
Sanskrit : śveta candana (Dash 1989), candana, śrīkhaṇḍa (Pandanus)

tsandan dkar pos glo snying 'khrugs tshad sel / zhes pa la / ro skor las / tsandan bsil la 'jam pas glo snying stongs pa'i tshad pa sel / zhes dang / [221] bdud rtsi thigs pa las / tsandan dkar po bsil 'jam yang la skam / sha lpags tsha ba'i nad la byugs pas phan / zhes dang / rang byung pas / tsandan dkar po dri ldan gyis / bcud len dri med tshad rkyang sel / zhes pa la / rigs dkar ser dmar smug bzhi yod / spyi'i ming la / gandha sa' ra / dri'i snying po / ma la ya dza / ma la yar skyes / bha dra shri / dpal bzang po / tsan da na / tsan dan / pa ti kam / gos can rnam zer la / dkar po la ming ni / tai lo parni ka / til mar 'dab can / shri' khanda / dpal gyi dum bu / shwe ta tsandan dang / shu kla tsandan / tsandan dkar po / pishta sau ra bham / dri zhim rtags / pi' ta sa' ra / snying po ser po / shwe ta sau ra bham / dri zhim dkar / te la parni / til 'dab can go shirsha / sa mchog / ha ri tsanda na / sa 'dan ha sar zer / dkar po 'di la rigs gsum yod par bshad de / 'grel ba las / til mar 'dab can zhes bya ba'i tsandan dang / go shirsha zhes pa mchog gam ba lang mgo zhes bya ba ste / dbyibs ba lang mgo'i rnam pa can te / 'di gnyis ma la ya'i ri las skyes pa dang / ha ri tsandan zhes pa la / ha ri ni sbal pa ste / de'i dbyibs can gyi ri bo zhig las skye bas ming de'o zhes gsungs so / kha cig ni go shirsha lha yul na yod pa dang / sbrul gyi snying po klu yul na yod pas 'di gnyis mi yul na dkon / sngon sangs rgyas la lha klus phul ba thor phu re dang / klu sgrub la klus phul ba cung zad las med ces bshad na yang / yod pa'i rgyu mtshan yang bshad yod pa ni / sngon chos rgyal srong btsan sgam pos thugs dam gyi rten gdan 'dren pa'i phyir smin [222] mtshams nas sprul pa'i dge slong a kar ma ti zhes bya ba sangs rgyas 'od dpag med dbu la bzhug pa zhig nam mkhar 'phur nas 'phags yul du phebs pas / sangs rgyas 'khor ba 'jig gis rab tu gnas bar mdzad pa'i mchod rten padma'i 'khor lo can gyi bum pa'i thad kyi nam mkha' la skyil krung gis bskor ba mdzad pas / yul de'i rgyal po utpa la'i ge sar gyismjal bas ngo mtshar bas pho brang du spyan drangs che zhal gyis ma bzhes par / yang gsol ba btab bka' ci bsgos bsgrub par rgyal pos dam bcas pas / pho brang du phebs te bka' stsal pa / rgyal po nyid sngon nang pa yin pa da lta phyi bar 'dug pa 'di spangs la nang par sngar bzhin 'jug pas dkon mchog gsum la skyabs su song zhing / yi dam thugs rje chen po bsgoms la yi ge drug pa bzla ba dang / lha khang brgya rtsa brgyad bzhengs pa'i nang rten du tsandan go shirsha dang / sbrul snying las grub pa'i thugs rje chen po'i sku re bzhugs su gsol gsungs bas / rgyal pos go shirsha sum cu rtsa gsum pa'i lha yl las med pa dang / sbrul snying ma la yar dug sbrul gdug pa can tshad pas gdungs pas tsandan bsil ba la ga ba nas 'khril yod pas lon thabs med ma gtogs gzhan rnams bsgrub par dam bcas bas / sprul pa'i dge slong gis thabs yod gsungs nas / rgyal po 'khor bcas khrid nas / tsandan de gnyis len pa'i phyir / 'khor bcas si ga la'i rgya mtsho'i 'gram du phyin pa dang / de nas rdo rje gdan du jo bo kharsa pa' ni rang byon bzhugs pa'i sku'i rgyab phyogs la glang po che mang po nyal 'gug pa gzigs pas / dge slong gis bka' stsal pa / glang po che 'di rnams kyi nang nas kha shar du blta ba'i glang chen sna dmar ba rdzi [223] khung na gi wang gi zer bu yod pa 'di'i 'og na tsandan go shirsha yod pas / sa [skos?] shig gsungs pa bzhin glang po che rnams bskrog nas de'i 'og gi bye ma brkos so / der gsungs bzhin / tsandan gyi sdong po shin tu che ba zhig 'dug pas / rgyal po ngo mtshar nas / dge slong la mi yul du med pa'i tsandan 'di ji ltar byung / de glang po ches ji ltar shes dris pas / bka stsal pa / sngon sangs rgyas 'khor ba 'jig 'jig rten du byon pa'i dus su / dgra bcom pa zhig rdzu 'phrul gyis nam mkhar 'phur bas / sum cu rtsa gsum du byon nas tsandan gyi gang bu zhig khyer nas khyon pa'i nang du 'bras bu bzhi 'dug pa gsum sangs rgyas 'khor ba 'jig la phul cig jo bo kharsa pa' ni la phul nas dbu thog tu bzhag pas / rlung gis sku rgyab tu btu 'phangs pa sa la lhung ba / sas non pa'i thog tu tshes bco lnga'i zla 'od shar tshe / jo bo'i phyag nas bdud rtsi'i rgyun babs pas brlan par byas nas myu gu 'khrungs / gser thub kyi dus su lo sdong cher rgyas / 'od srungs kyi dus su me tog 'bras bu smin / sha' kya thub pa'i dus su 'bras bu cher rgyas nas yod pa las / ston pa mya ngan las 'das nas sdong po 'gyel te bye mas non pa yin la / tsandan de shin tu bsil ba'i ngad pa la glang po che tshad pas gdungs pas bsil snyegs nas nyal ba yin gsungs so / sdong po de la srub bzhi 'dug pa nas 'od zer dpag med 'phros pas 'jig rten gyi khams khyab cing slar 'dus pa sdong po nyid la thim ma thag dal bus chod cig ces pa'i rang sgra byung ba bzhin bcad nas tshal pa bzhir gshags pa'i nang gi snying po la / 'phags pa bcu gcig zhal rang byon byung / de'i thugs ga'i 'od rgya bal gyi mtshams su 'phros pa der dge slong byon pas [224] nags khrod zhig tu ha ri tsandan gyi sdong po chen po 'od zer 'phro ba zhig la / las dang skal par ldan pa'i ma he zhig gis bskor ba byed cing nu zhos mchod pa 'thor bzhig 'dug pas / tsandan de'i nang du jo bo mched bzhi rang byon bzhugs pa mkhyan nas / de gcod par brtsams tshe stod nas rim pas dal bus chod la jo bo rnams gnas 'di dang 'dir bzhugs shig / ces pa'i sgra byung ba bzhin gshags pa'i nang nas jo bo mched bzhi byon pa'i / 'phags pa wa ti mang yul du bzhugs pas yul de'i rims kyi 'jigs pa zhi / 'phags pa dbu gang grong khyer yumbu glang mkhar du bzhugs pas yul de'i nang kyi 'jigs pa zhi / 'phags pa rgya ma li rgya bal mtshams su bzhugs pas yul der steng gdon gyi 'jigs pa zhi / 'phags pa lo ki shwa ra po ta lar bshugs pa rgyal po'i thugs dam gyi rten mdzad / da lta bcu gcig zhal gyi thugs kar bzhugs / yang sprul pa'i dge slong des kastha ri'i dri mas sbrul rengs par mdzad de / ma la ya nas sbrul gyi snying po glangs te 'phags pa'i sku brgya rtsa brgyad bzhengs / des na tsandan dkon pa rnams rgya gar du yod pa dang / de'i shing tshal pa rnams gtsug lag khang gi shing byas pas bzos pa'i ras mo dang / da lta dus ngan tshe gtsug lag phal cher mu stegs pas bshig pa'i shing cha bcas / da lta'i skabs 'dir je jer mod pa'i rgyu mtshan yin no / lar shin tu bzang ba 'khrul med mda' smyug tsam re mar khu khol ma'i nang du btsugs pas mar khu 'khyags pa de yin yang shin tu dkon / 'dra yig dung gi mig las / tsandan dkar po dag la rigs gsum yod / sbrul gyi snying po dkar yol bcag pa 'dra / go shirsha ni stag ma bcag pa 'dra / sa mchog som ste som pa'i dum bu 'dra / kun kyang snum la dri zhim bzang / zhes [225] dang / brda sprod pa las / tsandan bzang ngan chu la dris / chur byings ngad pa ldan pa bzang / zhes gsungs / da lta dkar po mkhregs pa zhig dang / cung zad ser kha yod pa zhig / dmar la shing sna gsal bzhig dang gsum sogs / snga ma shing sna thung ba ste / de dag la snum tshi yod pa skam ngar dang mer bsregs pa'i dud pa sogs la phun sum tshogs shing sra la mkhregs pa / lci la bsil ba 'byung ba de gsum rim pas / sbrul snying / go shirsha / sa mchog gsum du ngos 'dzin pa yin / rgya gar lugs la bar ma de ser kha shin tu che bas warna ka'm zhes mdog can dang / pi'nga tsandan / zhes tsandan ser por 'jugs pa yin / de ltar rigs gsum phyes nas ser po dngos ni rgya nag nas yong la / da lta rgya nag 'o mi shan gyi gtsug lag khang du spos byed pa tsandan dkar ser gnyis yod ba / shin tu gsar pa bcad ma thag pa 'dra ba mang du bshogs nas ka ti rar blugs 'dug / yul de nas cher mi ring ba'i san btu rgyu mi mod tsam yod skad / bdag la dkar ser gnyis nas dum re gnang ba / ser po shin tu ser ba skyer pa las kham tsam dang / dkar po dkar yol bcag pa 'dra ba 'dug cing sna sogs dbyibs rgya gar ma 'dra la dri de las kyang khyad du 'phags par snang / shog bu rtsi ma'i nang du dril nas kha zhabs spra tshil gyis gtums nas gnang / dri yal na mi bzang khyod rang thugs dam mdzad tshe / khab phyed tsam re bsregs la spos kyi lhag ma 'phral du spra tshil gyis dril gsungs so / chos rje sa pan gyis / ma la ta nas yong ba yi / sdong dum rnams la rin thang che / zhes gsungs nzhin / yul ma la yar tsandan dang nye bar skye pa'i [226] shing phal pa la tsandan gyi dri sa yun du khyab pas brtas nas dri bzang ba 'dra la nor ba yod par bshad kyang shing rgyu la zhib tu brtags pas ga la nor / sman tshong bas brdzus pa'i shing yang dri ma med / sngar gyi tsandan dgog po la dri med pa yal bas lan / bkas tshe dkyil du snum dang dri ngad yod pa mang / dri ma med na phan pa chung ngo // (Shel gong shel phreng, pdf p 220.6)
tsan dan dkar po ni / til dmar 'dab can / shing bcud zer / tsanda la dkar ser dmar smug bzhi las dkar po'i rigs su go shirsha / sbrul snying / sa mchog rnams shin tu dkon pas thos pa tsam / yang ri bo ha ri dang ma la ya sogs rgya gar nas 'byung ba dkar ser la mkhregs snum mer bsreg pas dri dang tshi rab 'byung ba dri shin tu che ba bzang la / ser po rgya nag las 'byung ba shin tu ser po skyer pa 'dra ba'o // shel 'phreng las / dri ma med na phan pa chung par gsungs / bdud rtsi thig par / tsan dan dkar po bsil 'jam yang la skam / zhes pas glo snying 'khrugs tshad sel // (mDzes mtshar mig rgyan, print p 110)

Illustrations : Dawa 2009. 'Phrin Las 1987 (26_020) tsan dan dngos kyi mar khu 'khrus pa (26_021) tsan dan dkar po (34_002) tsan dan. 'Jam-dpal (print p 110, 398) tsan dan dkar po

1. Santalum album L. (Santalaceae) White sandalwood
2. Coscinium fenestratum (Gaertn.) Colebr. (Menispermaceae) Yellow vine (Dash 1989). An old medicinal plant, but nowadays critically endangered in many of it 's habitats.

tsandan dkar po has 3 types : sbrul ki snying po resembling broken porcelaine, go shir sa that of broken tag ma tree (Rhododendron sp), and sa mchog to a piece of som tree (Abies sp). Further it states that the one with white and hard stem, the other with slightly yellowish tinge, and the third with red and flexible, are resinous, fragrant and bear firm, cool and heavy stems. They are respectively identified as sbrul snying, go shir sa and sa mchog. The Indian system identifies Var na cum (mdog chen) with a bright yellowish tinged stem, and Piha candan or yellow sandalwood. Their classification based mainly on their stem after being cut, it is difficult to group and identify them. However, there are types and classification for white sandalwood in India these days (Dawa 2009).
Johannes Schmidt (talk) 16:29, 16 March 2024 (EDT)