tsong kha pa

From Rangjung Yeshe Wiki - Dharma Dictionary
Jump to navigation Jump to search
tsong kha pa
rje tsong kha pa chen po blo bzang grags pa ni bod rab byung drug pa'i me bya (1357)lor mdo smad kyi sa'i cha shar tsong kha'i yul (deng sang mtsho sngon zhing chen khongs sku 'bum dgon pa chags yul der yin 'dug )du yab da ra kha che glu 'bum dge dang/yum shing bza' a chos kyi sras su sku bltams/dgung lo gsum la chos rje karma pa sku phreng bzhi pa rol pa'i rdo rje las dge bsnyen gyi sdom pa bzhes shing/mtshan kun dga' snying po zhes gsol/dgung lo bdun la chos rje don grub rin chen pas mkhan po mdzad pa dang/tha bden gzhon nu seng ge'i slob ma gzhon du byang chub pas slob dpon mdzad de dge tshul gyi (591) sdom pa bzhes nas mtshan blo bzang grags pa zhes gsol chos rje don grub rin chen gyis rje tsong kha pa sku byis pa'i dus nas bdag skyong gis shin tu gces par mdzad de bskyangs rab tu byung zhing rdo rje theg pa'i sgor smin par mdzad klog pa thos bsam dang spong ba bsam gtan la rtse gcig tu brtson pa dgos pa'i zhal ta bstsal ba dang dbus su byon pa'i cha rkyen yang bskrun par mdzad dgung lo bcu drug la son pa'i skabs 'bring gung pa'i 'bul dpon ma rin chen dpal gyis gdan 'dren pa'i grogs dan dang bcas bod du byan skyabs dam chos 'chol ba'i thugs 'dun kho na'i dbang du gyur pas sku ngal gyi cha phra mo tsam gyis ma gos par chab mdo brgyud dbus su byon te chu glang (1373)lo'i ston dus 'bri gung mthil du phebs nas spyan snga chos kyi rgyal po mjal zhing theg chen sems bskyed sogs zhu gnang mdzad de rjes tshal pa'i sman pa mkhas pa dkon mchog skyabs zhes pa'i gang du byon nas (sman dpyad yan lag brgyad pa )sogs thugs 'dzin dang phyag len slob sbyong mdzad nas ring min nyid du gso rig la shin tu mkhas par gyur de nas chos grwa chen po bde ba can (deng sang rwa stod dgon pa )du byon nas snye thang pa bkra shis seng ge dang gnang sa pa dge bsko gnyis las chos 'brel gsan bde ba can gyi bla ma 'jam rin par byams chos gsan zhing thugs su chad par mdzad snye thang chos rdzong du bla ma dam pa bsod nams rgyal mtshan gyi drung nas bde mchog dril bu lus dkyil gyi dbang sogs zhu bar mdzad lo gnyis tsam nas phar phyin gyi tshig don la shin tu mkhas par gyur nas dgung lo bcu dgu'i steng gsang bu dang bde ba can sogs su grwa skor la byon gzhan yang snga phyir sa bzang paN chen ma ti pa las chos bka' ci rigs dang sgra jo nang chos rje phyogs las rnam rgyal gyi drung nas sbyor ba yan lag drug pa snar thar lo tsA ba don bzang pa las mdzod dang mtshan ma'i TIk+ka rje btsun red mda' ba las mdzod rang 'grel dbu ma tshad ma mngon pa kun btus dang skyor mo lung gi mkhas po blo gsal ba las 'du ba dang mdzod mal gro lha lung bla ma bsod grags las chos lung mang po bo don lo tsA ba nam mkha' bzang po las snyan ngag me long la bshad rgyugs gdan sa mthil du spyan snga chos grags pa las nA ro chos drug dang sgra sogs bla ma ye shes rgyal mtshan las dus 'khor gyi 'grel chen sogs bu ston gyi dngos slob gong gsum bde chen pa chos kyi dpal ba las dus 'khor dang rdor 'phreng khyung po lhas pa gzhon nu bsod nams las yo ga'i skor sogs bla ma dbu ma pa dpa' bo rdo rje las dbu ma 'jug pa'i rang 'grel sogs gsan pa dang dbu ma lo tsA mdzad de rje btsun 'jam dbyangs las dbu ma'i lta ba sngags dbu ma la dpal bo rdo rje las dbu ma 'jug pa'i rang 'grel sogs gsan pa dang dbu bas lo tsA mdzad de rje btsun 'jam dbyangs las dbu ma'i lta ba sngags mtshan nyid kyi khyad par gas bla med kyi lam gyi gnad dang rim lnga'i go rim drang nges sogs di rogs legs par bcad pa gnang lho brag grub chen las snyan rgyud dang bka' gdams lam rim pa dang gdams ngag pa'i rgyud pa grwa skor mkhan chen chos skyabs bzang po las bka' gdams gzhung pa ba'i gtsang du byon tshun bshes gnyen bcu phrag bzhi tsam bsten gsang phu dang bde ba can sogs gdan sa chen po rnams su mdo sngags gzhung lugs la thos bsam sgom gsum dang 'chad rtsod rtsom pa rgya cher gnang nas bshad sgrub kyi bya bas dus 'da' bar mdzad dgung lo nyi shu lhag tsam du son skabs yar lung rnams rgyal du phebs te kha che paN+Di ta shAkya shri b+ha dra'i mkhan rgyud tshogs chen pa'i mkhan po dkar bzhi tshul rin pas mkhan po dang tshogs pa bye rdzing mkhan po 'dul 'dzin sher dkon gyis las slob sdom brtson bsod nams rdo rjes gnang ston mdzad nas (592) bsnyen par rdzogs pa'i sdom pa bzhes dgung grangs so drug pa chu sprel (1329)lo'i zla bcu par 'jam dpal dpal ldan bzang po dang gnas brtan rin chen rgyal mtshan gnas brtan bzang po skyong gnas brtan byang seng bcas dbus pa bzhi dang rtogs ldan 'jam dpal rgya mtsho dang dge bshes shes rab grags pa dge bshes 'jam dpal bkra shis dge bshes dpal skyong ste mdo smad pa bzhi bcas 'khor dag pa rnam brgyad dang lhan du dpon slob dgu skyor mo lung nas 'ol dga' chos lung du phebs te bsags sbyang dang sgrub pa gtso bor mdzad cing dben gnas lha sdings su thugs dam nyams bzhes skabs zab mo dbu ma'i lta ba thugs su 'khrungs mdor na dbus gtsang gi gdan sa chen po rnams su mkhas par sbyangs shing dben pa'i gnas rnams su sgrub pa snying por mdzad mdo sngags kyi gsung rab thams cad kyi don sangs rgyas kyi dgongs pa ji bzhin bkral ma zad don nyams su bzhes te phyi ru nyan thos kyi spyod pa zhi zhing dul ba dang nang du rim gnyis kyi rnal 'byor la gzhol ba'i lta spyod gtsang ma'i lugs bzang spel te gangs can mkhas grub kun gyis gtsug tu bkur zhing mtha' dbus skye 'gro thams cad kyis gus shing btud khong gi bla ma red mda' bas kyang gangs can mkhas pa'i gtsug rgyan zhes bsngags par mdzad pa ma zad mkhas dbang 'gos lo gzhon du dpal gyis kyang de yi dus su sa chen po 'di rje tsong kha pa'i gdugs dkar gcig gis khyab nas yod pa yin zhes gsungs yod me byi (1396)lor gnyal stod grwa grong du dka' bcu dar ma rin chen dang mjal zhing sras kyi thu bor gyur dgung lo zhe drug pa rab byung bdun pa'i chu rta (1402)lor gnam rtse lding du dbyar gnas mdzad de 'dul ba'i phyag len la dag ther dang lo der rwa sgreng yang dgon du byang chub lam rim che mo gsar rtsom mdzad tsong kha pa chen po dgung grangs nga gcig pa me phag (1470)lor se ra chos sdings mkhas grub dge legs dpal bzang gis mjal bar phebs te zhabs la gtugs pas sras kyi thu bor gyur lo der gong ma tA ming yung lo rgyal po thugs dad lhag par 'phel te mi sna ched du mngags nas rgyal sar spyan 'dren pa'i 'ja' sa dang gser yig phyag rten dngos po dang bcas nan tan chen pos sngar phyi lan gsum tsam gdan zhu gnang rung zhal bzhes ma mdzad mthar gang gi sku tshab tu dngos slob byams chen chos rje shAkya ye shes gong ma'i mchod gnas su gtong gnang mdzad pa des tshong kha pa'i bka' slob ltar nan cin du phebs te dgon pa 'debs pa dang dge 'dun gyi sde 'dzugs pa sogs gong ma'i thugs bzhed dang mthun pa'i mdzad pa rgya cher spel gzhan yang tsong kha pa chen po dgung lo so drug par 'ol dga' rdzing phyi'i byams pa'i sku shin tu 'o brgyal bar gzigs nas rten dang ban par bcas la zhig gso bla na ma bcas pa mdzad pa dang dgung lo so dug pa gnyal gyi gser phye 'bum par mchod 'bul sogs chos phyogs kyi 'phrin las rgya cher spel ba dgung lo nga gsum pa sa byi (1408)lor lha ldan gtsug lag khang dang gtsug lag khang gi khyams ra dang ldebs bris sogs phyi nang rten dang ban par nyams gso rgyas par gnang de'i phyi lo sa glang (1409)lo'i bod zla dang por lha ldan cho 'phrul smon lam che mo'i dus mchod gsar 'dzugs thog sngon dus rgya gar rdo rje gdan du dbu rgyan bsgron yod pa dang mthun pa jo shAka rnam gnyis sogs la rin po che'i dbu rgyan dang na bza' mchod rdzas sogs bzang zhing phul du phyin pa 'bul bar mdzad tshes gcig nas bco lnga'i bar rten rnams la mchod pa rgya chen po dang dge 'dun 'dus pa'i da la bsnyen bkur skye bo phongs pa'i tshogs la sbyin gtong sogs rnam dkar rgya cher spel ba'i lha ldan smon lam che mo zhes grags pa 'dzugs par mdzad (593) de sngon tsong kha pa chen po dpon slob rnams bzhugs gnas nges med kyi phebs bzhud gnang ba las gtan bzhugs kyi gnas gzhi 'di yin med stabs tsong kha pa chen po'i bu slobs rnams dang dad sbyin khag gis tsong kha pa sku na mtho bas gnas gzhi nges med la phebs bzhud sku ngal gyi gzhir gtan bzhugs gnang yul gdan sa zhig 'debs gos zhu nan che ba dang 'byor ldan khag nas gnas gzhi rnying pa dang sa yul 'bul mkhan mang du byung lha sa'i smon lam che mo grol 'phral tsong kha pa sku ngo ma dang 'dul ba 'dzin pa grags pa rgyal mtshan dka' bcu pa dam pa rin chen (rgyal tshab rje )sogs dpon slob dgu 'brog ril byon te gdan sa skrun yul gzigs skra zhig brtag mdzad par btsun mo sdings zhes pa'i sa 'di nyid legs par dgongs nas dgon pa ji ltar 'debs dgos pa'i bka' slob kyang zhib par gnang skabs der dgon pa gzhi 'debs pa'i sbyin bdag gtso bo phag mo grub pa'i sde srid dbang grags pa rgyal mtshan dang si tu'i blon rgyun brag dkar nang so rin chen lhun po nang so rgya bo spun mched rgya ma khri dpon zla ba bcas yin zhing gzhan yang nye skor gyi ser skya rnams kyis rgyu dngos phul ba'am lus kyi rtsol bar zhugs pa sogs mthun rkyen bsgrubs te rje tsong kha'i gzim khang dang dge 'dun spyi'i 'du khang (tshogs chen/) gtsang khang brang khang (grwa shag )bdun cu skor bcas lo de rang la grub pa dang dus mtshungs brang khang brgya phrag brgal ba'i rmang bting tsong kha pa dang rgyun du lhan phebs gnang mkhan dge 'dun lnga brgya skor yod pa rnams lo der 'brog rir phebs de nas bzung gdan sa'i gtsug lag khang le lag rnams dang 'dus tshogs dge 'dun gyi grangs bcas rim bzhin 'phel rgyas byung de'i phyi lo lcags stag (1410)lo'i zla gnyis pa'i tshes lnga la tsong kha pa dga' ldan du gdan zhus thog rab gnas kyi rim pa rgyas par mdzad cing dus de nas bzung rje tsong kha pa dngos slob dang bcas pa dga' ldan rang du gtan bzhugs kyis gsang chen theg pa chen po'i chos gsungs pa sogs gdan sa nyid du mdo sngags yongs su rdzogs pa'i bstan pa'i rmang 'dzugs par mdzad lho brag mkhan chen nam mkha' rgyal mtshan gyis lung bstan pa ltar gdan sa'i ming la dge ldan zhes btags par brten gnas sa de'i ring lugs 'dzin pa mtha' dag la'ang de nas bzung dge ldan ring lugs 'dzin pa zhes pa'i ming chags shing lug (1415)lor rgyal ba dge 'dun grub pas 'on bkra shis rdo kha (du kha )ru rje tsong kha pa mjal bar phebs par rje tsong kha pas thang gsham zhig gnang nas ma 'ongs par bstan pa rgya cher spel ba'i rten 'brel 'grig rje tsong kha pa chen pos gsang sngags kyi sgrub mchod khang zhig logs su skrun bzhed ltar dgung grangs nga dgu pa shing lug lo de'i dbyar dus su yangs can gtsug lag khang ka ba bdun cu don gnyis dang gtsang khang khyams dang bcas pa'i rmang bting nas de'i phyi lo me sprel (1416)lor legs par grub me bya (1417)lo'i zla gsum pa'i nang bzo rig mkhas pa sprul sku sle'u chung ba sogs du ma bskongs nas yang can gtsug lag khang gi rten gtso thub dbang tshul khrims ma'i gser sku che mos gtsos gser zangs kyi sku che ba rnams dang blos bslangs kyi dkyil 'khor gum sogs yangs can gtsug lag khang gi rten rnams gsar bskrun dang 'brel rgyud sde'i dgongs pa bzhin phyag len rnam par dag pas brgyan pa dga' ldan sgrub mchod che mor grags pa 'dzugs gnang mdzad sa khyi (1418)lor yangs can chos rgyal lha khang gi mgon khang du rten gtso rdo rje 'jigs byed kyi 'jim brnyan che ba dang srung ma'i gtso bo dam can chos rgyal yab yum mgon po gtso 'khor rnams so so'i rgyud nas bshad pa ltar cha tshad ldan pa gsar skrun thog sku rten rnams la rab (594) gnas dang rten bzhengs legs sgrub kyi dga' ston rgya cher mdzad tsong kha pa chen po dgung grangs re gsum du phabs pa sa phag (1419)lo'i ston dus stod lung dang 'bras spungs lha sa se ra gsang gas mkhar gru bzhi rnams su phebs nas chos mang du gsungs slar yang dga' ldan du phebs nas thub dbang tshul khrims ma'i mdun dum chod 'bul dang smon lam rgyas par mdzad rjes gzim khang (khri thog khang )du phebs te sras kyi thub bo dar ma rin chen la sku ber dang dbu zhwa gnang ste rang nyid kyi rgyal tshab tu don gyis go bar mdzad rab byung bdun pa'i sa phag (1419)zla bcu pa'i tshe nyi shu lnga nyid snga rdo nyi drod tsam la gzim khang 'od gsal sbug tu sku gshegs gsum 'bum pod bco brgyad yod pa sku gshegs rjes rgyal tshab rjes bskul ma gnang ba ltar gzhis ka brag dkar nang sos dpar skrun byas te dga' ldan du phul ba dga' ldan par rnying zhes de sngon zung chu khang tshad du bzhugs yod rgyal tshab dar ma yin chen dang mkhas grub dge legs dpal sogs dngos slob grags che ba brgya dang bzhi bcu zhe bdun byung skabs der rgyal tsham dar ma rin chen dang 'dul 'dzin grags pa rgyal mtshan rnam gnyis kyis gtso 'gan bzhes te tsong kha pa'i dngos slob gzhan rnams dang mos bsdur thog dngul bre chen (dngul sras lnga bcu la bre chen gcig )bco brgyad las grub pa'i rnam rgyal mchod rten phra rgyan phun sum tshogs pas spras pa bskrun te bum nang du sku gdung ril po ma nyams par snam sbyar sgron pa tsan dan gyi sgrom dang bcas pa bzhugs su gsol de rjes sne gdong dang 'bri gung sne'u sogs nas gdung 'bul gser dngul mang du byung slob dpon rnam gnyis kyis dngul gdung mchod rten bzhugs yul gtsug lag khang bzo bkod phun sum tshogs pa bskrun te dngul gdung der gdan drangs nas rab gnas rgyas par mdzad tsong kha pa chen po sku gshegs pa'i phyi lo lcags byi (1420)lo'i zla bcu pa'i tshes nyi shu lnga nyid dga' ldan du rdo rje slob dpon brgya phrag du mas gsang bde 'jigs gsum sogs kyi dkyil 'khor gyi cho ga bdun phrag mang po'i ring bsgrubs pa dang tsong kha pa chen po'i 'das mchod rgya cher mdzad de nas bzung gling me spar zhing dga' ldan lnga mchod che mor grags pa'i srol da nas bod ljongs mtha' dbus mtha' dag tu lo ltar bod zla bcu pa'i tshes nyer lnga'i dgong mo khang pa'i phyi nang kun tu mchod me mang po 'bul srol de dar

{{#arraymap:tsong kha pa

|; |@@@ | | }}