ra

From Rangjung Yeshe Wiki - Dharma Dictionary
Jump to navigation Jump to search
ra
vyañjanapañcaviṃśatitamavarṇaḥ asyoccāraṇasthānam— 'di'i nga ro 'don tshul la skye gnas lce steng dang/ byed pa lce rtse dang nye ba/ nang gi rtsol ba lce'i steng rtse cung zad phrad pa/ phyi'i rtsol ba srog chung sgra ldan bo.ko.2634; ra (devanāgarīvarṇaḥ) — ra zhes brjod pa dang dga' ba la dga' ba med pa'i don dam par dga' ba zhes bya ba'i sgra byung ngo// rakāre ratyaratiparamārtharatiśabdaḥ (niścarati sma) la.vi.68ka/89; tsa ko ra cakoraḥ vi.pra.167kha/3.151;
  • saṃ.
  1. chāgaḥ, paśuviśeṣaḥ — 'dod chags shas che bas 'dzag snod bcang bar bya'o//ra'am ri dwags sam byi ba'i pags pa las so// dhārayet tīvrarāgo vastim chāgacarmaṇo mṛgasya mūṣikasya vā vi.sū.13ka/14; don rnams rgyu ni rtog pa dang //mi ldan pa ni mi rigs med//ra sogs ril ma la sogs kyi//zlum po sogs la min nam ci// aprekṣāvatpadārthānāṃ kāraṇaṃ na na yuktimat chāgādīnāṃ purīṣādervartulīkaraṇe na kim pra.a.34ka/39; tshe tshe dang/ /ra dang sba 'phyang ma skyes pa// stabhacchāgabastacchagalakā aje a.ko.199kha/2.9.76; chyati bhakṣaṇārthaṃ patrāṇīti chāgaḥ chagalakaśca cho chedane a.vi.2.9.76; chāgalaḥ — khyi dang wa dang ra dang phyugs de dag dang śvajambukacchāgalapaśavaḥ kā.vyū.232ka/294; ajaḥ ma.vyu.4826 (74kha); chagalaḥ ma.vyu.4825 (74kha)
  2. = ra mo chāgalikā, ajā — kun dga' ra ba'i sgor lhags nas ba lang ngam ma he'am ra dag bsad de ārāmadvāramāgatya gāṃ hatvā mahiṣīṃ chāgalikāṃ vā vi.va.229kha/2.133; ajā — ra dang ts+tshA gi ajā chāgī a.ko.199kha/2.9.76; ajatītyajā aja gatikṣepaṇayoḥ a.vi.2.9.76;
  • pra.
  1. vibhaktipratyayaḥ ( la don/ su ru ra du na la tu/ /la don rnam pa bdun yin te/ /rnam dbye gnyis bzhi bdun pa dang/ /de nyid tshe skabs rnams la 'jug// ) i. dvitīyā ( 'bul bar upasaṃhāram) — de rnams la rtsa ba dangso shing dag 'bul bar byed do// teṣāṃ mūla…dantakāṣṭhairupasaṃhāraṃ karoti vi. va.123kha/1.12 ii. saptamī ( 'dzin par grahe) — rigs tsam 'dzin par 'gyur na yang/ /bye brag gcig tu tha dad pa// jātimātragrahe tu syādekāntena vibhinnatā viśeṣaṇasya ta.sa.48ka/473 iii. tṛtīyā ( pang par utsaṅgena) — bdag gis khye'u 'di dag thams cad gcig tu bsdus la/pang par blangs te yannvahaṃ sarvānimān kumārakānekapiṇḍayitvā utsaṅgenādāya sa.pu.29kha/52; ( bzlog par viparyayeṇa) — 'dus ma byas ni 'dus byas las bzlog par shes par bya'o// saṃskṛtaviparyayeṇāsaṃskṛtaṃ veditavyam ra.vyā.78ka/8
  2. tumun ( byed par kartum) — nyer len 'gyur ba med par ni/ /nyer len can dag 'gyur bar ni/ /byed par mi nus upādānāvikāreṇa nopādeyasya vikriyā kartuṃ śakyā pra.vā.109kha/1.62; ( sbyin par dātum)— khyod las gzhan gyis gtong phod ni/ /'di ni sbyin par mi nus so// tvadanyena vadānyena dātumeṣa na śakyate a.ka.205ka/23.23; ( myong bar anubhavitum) — thams cad kyi sdug bsngal gyi gnas myong bar spro bar bya'o// utsahe…sarvaduḥkhavāsamanubhavitum śi.sa.154ka/148; ( brim par cārayitum) — tshul shing brim par brtsams pa śalākāṃ cārayitumārabdhaḥ vi.va.136kha/1.25
  3. tral ( 'dir atra) — mig sogs rnams ni gzugs sogs la//gsal bar byed pa nyid yin pas//ji ltar rnam bzhag snang gyur pa//de ltar 'dir yang 'gyur ba yin// sati prakāśakatve ca vyavasthā dṛśyate yathā rūpādau cakṣurādīnāṃ tathā'trāpi bhaviṣyati ta.sa.73kha/686; ( der tatra) — der yang brtul zhugs mi nyams shog// santu tatra cākhaṇḍitavratāḥ bo.a.39kha/10.45
  4. tasil ( don dam par paramārthataḥ) — bzlog pa'i sgras kyang don dam par de nyid brjod do// nivṛttaśabdenāpi paramārthataḥ sa evābhidhīyate ta.pa.280kha/1027; 'dir ni sdug bsngal rgyur gyur pa/ /bden par rtog pa bzlog bya yin// satyataḥ kalpanā tvatra duḥkhaheturnivāryate bo.a.31kha/9.26.

{{#arraymap:ra

|; |@@@ | | }}