dbang ril

From Rangjung Yeshe Wiki - Dharma Dictionary
Jump to navigation Jump to search

This is the RYI Dictionary content as presented on the site http://rywiki.tsadra.org/, which is being changed fundamentally and will become hard to use within the GoldenDict application. If you are using GoldenDict, please either download and import the rydic2003 file from DigitalTibetan (WayBack Machine version as the site was shut down in November 2021).

Or go directly to http://rywiki.tsadra.org/ for more upcoming features.

དབང་རིལ
dbang po ril bu [IW]


(med) Calculi, in particular Enteroliths and Gastroliths
dbang po ril bus dug 'joms nor bu yin / zhes pa'i khungs ni / rin spungs mdzos rgyan las / sngon gyi tshe na lha rnams dang / lha min bdud rtsi 'dod pa mthun / rgya mtsho bsrubs tshe bdud rtsi'i sngon / dug byung tshangs pas rab gzer bas / phung byed dug dngos zhi gyur yang / nus pa rgyu dang mi rgyu ba'i / dug rigs [163] las gyur 'jig rten khyab / de tshe lha dbang brgya byin gyis / gnyen po 'byung bar smon lam btab / slar yang mtsho bsrungs bdud rtsi byung / rlangs pa'i zil phrom dngul chu yi / thigs pa sa la 'thor ba ltar / sa steng khyab pas 'byung bzhi las / grub pa'i sman rigs thams cad la / bdud rtsi'i zeg ma skra rtse tsam / ril bur 'thor bas ma khyab med / de phyir sa steng sman min pa'i / sa rdo rtsi shing gang yang med / sman la bdud rtsi'i mthus khyab pa'i / nus ldan sman kun 'joms byed de / sems can kun gyis zos pa'i bcud / brgya byin smon lam mthu brtas pas / sems can ma nges 'ga' zhig la / dangs ma bdud rtsi'i dbang po gang / ril bur 'dril ba lus la chags / de snyed dug rigs ma lus pa / 'joms byed rin po che ru grub / de ni lha dbang mthus grub pas / dbang po ril bu ming du grags / zhes dang / drang srong grub pa'i bstan bcos las / sngon dus gangs ri'i bdag po mgrin sngon gyis / sangs rgyas bstan la gnod par bya ba'i phyir / 'dzam gling dug rigs kun gyi bcud bsdus nas / sbyor ba mi 'dra sum brgya drug cu brtsams / de yi gnyen po lha dbang brgya byin gyis / sman rigs sum brgya drug cu'i bcud bsdus nas / smon lam btab ste nam mkha'i dbyings su gtor / ha la'i dug rigs gang du dar ba'i sar / 'di nyid de yi gnyen por smin par shog / de skad brjod mthus dbang ril zhes bya byung / de yang sems can spyi mthun bsod nams kyis / sngon gyi sman bcud deng 'dir rdo rtsi sngo / chu la sogs par byung ba sus zos pa'i / khong du smin nas ril bu gcig tu 'grel / phal [164] cher glang chen rma bya gla ba dang / ra rgod sogs las 'byung la mtha' 'khob kyi / yul rigs rnams su 'byung bas mang ba yin / zhes dang / yang man ngag kha cig tu / sngon tshe lha dbang brgya byin gyis / rin chen sna lnga'i bcud bsdus nas / ril bur dril te rgya mtshor 'phangs / glang pos rgya mtsho'i chu 'thungs pas / dbang ril glang po che las byung / mtsho rta la yang yod par bshad / nya chen yol mo las byung rab / gla ba las kyang 'byung bar bshad / ces dang / g.yung drung 'khyil pa las / sngon dus ston mchog dbang po bshen rab kyis / skyabs gnas srung mar bcas la rin chen dang / 'bru sogs mchod pa phul nas dmod 'di bor / snyigs dus ma rungs bdud kyi sprul ba 'gas / zas ngan dug sbyor nyes pa yod min gyi / mi chen srog la hur thum byed dus su / de nyid 'joms byed sman mchog rin po che'i / mthu ldan rang byung dngos grub stsal du gsol / gsungs pas lhung bzed nang du dngos grub kyi / ril bu rigs lnga byung ba phyogs bcur bor / phyogs kun khyab nas 'gro la phan par shog / ces gsungs / dbang gi gnas la ma nges par / srog chags kun dang khyad par rma bya sogs / srog rtsa rwa rtse mkhris pa klad pa dang / pho long rgyu ma mthin pa sogs las 'byung / rgya gar sman gyi nags su skyes pa'ang yod / yul de'i gla ba dkar po sman za ba'i / rtsi sha'i kha ltem dag las nges par 'byung / zhes 'byung ngo / de'i rigs dang yon tan bshad pa ni / grub pa'i gzhung las / rigs ni dkar ser dmar ljang sngo dang lnga / rin chen rnam pa lnga yi rgyu dang mthun / 'on kyang 'byung ba'i shas kyi che chung las / dkar po chu la ser po sa shas che / dmar po me la ljang [165] gu rlung shas che / sngon po nam mkha' las byung nus pa yang / 'byung bzhi'i sman dang nus pa mthun par bshad / ces dang / glang chen dbang ril go ro tsa na ste / sbrul dang rma bya gla ba gsum po las / byung ba la ni dbang po ril bu zer / chu mig nang nas byung ba'i ril bu la / sman chu dbang ril zhes su 'byung ba yin / sbal pa las byung dbang ldan ril bur 'bod / sbrul dang sbal ba'i lto ba nas byung bar / klu rgyal nor bu zhes bya shin tu bzang / ces gsungs / yang gcig tu / dkar po lha yi ril bu'i rigs rab / dmar po btsan gyi dbang ril yin pa 'bring / sngon po klu yi dbang ril tha ma'o / zhes dang / dharma swa mis / dkar po rgyal po'i ril bu bzang shos kyis mi rta bdun 'tsho thub / sngon po rje'u ril bu 'bring bas bas lnga thub / dmar po blon gyi ril bu tha mas gsum thub / ces gsungs / mdzes rgyan las / dkar po rgyal rigs dmar ser rje'u rigs / ljang sngon 'bangs rigs rim pas dang po mchog / phyi ma rim gyis dman par bshad / ces gsungs / dwags po rin po ches / ser po gser mdog gis mi rta bzhi sos / nag po mchong mdog gis mi rta dgu sos / de man sngon po dmar po gsum gyis mi rta gsum re sos gsungs / g.yung drung 'khyil ba las / dkar po che ba lco ga'i sgo nga tsam / rgyal po ril bus mi rta bcu gsum sos / dmar ser 'bring ba sha ba'i ril ma tsam / blon po ril bus mi rta dgu 'tsho thub / chung ba lug gi ril ma tsam / btsun mo ril bus mi rta bdun la la phan / sngo dang dkar po yang chung sran ma tsam / 'bangs kyi dbang ril yin pas snga ma yin / mi rta lnga 'tsho phyi mas gsum la phan / [166] kha dog dbang dang khyad par che chung las / che dang sra mkhregs ldan pa bzang po'i rigs / chung dang gsob la bkrag 'tsher med ngan rigs / zhes bshad do / bzang ngan yang bshad pa des gsal yang / grub pa'i bstan bcos las / yor chen nya dang glang chen sbrul / sbal pa rma bya las 'ongs mchog / chu gnas gzhan las byung ba'ang bzang / phyugs rigs las byung ngan pa ste / mi dang ri dwags las bung 'bring / gla ba las byung rtsi ngan / zhes dang / mdzes rgyan las / lci mkhregs sngo bsil ngar ldan pa / mchog gam gsar pa yin pas bzang / der ldog yang snyi ser khra dang / skya sob rgyu ngan rigs yin nam / yang na sngon ched nad pa la / btang ba'i sntigs ma ngar yal ngan / zhes so / dharma swa mis / bteg na lci la dngos po che ba / sra la mkhregs pas ngar che ba / khar mi 'ju ba / myngs na sbre med pa / dar kha dog na tshogs kyi steng du bzhag tshe mdangs chags pa de ni dbang ril zol med pa yin pas mchog tu bzang / de las ldog pa zol can yin pas ngan no / zhes gsungs / legs nyes brtag pa mang yang / zin tig las / btsan dug rtsi bzhin btags pa'i phye / chur sbyangs gar sla 'o ma tsam / dkar yol nang blugs de nang du / dbang ril bskyur la nub par bya / zhag gcig bzhag nas nang par blta / dpa' bo gos su gyon pa na / dbang po ril bu rab tu bzang / dpa' bo gdan bting dbang ril 'bring / dpa' bo mtha' bsdus dbang ril tha / dangs po'i chu mthar dug med gces / zhes gsungs pa / 'di rang gsal yang brtags nas de ma thag ngal bso ba'i man ngag bya dgos so / gong sman pas / [167] blun pos rdo skran smin dang rnag skran skam / dbang ril 'dod pa mkhas spang ba'i gnas / zhes gsungs pa ltar zhib tu brtag par bya / 'di'i lag len skor gsum sogs zhib pa zab gsal snying thig ces pa kho bos logs su byas par gsal lo // (Shel gong shel phreng, pdf p 162.5)

Illustrations : 'Phrin Las (33_015) brgya byin gyis bden pa brjod pa / sbal pa / rin po che'i bcud rgya mtshor 'phang ba / glang po ches rgya mtsho btung ba / ngang pa / bya rgod / sbrul / rma bya / dom / phug ron / 'Those precious stones after Indra's praying, thrown into the sea and swallowed by the toad, drunk by elephant, geese, vulture, snake, peacock, bear and pigeon (become treating stones)' (33_016) dbang ril dkar po (33_017) ljang gu (33_018) sngon po (33_019) ser po (33_020) dmar po (33_021) dkar ljang (33_022) dkar sngo (33_023) dkar ser (33_024) dkar dmar (33_025) ljang sngon (33_026) ljang ser (33_027) ljang dmar (33_028) sngo ser (33_029) sngo dmar (33_030) ser dmar (33_031) brtag pa byed pa (33_032) rab kyi rtags byung ba (33_033) dug nad kyi nad pa bdun langs pa (33_034) 'bring gi rtags byungs ba (33_035) dug nad can lnga'i srog 'tsho ba (33_036) rtags tha ma byung ba / dug nad can gsum gyi srog 'tsho ba (33_038) dud 'gro'i slo'am btso dang klad rul (25_045) glang po las byung ba'i mu tig dkar po (25_048) sbrul las byung ba'i mu tig dmar po (25_131) mo rdo

The explanations beneath the illustration in the Medical Thankas refers to an indian legend : 'Those precious stones after Indra's praying, thrown into the sea and swallowed by the toad, drunk by the elephant, geese, vulture, snake, peacock, bear, and pigeon (becoming treating stones)'. The vedic legend has it that Indra once cast the five precious minerals: gold, silver, coral, pearl, and either sapphire or turquoise, into the great ocean. These were eventually consumed by various animals, which then formed bezoars within their bodies. They have different colors and potencies based on the animal they originate from. The superior, mediocre, and inferior forms of these stones are reputed to respectively cure seven, five, or three patients who have been poisoned.
The narratives around dbang ril (calculi), gi wang (bezoar) and even mu tig (pearl) overlap, as do the modern explanations about their formation. gi wang (bezoar) is depicted in the Medical Thangkas as rather amorphous masses, whereas dbang ril (calculi) are depicted as round stones.
An enterolith is a mineral concretion or calculus formed in the gastrointestinal system. It may form around a nidus, a small foreign object, similar to the creation of a pearl. Enteroliths are mostly found in the intestines of animals (mostly ruminants) and humans, and may be composed of inorganic or organic constituents. Equine enteroliths are typically smoothly spherical or tetrahedral, consist mostly of the mineral struvite (ammonium magnesium phosphate), and have concentric rings of mineral precipitated around a nidus. See also toadstone or snakestone on wikipedia.
An enterolith is not to be confused with a gastrolith. These are pebbles or gravels which helps digestion in animals lacking suitable grinding teeth. Gastroliths are common among crocodiles, alligators, herbivorous birds, seals and sea lions. Domestic fowl require access to grit. Apparent microgastroliths have also been found in frogs and tadpoles (wikipedia). But the vedic legend certainly did not make these distinction.
Johannes Schmidt (talk) 08:44, 25 February 2024 (EST)