brag zhun

From Rangjung Yeshe Wiki - Dharma Dictionary
Jump to navigation Jump to search

This is the RYI Dictionary content as presented on the site http://rywiki.tsadra.org/, which is being changed fundamentally and will become hard to use within the GoldenDict application. If you are using GoldenDict, please either download and import the rydic2003 file from DigitalTibetan (WayBack Machine version as the site was shut down in November 2021).

Or go directly to http://rywiki.tsadra.org/ for more upcoming features.

བྲག་ཞུན
bitumen which is the essence of earth, fossil pitch, bitumen, effusion of which there are five varieties derived from gold, silver, copper, iron and lead [JV]

rtsi med. [among which are [gser dngul zangs lcags zha nye. gter dngos yod pa'i brag nas zhun 'bab pa ltar, 'dzags pa'i rdzas shig, bittersweet, body heat neutral, clearing away pho tshad, mchin tshad, mkhal tshad, and rgyu tshad, good for bad kan smug po, dreg nad, mig nad, curing impaired strength syn: khams lnga'i bcud sman dang, khrag dar ya kan, khrag 'dra, mchin mkhris nad sel, mchin pa'i rtsi, brag gi khrag brag gi rakta, brag gi bdud rtsi, brag gi ru rdi ra, brag dar ya kan, rin chen bcud, shi la dza tur, sa steng nad 'joms, srid pa'i khams dmar, srid pa'i byang sems dmar po, aa ga ya, aa bb] [IW]

rtsi med. * pitch, bitumen [IW]


(med) Shilajit (ayurvedic name), Mineral pitch (Yeshi 2018).
Synonyms : a ga ya, a ba, shi la dza' tu ra, shi la dza dur, a ghi ri, srid pa'i byang sems dmar po, u ma'i mngal khrag, brag dar ya kan, khrag dar ya kan, brag gi khrag, brag gi ru nghi ra, khrag 'dra, brag gi rakta, sa steng nad 'joms, brag gi bdud rtsi, 'byung ba'i khrag, rin chen bcud, srid pa'i khams dmar, khams lnga'i bcud sman, mchin mkhris nad sel, mchin pa'i rtsi (Shel gon) brag shun khan dra (Yeshi 2018).
Sanskrit : śilājit (wisdomlib.org)

brag zhun tshad pa'i nad rnams kun la phan / khyad par pho mchin mkhal tshad sel ba'i mchog / ces par / rin spungs las / brag zhun bsil la rno bas mchin nad rnying pa sel / zhes dang / dpag bsam ljon shing las / shi la dza dur chu sri sel / mchin pa'i tsha ba sel ba'i mchog / ces gsungs pa'i ming ni / a ga ya / a ba / shi la dza' tu ra / shi la dza dur / a ghi ri / gab ming tu / srid pa'i byang sems dmar po / u ma'i mngal khrag / brag dar ya kan / khrag dar ya kan / brag gi khrag / brag gi ru nghi ra / khrag 'dra / brag gi rakta / sa steng nad 'joms / brag gi bdud rtsi / 'byung ba'i khrag / rin chen bcud / srid pa'i khams dmar / khams lnga'i bcud sman / mchin mkhris nad sel / mchin pa'i rtsi rnams zer / byung khungs ni / gong du cong zhi'i skabs bdud rtsi bum pa las byung ba'i lung gi 'phros su / dmar po ngo tsha brag la bros / brag las drod skyes brag zhun byung / zhes cong zhi brag zhun mtshal dngul chu khungs gcig par rang skabs thor tsam bshad pa go bsgrig pas gsal / yang / yan lag brgyad par / sos ka tshad pas gdungs brag las / gser sogs 'byungs khungs drug di bcud / rgya skyegs khu ba ltar 'dzag dang / ni brag zhun zhes su bshad / ces gsungs pas / lung pa kha byang du bstan pa'i brag gi gas gseng [168] srub sogs nas bur zhun ltar brag gi bcud zhu ba gcig tu 'gril nas 'bab pa yin te / de la'ang rigs drug dang / bzhi dang / lnga la sogs par bshad pa ni / de nyid las / gser dang dngul dang zangs lcags tshon mo sta / zha nye dang ni rnam pa drug rnams kyi / khams rnams las ni rang rang khu ba 'dzag / ces pas / gser zhun / dngul zhun / zangs zhun / lcags zhun / tshon mo sta zhun / zha ny'i zhun dang drug go / de dang mthun par khar lta'i gzhung las / brag la sos ka'i nyi mas rab gdungs nas / gser dang dngul dang zangs lcags tshon mo sta / zha nye dang ni rnam pa drug rnams kyi / khams rnams las ni rang rang khu ba 'dzag / ces 'byung ngo / rigs bzhir gsungs pa ni / bdud rtsi bam brgyad las / shar lho nub byang gar yang 'byung / brag phug stong pa yod pa las / bdud rtsi zhu ba 'dzag pa ni / rin chen sna tshogs 'byung ba ste / zhes pas / 'dir yang rigs kyi yum bzhi'i rakta zag par bshad pas / phyogs bzhi'i yum bzhi'i rang bzhin rin po che sna bzhi'i khu ba 'dzag pa / gser dngul zangs lcags bzhi'i mdog 'byung bar bshad pa dang / rigs lngar bshad pa ni dpal ldan rgyud bzhi'i dgongs pa ste / tshon mo sta zhes zha nye dkar po'am gsha' nag la zer bas dkar nag gi khyad tsam ma gtogs gcig pas na 'dir yang gcig tu bsdus pas lnga ste / 'grel par / gser zhun dmar ser mngar kha tshe ring gsos / dngul zhun mdog dkar kha mngar mdze nad 'joms / zangs zhun dmar ljang lan tshwa rnag khrag skem / lcags zhun mdog nag ba gcig mchin nad sel / zha nye kha dog dri ro de las dman / zhes dang / yang gser las [169] byung bas brag zhun kha dog dmar ser / ro mngar kha / nus pa bsil snum / nad rlung mkhris sel / dngul las byung ba kha dog dkar po / ro kha mngar / nus pa bsil skam / nad chu ser sel / zangs las byung ba kha dog rma bya'i mgrin pa 'dra ba / ro kha tsha / nus pa bsil yang / nad bad mkhris sel / lcags las byung ba ni kha dog nag po / ro kha zhing cung zad lan tshwa ba / nus pa tsha la rno / nad bad kan sel / zha nye dkar nag rang rang gi mdog dang mtshungs la / ro nus byed las lcags las cung zad dman pa'o / zhes bshad do / de ltar rtsa ba'i rigs lnga ma 'khrul bar ngos bzung nas / de ltar tsam la blo phyogs gcig tu gtad nas bsdad pas ngos mi zin te / sngar cong zhi'i skabs su bshad pa bzhin / rigs gnyis re 'dres pa dang / gsum re 'dres pa dang / bzhi re 'dres pa dang / lnga ka 'dres pa'i dbye ba dang / de dag kyang mchog dang / rang dang / 'bring dang / tha ma ste bzhis bsgyur ba'i dbye ba brgya dang bco lnga ni nges par shes dgos so / de'i shugs kyis xha shas che chung gi dbye ba dpag tu med pa'ang legs par brtags pas rang shugs kyis shes par 'gyur te / rgyud las / legs par dpyad na mngon shes phra mo 'char / zhes so / de yang / ma la ya 'grel las / de las phan tshun gnyis 'dres dang / gsum dang bzhi dang lnga 'dres dang / mchog rab 'bring dang tha ma las / dbye ba brgya dang bco lnga dang / cha shas che chung gis dbye ba las / bye brag rnam pa du mar 'gyur / rkyang pa lnga las gnyis 'dres bcu / gser zhun bzhi ste dngul zhun bcu / zangs dang zha nye 'dres pa gnyis / gsum gsum 'dres pas bcu yin te / gser [170] 'dres lnga dang lcags 'dres gcig / gcig ldan lnga dang re re nas / ma gtogs bzhi bzhi 'dres pa gsum / rigs lnga thams cad 'dres pa gcig / ces 'phrul lugs gsungs pa 'di la rde'u bkram pas rtogs sla ba yin / slar yang rtsa ba'i rigs lnga gsal bar gsungs pa ni / dka' 'grel de nyid las / gser las byung ba dom mkhris 'dra / khu ba gur kum chu dang 'dra / ro ni mngar zhing cung zad kha / gser gyi g.ya' 'dra bro ba yin / dngul las byung ba'i brag zhun ni / kha dog dangs skya zho sbris 'dra / rlon dus 'o ma'i spris ma 'dra / ro kha cung zad dngul dri bro / zangs zhun dmar zhing cung zad ljang / rlon dus kha dog dmar skya 'byung / ro kha lan tshwa cung zad bro / zangs kyi dri ro cung zad yod / lcags las byung ba'i brag zhun ni / kha dog sngo nag rlon pa'i dus / ram khu 'dra zhing ro dang dri / lan tshwa bro zhing cung zad kha / lcags kyi dri ma cung zad mnam / zha nye dngul gyi mdog mtshungs shing / rlon dus zho yi kha chu 'dra / lcags mtshungs cung zad nus dman no / zhes rtsa ba lnga dang / de las mchog rab sogs dbye ba yang / de nyid las / gser byung mchog ni spos shel 'dra / rab ni dom mkhris mdog can no / 'bring ni bu ram mdog can dmar / tha ma chang gi nying khu 'dra / ro ni gong las rim pas dman / rlon dus rim pas 'og ma las / gong ma gong ma kha dog dangs / dngul zhun mchog ni cu gang gi / phye ma chu yis gang ba 'dra / rab ni sbrang rgod dkar po 'dra / 'bring ni 'bras phye'i zan skam 'dra / tha ma bag zan skam po 'dra / rlon dus ro gsal dri ma mnam / kha dog dkar dmar rim pa bzhin / gong las 'og ma dangs [171] pa'o / ro ni gong las 'og ma dman / zangs zhun mchog ni man shel 'dra / rab ni tsandan dmar po 'dra / 'bring ni yugs rdo dmar po 'dra / tha ma khrag skam dros pa 'dra / kha dog ro rnams rlon pa'i dus / mngar dang lan tshwa cung zad kha / kha dog rim bzhin gong ma dangs / ro ni de las ldog pa'o / lcags zhun mchog ni rka gs rams sam / rgya snag 'dres pa'i rams dang mtshungs / rab ni khrag skam rdog po 'dra / 'bring ni khang pa'i dud khrag 'dra / tha ma 'dam nag gong bu 'dra / rlon dus kha dog rim bzhin dangs / ro kha cung zad lan tshwa bro / ro ni rim pas 'og ma dman / zha nye mchog ni rdo lo 'dra / rab ni rdo sngon dum bu 'dra / 'bring ni chu ba skam po 'dra / tha ma lcags nag dum bu 'dra / rlon dus kha dog rim pas dangs / rim bzhin chu dang rba rlabs dang / kha chu ba chu snag tsha 'dra / mchag dman rim bzhin rang rang gi / g.ya' dri che chung bro ba yin / zhes dang / 'dus pa la yang / rigs lnga 'dus pa mchog gi mdog / sna tshogs zer 'phro dri dang ro / dbyar dus ba chu 'dra la mngar / cher dus tshos sna 'dres pa 'dra / rab ni rgya tshos khanda'am / lcags kyi sol rdog 'dra ba'o / rlon dus na chung chu dang 'dra / 'bring ni tshigs ma skam po 'dra / rlon pa'i mdog ni de dang mtshungs / tha ma bur snag 'dres pa 'dra / rim bzhin dri ro dman pa yin / 'dus rigs dri ro myong ba ni / sred 'phel 'gyur gnyis 'dres pa yin / kha dog dri ro gnyis gnyis gsal / kha cig 'dres pa de dang mtshungs / shas ni che chung dbang gi ni / kha dog dri ro che chung 'gyur / zhes gsungs la / yang spyir bzang ngan kyang / de [172] nyid las / spyir ni kha dog dri ro gsal / chu la sbyar na snyigs ma med / btegs na lci zhing mkhregs pa bzang / dreg mkhregs 'jams zhing dro na bzang / g.yang sa che ba'i ngos byung bzang / sa rdo sems can brun ma 'dres / byin rlabs can gyi gnas byang bzang / de las ldog pa ngan pa'o / (Shel gong shel phreng, pdf p 167.2)

Traditionally classified into two types : of yellowish colour and camphor odour (Kapur shilajit), and of black color (Gomuthira shilajit). The latter is again classified according to the predominant metal ore found in the mountain of it's origin : redish gold-shilajit (gser zhun), whitish silver-shilajit (dngul zhun), bluish copper-shilajit (zangs zhun) and blackish iron-shilajit (lcag zhun). The last is the most commonly found.
Shilajit is a rock-exsudate from steep, sunny mountain cliff cavities and crags at an altitude of 2000-4000 m. It's a tar-like substance with a balsamic odour. Known since Aristote as Mumijo and later as Asphaltum punjabinum, it disappeared from the western pharmacopoeias. It is rich in organic carbon and composed of appr. 20% minerals, 15% proteins, 5 % lipids, 5 % steroids, and the rest are carbohydrates, alkaloids and amino acids. It's origin is discussed between rock source or biological source, probably of ancient organic matter source which exsudes from rocklayers as a result of geological activity. (Rong Ding 2020, Wilson n.d.)
Johannes Schmidt (talk) 08:10, 25 February 2024 (EST)