ma nu pa tra

From Rangjung Yeshe Wiki - Dharma Dictionary
Jump to navigation Jump to search

This is the RYI Dictionary content as presented on the site http://rywiki.tsadra.org/, which is being changed fundamentally and will become hard to use within the GoldenDict application. If you are using GoldenDict, please either download and import the rydic2003 file from DigitalTibetan (WayBack Machine version as the site was shut down in November 2021).

Or go directly to http://rywiki.tsadra.org/ for more upcoming features.

མ་ནུ་པ་ཏྲ [Skt] pleasant 'dab ma can field herb [ro mngar zhing kha la tsha ba, zhu rjes snyoms, nus pas khrag rlung gi nad dang, bad kan smug po, lhog pa, bad mkhris bcas la phan [IW]

SK pleasant 'dab ma can field herb [IW]


(med) Indian elecampane
Synonyms : ma nu pa tra, ma nu pushkar, ma nu ru rta, ma nu shu zur, ma nu khrag can, ma nu gser shing, ma nu lcags thag (Shel gong), manupatra, yid 'ong 'dab can (Dawa 2009), push+kar mu la (Wangyal 2020), yid 'ong bzang po, me tog sna tshogs bcud ('Jam-dpal)
Sanskrit : puṣkara mūla (Dash 1989)

ma nu pa tras rlung khrag tsha ba sel / zhes par / lcags phreng las / ma nu dro la nus pa che bas bad kan grang ba sel / zhes dang / te rdzo dzwa las / ma nu dro skam rlung 'joms pho drod skyed / zas 'zu yi gar 'ong dang gzer ba 'joms / zhes dang / rang byung pas / pa tras bad tshad 'joms par byed / ces gsungs / 'di la rigs mang ste / dri tshig dngul dkar me long las / ma nu zhes pa spyi ming yin cing / so sor rigs phye na / ma nu pa tra dang / ma nu pushkar dang / ma nu ru rta dang / ma nu shu [249] zur dang / ma nu khrag can dang / ma nu gser shing dang / ma nu lcags thag ces pa rnams gso dpyad kyi gzhung mang po dag las bshad pa / rgya nag gi lugs kyi ma nu'i sbyor sde'i bstan bcos las ni bya 'phur sleb kyang ma nu' rigs su bshad pa snang ngo / zhes gsungs / 'di ni mkhas pa'i bshad rgyang gis pha rol gting dpog phyir ma nu'i ming thog tshad drangs nas dri yul ming la 'khrul lam ma 'khrul brtags pa'i ched du gsungs pa yin / don la de dag rigs phal cher mig cig go / rgya gar skad du ma nu zer ba / bod la yid 'ong dang / shed chen dang / shed las skyes dang / shed kyi bu dang / mi rnams la 'jug pas / sman gyi khyad chos la bsngags pa'i ming yin pas / lo ma me tog dri ma sogs yid la 'ong ba dang / nus pa shed che ba dang / skye stobs shed che ba rnams la gdags su 'os pa'i ming yin pas rigs la ma nges so / bshad bya dngos ni ma nu pa tra / zhes pa'i pa tra ni / lo 'dab dang gos la 'jug pas / skabs 'dir yid 'ong 'dab ma can no / ngo bo ni / bdud rtsi rdzing bur / ma nu pa tra zhes bya ba / lho bal rig pa'i 'byung gnas dang / bsod nams ldan pa'i ldum rar skye / rtsa ba dud gi cho lo 'dra / lo ma g.yu lo gyen du 'bar / rgyab la dngul gyi ba sbu chags / me tog ser 'od mdangs dang ldan / dri zhim spos ngad rgyun mi 'chad / ro ni mngar kha tsha ba la / zhu rjes mngar skyur ldan par zhu / rang gi nus pas rlung khrag dang / bad kan tsha ba sel byed cing / pho ba'i lhen dang bad mkhris 'joms / zhes dang / sman gyi byings las / ma nu pa tra ni mngar ba'i kha ba tsha ba'o / zhes dang / gter mdzod las / ma nu pa tra mngar zhing kha / tsha ba'i ro dang ldan pa las / zhu rjes mngar zhing skyur bar zhu / rlung khrag tsha ba bad kan sel / snum bsil rno dro ldan pa yis / nus pa'i khyad par ldan pa yin / zhes gsungs so / da lta yul phal mo che'i ldum rar rtsa ba 'dzugs pa'i ma nu 'di'o / phal cher pa tra zhes pa lo ma [250] yin pas lo ma gtong dgos gsungs pa skra yin yang don min pas rtsa ba dgos so // (Shel gong shel phreng, pdf p 248.5)
ma nu pa tra ni / rgya skad de bod du yid 'ong bzang po dang me tog sna tshogs bcud zer / ldum rar rtsa ba 'jugs pa las skyes / rkang pa spubs gsob lo ma ljang ser gyen du 'bar gyi rgyab spu can / me tog ser por mdangs ldan pa dri zhim pa'i rtsa ba dkar po ste / da lta rgya nag skad du sho'u ya'u zhes pa me tog chen po dkar dmar gnyis su 'dod pa ha cang 'khrul pa'o // 'dud rtsi rdzing ngur / ro ni mngar kha tsha ba la // zhu rjes mngar skyur ldan par zhu //zhes dang / te dzo dzwa las / ma nu dro skam rlung 'joms pho drod skyed // zas 'ju yi gar 'ong dang gzer ba 'joms / zhes pas rlung khrag tsha ba sel // (mDzes mtshar mig rgyan, print p 133)

Illustrations : Dawa 2009. 'Phrin Las 1987 (27_035) ma nu pa tra (34_071) ma nu. 'Jam-dpal (pdf p 157) ma nu pa tra

1. Inula racemosa Hook.f. (Asteraceae) Padmapatra, Pushkar mool, Indian elecampane (Drungtso 1999). Sanskrit : puṣkara mūla (Dash 1989)
2. Inula helenium L. (Asteraceae) Elecampane, Elfwort (Wangyal 2020)
3. Inula royleana DC. (Asteraceae) (Boesi 2014)

ma nu pa tra is identified with the Indian elecampane or Pushkarmool, Inula racemosa. A given synonym is pushkar mula, and Wangyal (2020) calls Inula racemosa pushkar mu la. pushkar mu la in turn is identified with Hellenia speciosa of the ginger family. This plant is called in several Indian languages koshta, kushtam etc. kush ta again is given as synonym for ru rta, Costus. The 3 notices of ma nu pa tra, pushkar mu la and ru rta appear in successif order in the Shel gong, where a large part of the first 2 notices goes to a discussion about the word meaning. ma nu pa tra seems not to be an original Indian name : "Manupatra in Tibetan is the name of a plant defined with Inula helenium in various botanical sources" (wisdomlib.org)

Johannes Schmidt (talk) 17:12, 19 March 2024 (EDT)