Search by property

This page provides a simple browsing interface for finding entities described by a property and a named value. Other available search interfaces include the page property search, and the ask query builder.

List of results

• Dictionaries/Bod rgya shen sjar gyi shes jai rnam drangs kun btus tshig mdzod/1246  + (1. ནུར་ནུར་པོ། 2. མེར་མེར་པོ། 3. ནར་ནར་པོ། 4. གོར་གོར་པོ། 5. རྐང་ལག་འགྱུས་པ།)

• Dictionaries/Bod rgya shen sjar gyi shes jai rnam drangs kun btus tshig mdzod/1246  +
• Dictionaries/chos rnam kun btus/5941  + (1.ནུར༌ནུར༌པོ། 2.མེར༌མེར༌པོ། 3.ནར༌ནར༌པོ། 4.གོར༌གོར༌པོ། 5.རྐང༌ལག༌འགྱུས༌པའོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/6818  + (1.མ་བསྒོམས་སྣ་ཚོགས་འགྱུ་དྲན་རང་ངོ་ལྟོས། ། … 1.མ་བསྒོམས་སྣ་ཚོགས་འགྱུ་དྲན་རང་ངོ་ལྟོས། ། གང་བྱུང་རང་སར་རང་ངོ་ཤེས་པ་དེས། ། ཅིར་སྣང་སྐྱེ་མེད་ཞིང་དུ་གྲོལ་བར་ངེས། །</br>2. སྒོམ་ལ་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བའི་ཤེས་པ་ལྟོས། ། བདེ་སྡུག་རྒྱུ་མཐུན་མཉམ་པར་ཤེས་པ་དེས། ། བླང་དོར་མཉམ་ཉིད་དབྱེར་མེད་གྲོལ་བར་ངེས། །</br>3. དངོས་གཞི་ཟག་མེད་མ་སྐྱེས་བར་ལ་ལྟོས། ། སེམས་ཉིད་ཀུན་སྣང་རང་བཞིནཤེས་པ་དེས། ། རིམ་གྱིས་སེམས་འཇུག་སྐྱེ་མེད་ཚུད་པར་ངེས། །</br>4. མཉམ་གཞག་ལས་ལངས་རྗེས་ཤེས་ངོ་ལ་ལྟོས། ། སེམས་ཉིད་དོན་དང་གཉིས་མེད་འདྲེས་ཤིས་དེས། ། མཉམ་རྗེས་དབྱེར་མེད་ངང་དུ་ཚུད་པར་ངེས། །</br>5. དེ་རྗེས་གང་འགྱུས་རྣམ་རྟོག་རང་ངོ་ལྟོས། ། ཉོན་མོངས་གང་སྐྱེས་རང་ཞིར་ཤེས་པ་དེས། ། སྣང་ཤེས་ཐོག་མའི་གཞི་ལ་སྦྱོར་བར་ངེས། །</br>6. སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་གཅིག་ཏུ་དྲིལ་ལ་ལྟོས། ། གསུམ་ག་རྗེས་མེད་བྱ་ལམ་ཤེས་པ་དེས། ། དུས་གསུམ་རང་བཞིན་གནད་ཅིག་རྟོགས་པར་ངེས། ། དེ་ལྟར་ཤེས་ན་རྗེས་ཤེས་ཆོས་ཉིད་འཆར། ། ཞེས་སོ། །ྟར་ཤེས་ན་རྗེས་ཤེས་ཆོས་ཉིད་འཆར། ། ཞེས་སོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/6149  + (1.མཁའ་ལ་སྤྲིན་དེངས་ལྟ་བུར་བཅོས་པ་ནི། ། སེམ … 1.མཁའ་ལ་སྤྲིན་དེངས་ལྟ་བུར་བཅོས་པ་ནི། ། སེམས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་ཅི་ཤར་ཡང་། ། ཆོས་ཉིད་མཁའ་ལ་རང་བཞིན་དངས་པས་བཅོས། །</br>2. ཁང་སྟོང་རྐུན་མས་ཕྱིན་ལྟར་བཅོས་པ་ནི། ། རྣམ་རྟོག་ངོ་བོ་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ། ། ཅི་སྐྱེས་དུས་ནས་མ་སྐྱེས་ངོས་གཟུང་མེད། ། གློད་པ་ཙམ་ལས་བསལ་དུ་མེད་པར་བཅོས། །</br>3. དགུན་གྱི་ནགས་མེ་མཆེད་ལྟར་བཅོས་པ་ནི། ། ཡུལ་རྟོག་ཅི་བྱུང་དེ་ཉིད་ངོ་བརྟགས་པ། ། ཆོས་ཉིད་གྲོགས་སུ་སྦར་བས་བཅོས་པར་བྱ། །</br>4. དུག་ལ་སྔགས་ཀྱིས་བཏབ་ལྟར་བཅོས་པ་ནི། ། རྣམ་རྟོག་སྐྱེ་མེད་ངང་དུ་བསད་པས་བཅོས། །</br>5. འབངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་མཐོང་ལྟར་བཅོས་པ་ནི། ། དུག་ལྔ་སྐྱེ་དུས་ངོས་གཟུང་རང་གློད་པས། ། ཆོས་ཉིད་དོན་དང་རང་ངོ་ཕྲད་པར་བཅོས། །</br>6. གཟིངས་ཀྱི་བྱ་རོག་ལྟ་བུར་བཅོས་པ་ནི། ། འཕྲོ་རྒོད་ཅི་བྱུང་ཆོས་ཉིད་ལྡོག་པ་ལས། ། གཞན་དུ་འགྲོ་ས་མེད་པའི་ངང་དུ་བཅོས། ། དེ་ལྟར་གནད་དྲུག་འགྱུས་དྲན་ཅི་སྐྱེས་ཀུན། ། རང་ཐོག་རང་དག་རང་སངས་དགྲོལ་བ་གཅེས། ། ཞེས་སོ། །ཐོག་རང་དག་རང་སངས་དགྲོལ་བ་གཅེས། ། ཞེས་སོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/6686  + (1.རྣམ་ཤེས་རང་ཡལ་སེར་བུ་ལྟ་བུར་ཁྱེར། ། རང་བ … 1.རྣམ་ཤེས་རང་ཡལ་སེར་བུ་ལྟ་བུར་ཁྱེར། ། རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ནང་ནས་འཆར་བ་ཡིན། །</br>2. འགྱུ་བ་རང་དག་བར་སྣང་གློག་ལྟར་སྦྱངས། ། ཅི་འགྱུས་རང་གསལ་ཡེ་ཤེས་འཆར་བ་ཡིན། །</br>3. དྲན་པ་རང་སངས་ཆུ་རྙོག་ལྟ་བུར་ཁྱེར། ། ཅི་དྲན་རང་བྱུང་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པར་འཆར། །</br>4. ཅི་རྟོག་ཆོས་ཉིད་ལིངས་པ་གྲོགས་སུ་ཁྱེར། ། བླང་དོར་མེད་པའི་དགོངས་པ་ཁོང་ནས་འཆར། །</br>5. འཛིན་པ་རང་ཟད་ཡུལ་མེད་གྲོགས་སུ་ཁྱེར། ། གཞི་མེད་མཐོང་ཡལ་ཡེ་ཤེས་རང་ལ་འཆར། །</br>6. རང་གདངས་གསལ་དག་ཀློང་གསལ་གྲོགས་སུ་ཁྱེར། ། ཝལ་པོ་རྗེས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཁོང་ནས་འཆར། ། དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། ། རྣམ་རྟོག་ཉིད་ལས་ཡེ་ཤེས་འཆར་བ་ཡིན། ། ཤིང་སྐམ་དག་ལས་མེ་ཆེན་འབར་བ་ལྟར། ། ཐམས་ཅད་གྲོགས་སུ་འཆར་བ་ཤིན་ཏུ་གཅེས། ། ཞེས་སོ། །ཅད་གྲོགས་སུ་འཆར་བ་ཤིན་ཏུ་གཅེས། ། ཞེས་སོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/1564  + (གསང་སྔགས་ལམ་གྱི་རིམ་པའི་འགྲེལ་པ་རིན་ཆེན་ཕྲ … གསང་སྔགས་ལམ་གྱི་རིམ་པའི་འགྲེལ་པ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས་བྱུང་བ་ཁག་གཅིག་སྟེ།</br>1.འཕྲུལ་འཁོར་ལུས་ཀྱི་གནད་ནི། གནས་དབེན་པར། མལ་བདེ་བ་སྟན་འབོལ་བའི་སྟེང་དུ། ལུས་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་ནི། རྐང་པ་སྐྱིལ་ཀྲུང་། ལག་པ་མཉམ་བཞག ལུས་པོ་ཡ་ཡོ་མེད་པ་དང་སྐྱེ་སྒུར་མེད་པར་རང་སོ་ལ་ཆམ་བཞག་གོ ། དེས་སྒོམ་རང་བབས་སུ་ཡོང་ལ། འཕྲུལ་འཁོར་བཅའ་མ་ཤེས་ན་སྒོམ་མི་སྐྱེའོ། །</br>2.ལྟ་སྟངས་མིག་གི་གནད་ནི། མིག་ཚམ་ཚོམ་མི་བྱ། ཁྱར་ཁྱུར་མི་བྱ། ལོགས་དང་ཟུར་དུ་མི་གཅུ་བར་ཐད་ཀའི་སོ་གཅིག་ལ་ཕུར་ཚུགས་སུ་གཏད་དོ། ། དེས་སྒོམ་རང་བབས་སུ་འོང་སྟེ། མིག་དང་ཤེས་པ་གནད་གཅིག་ཡིན་ནོ། ། ལྟ་སྟངས་མེད་ན་སྒོམ་མི་འཆར་རོ། །</br>3.བཞག་ཐབས་སེམས་ཀྱི་གནད་ནི། དེ་ཐ་མལ་དུ་མ་ཡེངས། རྟོག་པར་མ་འགྱུས། ཡིད་ཀྱིས་བཟོ་མ་བྱས་པར་ཤེས་པ་རང་ལུགས་སུ་ཆམ་བཞག་གོ ། དེས་སྒོམ་རང་བབས་སུ་འོང་སྟེ། ཡེངས་པ་དང་འགྱུས་ན་སྒོམ་མི་སྐྱེའོ། །ང་སྟེ། ཡེངས་པ་དང་འགྱུས་ན་སྒོམ་མི་སྐྱེའོ། །)
• Dictionaries/bod rgya nang don rig pai tshig mdzod/1985  + (དུས་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་གསེས་ཤིག་སྟེ། ནུར་ནུར་པོ་དང་། མེར་མེར་པོ་དང་། ནར་ནར་པོ་དང་། འཕྲང་འགྱུར་དང་། རྐང་ལག་འགྱུས་པ་བཅས་མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་ལྔ་ལ་ཟེར།)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/2023  + (དེ་ཡང་། གསང་སྔགས་ལམ་གྱི་རིམ་པའི་འགྲེལ་པ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། 1.དེ་ཐ་མལ་དུ་མ་ཡེངས། 2.རྟོག་པར་མ་འགྱུས། 3.ཡིད་ཀྱིས་བཟོ་མ་བྱས་པར་ཤེས་པ་རང་ལུགས་སུ་ཆམ་བཞག་གོ ། དེས་སྒོམ་རང་བབས་སུ་འོང་སྟེ། ཡེངས་པ་དང་འགྱུས་ན་སྒོམ་མི་སྐྱེའོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/1704  + (དེ་ཡང་། གསང་སྔགས་ལམ་གྱི་རིམ་པའི་འགྲེལ་པ་རི … དེ་ཡང་། གསང་སྔགས་ལམ་གྱི་རིམ་པའི་འགྲེལ་པ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ།</br>1.རབ་བར་དོ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་བཞི་སྟེ།</br>(1)འབྱུང་བ་ཐིམ་ལུགས་ལ་བཞི་སྟེ། </br>[1]ས་ཆུ་ལ་ཐིམ་པས། ལྟེ་བའི་རྩ་མདུད་འཇིག ས་རླུང་མལ་འཁྱུག ལུས་པོ་ལྕི། ཤེས་པ་བྱིང་། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་འཆར།</br>[2]ཆུ་མེ་ལ་ཐིམ་པས་སྙིང་ཁའི་རྩ་མདུད་འཇིག ཆུ་རླུང་མལ་འཆུག ཁ་སྣ་སྐོམ། ཤེས་པ་འཚུབ། དུ་བ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་འཆར་རོ། །</br>[3]མེ་རླུང་ལ་ཐིམ་པས། མགྲིན་པའི་རྩ་མདུད་འཇིག མེ་རླུང་མལ་འཆུག དྲོད་འཐུལ། སྣང་བ་གསལ་འགྲིབ་ཡོང་། སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་འཆར། །</br>[4]རླུང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཐིམ་པས་གསང་གནས་ཀྱི་རྩ་མདུད་འཇིག རླུང་གི་རླུང་མལ་འཆུག དབུགས་སྣ་བཟློག ཤེས་པ་བག་ཙམ་འཁྲུལ། འོད་ཀྱི་སྣང་བ་བག་ཙམ་འཆར་རོ། ། དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་ཐིམ་པ་དང་། དབང་པོའི་ཉམས་ཡུལ་ལྔ་འགག་གོ །</br>(2)རྟོག་པ་འགག་ཚུལ་ནི། རྩ་དབུ་མའི་མར་སྣ་ན། མེའི་དྭངས་མ་ཨའི་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ་རོ་མའི་ནུས་པ་ཉམས་ནས་གྱེན་ལ་འགྲོ་བས་དམར་ལམ་འཆར། དེའི་ཚེ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྟོག་པ་འགགས། དབུ་མའི་ཡར་སྣ་ན། ཕའི་དྭངས་མ་ཧཾ་ཡིག་གི་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ། རྐྱང་མའི་ནུས་པ་ཉམས་ཏེ། ཐུར་ལ་བབས་པས་དཀར་ལམ་འཆར། དེའི་ཚེ་ཞེ་སྡང་གི་རྟོག་པ་འགགས། དེ་ནས་སྤྱི་བོ་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་མལ་འཆུག ནག་ལམ་འཆར། དེའི་དུས་སུ་གཏི་མུག་གི་རྟོག་པ་འགག དེ་ལྟར་དུག་གསུམ་འགགས་པས། ང་རྒྱལ་དང་ཕྲག་དོག་རང་འགགས་སུ་འགྲོ་སྟེ། དུག་གསུམ་པོ་རྩ་གསུམ་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེའི་ཚེ་ཕྱི་དབུགས་ཆད་དོ། །</br>(3)མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཆར་ཚུལ་ནི། ཕྱི་དབུགས་ཆད། ནང་དབུགས་མ་ཆད་པའི་བར་དེར། ཉི་མ་ཡར་འགྲོ་བ་དང་། ཟླ་བ་མར་འགྲོ་བའི་དུས་དེར། དབུ་མར་རླུང་སེམས་ཚུད་དེ། དེ་གསུམ་དབུ་མར་གནས་ཤིང་། རྟོག་ཚོགས་འགགས་པའི་གནད་ཀས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སངས་རྒྱས་ཆོས་སྐུའི་དགོངས་པ་ཟན་ཅིག་ཟ་ཡུན་ཙམ་ཞིག་འཆར་རོ། ། </br>(4)དེ་ངོས་ཟིན་ནས་སངས་རྒྱ་ལུགས་ནི། དེ་ལྟར་གོམས་འདྲིས་བྱས་པ་དང་། གདམས་ངག་བསྟན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས། རང་བྱུང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་རང་ངོ་ཤེས་པས་ཆོས་སྐུ་མ་བུ་འཕྲོད་ནས་སངས་རྒྱ་སྟེ། དེ་ནས་རིག་པ་ཚངས་བུག་ནས་འཐོན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་གཤེགས་པ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ནི་དབང་པོ་རབ་བར་དོ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་པའི་མན་ངག་གོ །</br>2.འབྲིང་བར་དོ་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་བཞི་ལས། </br>(1)འབྱུང་བ་ཐིམ་ལུགས། </br>(2)རྟོག་པ་འགག་ལུགས།</br>(3)ཆོས་ཉིད་བར་དོ་འཆར་ཚུལ་ནི། དབང་པོ་རབ་ཀྱི་ལྟར་རྟོག་མེད་ཆོས་སྐུའི་དགོངས་པ་ངོས་མ་ཟིན་པར། རིག་པ་སྙིང་ནང་ན་གནས་པ་དེ། རྩེ་དར་དཀར་གྱི་སྐུད་པ་ལྟ་བུའི་ལམ་ནས་ཞུགས་ཏེ། དེ་ནས་ཕྱིར་འཐོན་པ་དང་བེམ་རིག་ཐལ་ནས་ཞག་གཅིག་བརྒྱལ་འགྲོ། བརྒྱལ་བ་སངས་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བར་དོ། སྒྲ་འོད་ཟེར་དང་ཐིག་ལེའི་སྣང་བ་འཆར་རོ། ། སྒྲ་ནི་ཆོས་ཉིད་མའི་རང་སྒྲ་དབྱར་དགུན་བྱེད་པའི་འབྲུག་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཆེ་ལ་དྲག་པོ་འཆར། འོད་ནི་རིག་པའི་རང་མདངས་གསལ་ལ་དྭངས་པ་འཆར། འོད་ཀྱི་གསེབ་ན་ཟེར་འཕྲོ་བ། སོས་ཀ་ཐང་ལ་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་མེར་མེར་བ་འཆར་རོ། །</br>(4)རང་ངོ་ཤེས་ནས་སངས་རྒྱ་ལུགས་ནི། ད་ལྟ་ངོ་སྤྲད་པ་དང་ཉམས་སུ་བླངས་པའི་དབང་གིས། སྒྲ་འོད་ཟེར་གྱི་སྣང་བ་དེ་དག་རང་བྱུང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་ཤེས་ནས་སངས་རྒྱའོ། ། དེ་ཡང་གོམས་འདྲིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། རྫོགས་རིམ་སྟོང་ཉིད་གོམས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིན་ན། སྒྲ་འོད་ཟེར་གྱི་སྣང་བ་དེ་དག སྣང་སྟོང་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་ཤར་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རུ་སངས་རྒྱའོ། ། བསྐྱེད་རིམ་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་གོམས་པ་ཡིན་ན། སྒྲ་འོད་ཟེར་གྱི་སྣང་བ་དེ་དག རང་མདངས་ལྷའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཤར་ནས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རུ་སངས་རྒྱའོ། ། རྫུན་སྣང་སྟོང་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིན་ན། སྒྲ་འོད་ཟེར་གྱི་སྣང་བ་དེ་དག རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤར་ནས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རུ་སངས་རྒྱའོ། ། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་སྣང་དུ་ཤེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིན་ན། སྒྲ་འོད་ཟེར་གྱི་སྣང་བ་དེ་དག་རང་ཤར་དང་རང་གྲོལ་དུ་ཤེས་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་རུ་སངས་རྒྱ་བ་ཡིན་ནོ། ། དེས་ན་རང་རེ་ཉམས་ལེན་བཞི་པོ་གང་ལ་གནས་བལྟས་ལ། གང་ལ་ཉམས་རྟོགས་སྐྱེས་པའི་སྒོ་ནས་བར་དོ་བཅད་དོ། །</br>3.ཐ་མ་སྐྱེ་བ་ལེན་ལུགས་ལྔ་ལས། </br>(1)འབྱུང་བ་ཐིམ་ལུགས། </br>(2)རྟོག་པ་འགག་ལུགས། </br>(3)ཡིད་ཀྱི་ལུས་གྲུབ་ཚུལ་ནི། རྟེན་འབྲེལ་བརྒྱད་ཀྱིས་ལུས་གྲུབ་སྟེ། འོད་སྣང་མ་ཤེས་པ་ནི་མ་རིག་པ། དེའི་དབང་གིས་རླུང་ལྔར་འདུས་ནས་འཁོར་བར་བྱེད་པ་འདུ་བྱེད། དེ་ལས་ཤེས་པ་གསལ་དུ་སོང་ནས་ཡུལ་འཛིན་སྐྱེ་བ་ནི་རྣམ་ཤེས། དེ་ལས་བར་དོའི་ཡིད་དང་ཡིད་ཀྱི་ལུས་གཉིས་འབྱུང་། དེ་ལས་ཤེས་པ་རྣོ་མྱུར་དུ་སྐྱེ་བས་སྐྱེ་མཆེད་འབྱུང་། དེ་ཡུལ་དང་འཕྲད་པ་རེག་པ། དེས་བདེ་སྡུག་མྱོང་བ་ཚོར་བ། དེ་ལ་ཆགས་སྡང་སྐྱེས་པ་སྲིད་པ། དེ་ལྟར་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡིད་ལུས་གྲུབ་བོ། །</br>(4)བར་དོའི་སྣང་བ་འཆར་ལུགས་ནི། སྔར་གྱི་བག་ཆགས་དང་ལས་ཀྱི་སྣང་བ་འཆར་ཏེ། སྔར་གྱི་ཡུལ་དང་ཁྱིམ་དུ་འོང་། ཉེ་དྲུང་ཀུན་དང་ཡིད་ཀྱིས་འགྲོགས། ཟས་དང་གནས་དང་བརྟེན་པའི་ངེས་མེད། ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་དྲི་མའི་ཟས་ཟ། སྐྱེ་གནས་དང་མའི་མངལ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང་། རྡོ་རྗེ་གདན་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ། ། རྟག་ཏུ་འཇིག སྔངས། སྐྲག ཤ་ཟ་སྲིན་པོ། གཅན་གཟན། ཁ་ཆར། བུ་ཡུག་གི་སྣང་བ་འཆར་རོ། ། སྐྱབས་དང་འཁྲ་ས་ཐམས་ཅད་དུ་འཚོལ། སྐྱེ་མཆེད་གསལ་ཞིང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཚང་བ། ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། བར་དོའི་སེམས་ཅན་ནང་གིས་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །</br>(5)སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལེན་ཚུལ་ནི། གོང་གི་རང་མདངས་མཆོག་གི་འོད་གསལ་དེ་ནུབ་ནས། མུན་མོང་འོད་ཀྱི་ལམ་ལྔ་ཤད་ཀྱིས་འཆར་རོ། ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མ་རིག་པ་དེ་རང་ངོ་མ་ཤེས་ལ། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པས་གཞན་དུ་བརྟགས། གཞན་སྣང་ལ་འཛིན་པ་ཞུགས་པས་འགྲོ་དྲུག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། རི་དྭགས་རྒྱ་རུ་ཚུད་པའམ་སྦྲང་མ་བལ་རྒྱུར་འཐུམས་པ་བཞིན་ནོ། ། དེ་ཡང་འོད་དཀར་པོ་ལ་འཛིན་པ་ཞུགས་ན་དམྱལ་བ། དམར་པོ་ལ་ཡི་དྭགས། ནག་པོ་ལ་དུད་འགྲོ། སེར་པོ་ལ་མི། ལྗང་གུ་ལོ་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་ཏུ་སྐྱེའོ། ། དེའི་དུས་སུ་རིགས་དྲུག་གི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་ལ། འོད་ལྔ་པོ་གང་ལའང་འཛིན་པ་མི་བྱ། བར་དོའི་ཤེས་པ་འདི་བསྒྱུར་སླ་བས། དྲན་པས་ཟིན་ན་བདེ་བ་ཅན་ལྟ་བུར་འདུན་པ་བཏང་བས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་སྐྱེའོ། ། ལམ་དེའི་བགེགས་བཞིའི་སྐྱོན་བསྟན་པ་སྟེ། དང་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་ཀྱི་གེགས་བསལ་བ་ལ་ལྔ་སྟེ། </br>(1)བྱིང་ན་གསེང་བ་ནི། བྱིང་བ་རྨུགས་པ། འཐིབས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་མཐུན་ཏེ། བྱིང་བའོ། ། དེ་ལ་བྱིང་བ་ནི་རིག་པའི་རང་མདངས་མ་རྙེད་པ། རྨུགས་པ་ནི་གསལ་བའི་ཉམས་ཀྱིས་མ་ཟིན་པ། འཐིབས་པ་ནི་གཉིད་དང་འདྲིས་པའོ། །</br>(2)རྒོད་ན་མནན་པ་ནི། རྒོད་པ། འགྱུ་བ། འཕྲོ་བ། གཡོ་སྦུན་ན་ལ་སོགས་པ་དོན་མཐུན་ཏེ་རྒོད་པའོ། ། དེ་ལ་གཡོ་བ་ནི། སེམས་གནས་སུ་མི་འདོད་པ། སྦྱིན་པ་ནི་ཡུད་ཙམ་གནས་ཀྱང་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པ། འཕྲོ་བ་ནི་ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའོ། །འགྱུ་བ་ལ་གཉིས། འོག་འགྱུས་ནི་སེམས་གནས་སྙམ་བྱེད་པ་ལ། མ་ཚོར་བར་འགྱུས་པའོ། ། རང་འགྱུས་ནི། སེམས་གནས་ཀྱིན་འདུག གསལ་གྱིན་འདུག་སྙམ་པའི་ཚོར་བ་ཕྲ་མོ་གཅིག་སྒོམ་གྱི་གསེབ་ཏུ་ཞུགས་པའོ། ། རྒོད་པ་ལ་གཉིས། གཞན་རྒོད་ནི། ཤེས་པ་རྐྱེན་གསུམ་གྱིས་རྒོད་པ། རང་རྒོད་ནི་གནས་ཆ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡེར་བའོ། ། མདོར་ན་བྱིང་རྒོད་གཉིས་ཀ་རྐྱེན་གྱི་རྩ་བ་གཅིག་སྟེ། ཤེས་པ་འགྱུར་ལམ་ཐེབས་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་ལུས་པ་ལས་བྱུང་ངོ་། ། དེ་གཉིས་བསལ་བ་ལ། བྱིང་ན་སྙིང་ཁར་སེམས་བཟུང་ལ་ཤེས་པ་ཞུར་གཞུར། ཆུན་གཅུན། ཚེ་གཅིག་མདུང་ཚུགས། ཆིག་དྲིལ་དུ་བསྒོམ་མོ། ། དེས་བྱིང་མི་ནུས་ཏེ་སྲང་དུ་ཚུད་འགྲོའོ། ། རྒོད་ན་སེམས་ལྟེ་འོག་ཏུ་བཟུང་ལ་ཞུར་གཞུར། ཆུན་གཅུན་ལ་ཕུར་ཚུགས་སུ་བསྒོམ། དེས་ཚིག་དམིགས་ལ་ཧྲིལ་སོང་ནས་འཕྲོ་རྒོད་མི་ཡོང་ངོ་། ། མདོར་ན་རྩེ་གཅིག་ཕུར་ཚུགས་སུ་སོང་ན་བྱེང་རྒོད་གཉིས་ཀ་མི་ཡོང་ངོ་། ། </br>(3)ཕན་པའི་ཉམས་ལམ་དུ་བཏང་བ་ནི། བདེ་གསལ་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཟང་པོའམ། བྱམས་སྙིང་རྗེ་ཞེན་ལོག་གི་བློའམ། མོས་གུས་ལ་སོགས་པ་གཏིང་ནས་ལྷོངས་པ་སྐྱེས་པའི་དུས་སུ་དེའི་རོ་མྱང་ནས་ལུས་ངག་གི་སྤྲོས་པ་སྤྱད་ན། ཉམས་དེ་ཉིད་རླུང་ཁ་ཕོག་ནས་ཡལ་འགྲོ་བས། བདག་གཞན་དབང་དུ་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་བསྐྱེད་ལ། དེ་ཉིད་རླུང་སེམས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཉམས་སུ་ཤེས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་དགར་འཛིན་དང་ཞེན་སྣང་མེད་པར། རང་གི་ངོ་བོ་བལྟས་ཤིང་ངང་ལ་བཞག་པས་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་འཆར་ཏེ། ཉམས་ཞེན་མེད་ཀྱི་སྣ་མི་བསྐྱིལ་བར་འུར་བརྐྱང་ངོ་། ། ཡང་ཉམས་དགའ་བ་དང་། ཞེན་ལོག་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་བཙན་ཐབས་སུ་སྐྱེས་ནས་ངུ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་ན་རིག་པ་ངོས་བཟུང་། ལྟ་བའི་གནད་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་རོ་མི་མྱོང་བར་ངང་ལ་བཞག་གོ ། རོ་མྱང་ན་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡིན་པའང་སྲིད་དོ། །</br>(4)གནོད་པའི་ཉམས་ལ་གྲོགས་སུ་འཁྱེར་བ་ནི། ན་ཚ་ཟུག་གཟེར་རམ། སྙིང་རླུང་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ཅི་བྱུང་ཡང་ཉམས་སྣང་དུ་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ། ཞུམ་ཞིང་བྱུར་དུ་མི་བལྟ། སྣང་ཡུལ་དང་འཛིན་སེམས་རང་ཤར་རང་གྲོལ་བས། སྐྱོན་དུ་མི་བལྟ་ཡོན་ཏན་དུ་མི་བཟུང་བར་རང་ཤར་རང་གྲོལ་བྱུང་རྒྱལ་དུ་བསྐྱང་ངོ་། །</br>(5)ཕན་གནོད་མེད་པའི་ཉམས་བོགས་སུ་འདོན་པ་ནི། ཀུན་གཞི་ལ་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་། ས་བོན་གྱི་ཚུལ་དུ་གནས། རྡོ་རྗེའི་ལུས་ལ་རྩ་ཡིག་རླུང་སེམས་སུ་གནས་པ་དེ་དག་ངོ་སྤྲད་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གནད་དུ་བསྣུན་ནས་བསྒོམས་པས། གནས་ལུགས་རང་ངོ་ཤེས། རྩ་མདུད་གྲོལ། རླུང་སེམས་དྭངས། བག་ཆགས་འདག་ཅིང་ཡོན་ཏན་གྱི་སྣ་སློང་བས། འཁོར་འདས་ཀྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་ཉམས་ལ་འཆར་རོ། ། དེ་དག་ལ་བུ་ག་ཡོད་ན་རླུང་འཇུག རྟོག་པ་སྐྱེས་ན་བདུད་ལྡང་། བཏང་སྙོམས་སུ་ལུས་ན་ལམ་དུ་མི་འགྲོ་བས་ཐམས་ཅད་ཉམས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གང་ལ་ཡང་སྐྱོན་དུ་མི་བལྟ་ཡོན་ཏན་དུ་མི་བཟུང་རེ་དོགས་དང་འཁུ་འཕྲིག་མེད་པར། ཉམས་སྣང་རང་ཤར་རང་གྲོལ་དུ་བསྐྱངས་པས་ཐམས་ཅད་བོགས་སུ་ཐོན་ནས་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། ། མདོར་ན་སྒྲུབ་པ་བྱེད་པའི་དུས་ན། རེས་བློ་ལས་སུ་རུང་ཞིང་། དགེ་སྦྱོར་འཕེལ་ཏེ། སྒོམ་ཆེན་རྒྱུང་གླུ་ཙམ་རེ། རེས་བློ་བཀོལ་དུ་མི་གཏུབ། དགེ་སྦྱོར་འགྲིབ། ཤེས་པ་འཚུབས་པས། སྒོམ་ཆེན་ཡུས་ཁ་སྟོང་ངེ། མདོར་ན་མཐོ་དམན་གྱི་ཉམས་སུ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བས། ཞུམས་པ་དང་ཁེངས་པ་མེད་པར། ཞེན་མེད་བྱུང་རྒྱལ་དུ་གནད་ནས་བཟུང་ཞིང་ལམ་དུ་བཏང་། སྒྲུབ་པ་ལ་ཐང་ལྷོད་ལྟེམ་རྐྱང་མེད་པར་བུས་པས་ཐམས་ཅད་བོགས་སུ་ཐོན་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །</br>གཉིས་པ་ལུས་ན་ཚ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གེགས་བསལ་བ་ལ་ལྔ་སྟེ།</br>(1)ནད་གནས་པའི་གཞི་ནི། ཀུན་གཞི་དང་རྩ་ཁམས་བག་ལ་ཉལ་བག་ཆགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས་སོ། །</br>(2)འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི། མ་རིག་པ་དང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ། བསགས་པའི་ལས་ངན་ནོ། །</br>(3)སློང་བའི་རྐྱེན་ནི། ཉོན་མོངས་རྣམ་རྟོག་འདྲེ་དང་བཅས་པའོ། །</br>(4)སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི། ཚ་གྲང་བད་ཀན་གཟེར་ཐབས་སྦོས་ནད་ཀྱིས་གཙོས་བྱས་ཏེ། ནད་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞིའོ། ། དེ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ནད་རྒྱུ་གཙོ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ནད་རྐྱེན། ནད་གང་ལ་ཡང་འདི་ལྔ་ཚང་དགོས་ཏེ། གཞི་བག་ལ་ཉལ། རྒྱུ་ལས་ངན། རྐྱེན་ཉོན་མོངས། མཚམས་སྦྱོར་རྣམ་རྟོག མཇུག་སྡུད་རླུང་། རྒྱབ་བརྟེན་ལྷ་འདྲེ། དེ་ཡང་རྒྱུ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད། རྐྱེན་འདོད་ཆགས་དྲག་པོས་བསླངས་པས་གྲང་བའི་ནད་དུ་ལྡང་། ནའོ་ཐུ་ན་ནི་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་གིས་མཚམས་སྦྱར། དེས་ཐུར་སེལ་གྱི་རླུང་ལོག གདོན་མོ་རིགས་བལྟའོ། ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ཞེ་སྡང་གི་ས་བོན། རྐྱེན་ཞེ་སྡང་དྲུག་པོས་བསླངས། རྣམ་རྟོག་གིས་མཚམས་སྦྱོར། མཉམ་གནས་ཀྱི་རླུང་ལོག ནད་མཁྲིས་པ། གདོན་མ་མོ། རྒྱུ་གཏི་མུག་གི་ས་བོན། རྐྱེན་ཉོན་མོངས་པ་གཏི་མུག ནའོ་ཐུའོ་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་གིས་མཚམས་སྦྱར། གྱེན་རྒྱུའི་རླུང་ལོག་གདོན་ཀླུ་གནོད་ནད་བད་ཀན་ནོ། ། རྒྱུ་ཕྲག་དོག་གི་ས་བོན། རྐྱེན་ཕྲག་དོག་དྲག་པོས་བསླངས། རྟོག་པས་མཚམས་སྦྱར། སྲོག་འཛིན་གྱི་རླུང་ལོག གདོན་བཙན། ནད་གཟེར་ཐབས་སོ། ། རྒྱུ་ང་རྒྱལ་གྱི་ས་བོན། རྐྱེན་ང་རྒྱལ་དྲག་པོས་བསླངས། རྟོག་པས་མཚམས་སྦྱར། ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་ལོག ། གདོན་རྒྱལ་པོ་གནོད། ནད་སྦོས་ནད་དོ། ། </br>(5)བཅོས་པའི་ཐབས་ལ་ལྔ་སྟེ།</br>[1]རྒྱུ་མ་རིག་པ་ཡིན་པས། ལྷན་སྐྱེས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོས་བཟུང་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། </br>1)རབ་ངང་ལ་བཞག་པ་ནི། སྤྲོས་བྲལ་ངང་བཞག་རྒྱུན་ཆད་སྐྱེས་དང་སེལ། ། ཅེས་པས། ནད་དེ་ལ་ཕན་པའི་སྨན་ཐུན་གཅིག་མི་བཏང་། རིམ་གྲོ་ཡི་གེ་བརྒྱ་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་བྱ། སྐྱོན་དུ་མི་བཟུང་། ཡོན་ཏན་དུ་མི་བལྟ། བཟོ་མེད་བྱུང་རྒྱལ་དུ་བསྐྱང་། སྤྲོས་བྲལ་རང་ལུགས་རྟོག་མེད་ཀྱི་ངང་ལ་ཆམ་བཞག དེ་ལྟར་བཞག་པས་རྣམ་རྟོག་རྒྱུན་ཆད། རྟོག་མེད་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ནས་ནད་དེ་ཉིད་སེལ་ལོ། ། དེ་ལ་སྔོན་འགྲོའི་དུས་སུ་ནད་མི་བཙལ། དངོས་གཞིའི་དུས་སུ་ནད་མི་བསྒོམ། རྗེས་ཀྱི་དུས་སུ་ནད་ཀྱི་རོ་མི་མྱོང་ངོ་། ། དེས་ནད་རྙིང་པ་འཐོན་གསར་པས་མི་ཚུགས་སོ། །</br>2)འབྲིང་སྒོམ་གནད་དུ་བཏང་བ་ནི། གནོད་པའི་ཟས་ཟ་འཕྲིག་བཅད་ལྟོས་མེད་བསྐྱུར། ། ཅེས་པས། འདི་ལ་གསུམ་སྟེ། འགལ་བསྒྱུར། འཕྲིག་བཅད། རོ་སྙོམས་པའོ། ། དང་པོ་འགལ་སྒྱུར་ནི་ནད་དེ་འདོད་ཐོག་ཏུ་ཁྱེར་ལ། ནད་ཁྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་རྟོག་གི་གྲས་ཐག་བཅད་དུ་ཡོད་པ་རེ་དགའ་སྙམ་དུ་བསམ་སྟེ། ཤེས་པ་དགའ་སིང་ངེ་བཏང་། ནད་དེ་ལ་གནོད་པའི་ཟས་བཟའ། སྤྱོད་ལམ་བྱ། དེ་ལ་དྲི་ཆེན་བར་པ་བླངས་ལ་དྲོད་མ་ཡལ་བ་ཚུགས་ཚད་དུ་བཟའ། དྲི་ཆུ་བར་པ་ཡང་ཚུགས་ཚད་བཏུང་ངོ་། ། དེ་ནས་རླུང་རྩོལ་བསྒོམས་པས། སྟོད་ནད་ཡིན་ན་སྐྱུགས་སུ་འགྲོ། སྨད་ནད་ཡིན་ན་བཤ་ལ་དུ་འགྲོ ནད་འཐོན་པ་དང་གཅོད་སྨན་དུ་འགྲོ། གཉིས་པ་འཕྲིག་བཅད་པ་ནི། བཞིན་གྱི་མདངས་སྟོན། ངག་གི་ལ་བུན་བཅད། ཡིད་རེ་དོགས་ཀྱི་འཕྲིགས། ན་ན་ནི། ཐུ་ན་ནི། ཤི་ན་ནི། ཐུ་རུ་ཡོང་བས། མི་ཡོང་ངམ་སྙམ་པའི་རྟོག་པ་མེད་པར་འཁུ་འཕྲིགས་རྦད་བཅད་ལ་ལྟོས་མེད་དུ་རྒྱང་བསྒྱུར་རོ། ། གསུམ་པ་རོ་སྙོམས་པ་ནི། འཕྲང་བྱུང་ཙ་ན་ལུང་བླང་དགོས་པས་ཤེས་པ་གྲུངས་བཏོན་ཏེ་དགེ་སྦྱོར་གསལ་བཏབ་ལ། རྟེན་འབྲེལ་དམིགས་པ་མི་བསྒོམ། རིམ་གྲོ་དང་སྨན་དཔྱད་མི་བྱ། ན་ཟུག་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་བལྟས་ཤིང་ངང་ལ་བཞག་པས། ཉམས་མྱོང་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་རང་ཡལ་དུ་འགྲོ། རྟོགས་པ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་གསལ་སྟོང་དུ་འཆང་། ཐ་མ་ཡང་ནད་ལ་དུ་ཿཁ་དང་རྣམ་རྟོག་མི་འབྱུང་ངོ་། ། </br>3)ཐ་མ་དམིགས་པས་བཅོས་པ་ནི། དཀར་དམར་ནག་པོའི་ཧཱུྃ་འཕྲོས་སྟེང་འོག་འདོན། ། ཅེས་པས། དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད། སྐྱིལ་ཀྲུང་བཅའ། རང་ཡི་དམ་གྱི་ལྷ་རུ་བསྒོམ། དེའི་སྙིང་གི་དཀྱིལ་དུ་ཧཱུཾ་མཐིང་ནག་ནས་ཙམ་ཞིག་བསྒོམ། དེ་ནས་ནད་གང་ཡིན་བརྟགས་ལ། ཚ་བ་ཡིན་ན་སྙིང་ནད་གི་ཧཱུྃ་ལས་ཧཱུྃ་དཀར་པོ་ནས་ཙམ་ཞིག་འཕྲོས་པས། ཁོག་སྟོད་ཐམས་ཅད་བསྐོར་ནས། ནད་ཐམས་ཅད་ཁབ་ལེན་གྱིས་ལྕགས་བསྡུས་པ་ལྟར་འུབ་རིལ་བསྡུས། སྤྱི་གཙུག་ནས་འཐོན་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལ་ཡལ་བར་བསམ་ལ་རླུང་གྱེན་ལ་འབུད། གྲང་བ་ཡིན་ན་སྙིང་གི་ཧཱུྃ་ལས་ཧཱུཾ་དམར་པོ་ནས་ཙམ་ཞིག་ཆད་ནས། ཁོག་སྨད་ཐམས་ཅད་བསྐོར། ནད་ཐམས་ཅད་བསྡུས། འོག་སྒོ་ནས་འཐོན་ཏེ་སའི་གཏིང་དུ་སོང་བར་བསམ། ཡན་ལག་གི་ནད་དམ། བྲང་ངར་ལ་སོགས་པ་ཁོལ་བུར་ན་ན། གང་ན་སར་ཧཱུཾ་ནག་པོ་ནས་ཙམ་གཅིག་བསམ་སྟེ། ཐམས་ཅད་བསྡུས་ནས། སྐྲངས་པའི་དམིགས་སམ། སོར་མོའི་རྩེ་མོ་ནས་འཐོན་པར་བསམ་མོ། ། ངོས་མ་ཟིན་པའི་ནད་ལ་སྙིང་ནང་གི་ཧཱུྃ་ལས་ཧཱུྃ་མཐིང་ཁ་ཆད་དེ་ལུས་ཀྱི་སྟོད་སྨད་ཐམས་ཅད་བསྐོར། ། ནད་ཀུན་བསྡུས་ནས་རླུང་གང་རྒྱུ་བའི་སྣ་ནས་འཐོན་ཏེ་བར་སྣང་ལ་ཡལ་བར་བསམ་མོ། ། ངང་ལ་བཞག་པ་ལ་ཤེས་པ་མི་རྟོག་པའི་ངང་དུ་ཧྲིལ་འགྲོ་དགོས། བཟློག་བསྒོམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་འཁུ་འཕྲིགས་མེད་པར་ལྟོས་མེད་དུ་རྒྱང་བསྐྱུར་དགོས། དམིགས་པ་ལ་ཤེས་པ་ཆིག་དམིགས་སུ་འགྲོ་དགོས། དེ་གསུམ་ཀ་ལ་བློ་ཁེལ་ཞིང་འགྱུར་དྲག་པ་གལ་ཆེའོ། །</br> [2]རྐྱེན་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པས། སེམས་མཉམ་པར་བཞག</br>[3]མཚམས་སྦྱོར་རྣམ་རྟོག་ཡིན་པས། རྣམ་རྟོག་གི་རྒྱུན་བཅད། </br>[4]མཇུག་སྡུད་རླུང་ཡིན་པས་རླུང་གནད་དུ་བཏང་། </br>[5]རྒྱབ་རྟེན་ལྷ་འདྲེ་ཡིན་པས། ལྷ་འདྲེའི་རྣམ་རྟོག་སྤོང་བའོ། །</br>གསུམ་པ་སེམས་རྣམ་རྟོག་ལྷ་འདྲེའི་གེགས་བསལ་བ་ནི། རང་ལས་གཞན་མེད་ཡང་འཁུ་འཕྲིགས་བཅད། ། ཅེས་པས། ཉམས་ཐལ་ཐོལ་སྐྱེས་པའི་དུས་སུ་རྩ་གནས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་དང་། རྣམ་རྟོག་གི་ཐེར་ཟུག་གིས་བདུད་རིགས་ལྷ་འདྲེའི་ཆོ་འཕྲུལ་དང་ཐེར་ཟུག་འོང་ངོ་། ། དེ་ལ་འཇིགས་པ་དང་ཉམས་པའི་རྣམ་རྟོག་སྐྱེས་ན་མྱུར་དུ་གནད་ནས་བཟུང་ལ་ལམ་དུ་བཏང་ངོ་། ། དེ་རང་གར་བཞག་པའམ་དེའི་དབང་དུ་ཤོར་ན། ཕྱིས་སྒྲུབ་པ་ནམ་བྱེད་ཀྱི་བར་ཆད་དུ་ཡོང་བ་ཡིན་ནོ། ། གཞན་ཡང་མཐོ་དམན་གྱི་གེགས་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་ལམ་དུ་མ་ཐོངས་ན། ཕྱིས་སྒྲུབ་པ་བྱེད་པའི་དུས་ན། དེ་ཉིད་སྐྱེད་དང་བཅས་པ་གཅིག་བྱུང་ནས་བར་ཆད་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པས་ལམ་དུ་བཏང་བ་གལ་ཆེ་སྟེ། སྤྱིར་ལམ་དུ་བཏང་བ་ནི། རྩ་བ་རང་གི་རྣམ་རྟོག་ལམ་སྲང་བཅད་ལ། གདོན་དང་ཆོ་འཕྲུལ་ལྟར་སྣང་བ་འདིར་རང་གི་བློ་འཁྲུལ་པའི་རང་ངོར་ཤར་བ་ཡིན་ཏེ། རང་ལས་གཞན་པའི་ལྷ་འདྲེ་ནི་གཏན་ནས་རང་མེད་དོ། ། དེ་ཡང་གདོན་དང་ཆོ་འཕྲུལ་ལྟར་སྣང་བའི་དུས་ཉིད་ནི། བློ་འཁྲུལ་པའི་རང་ངོར་ཤར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་སྐྱེ་འགག་གནས་གསུམ་དང་བྲལ་ཞིང་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པའི་གནད་ཀྱིས། ཆོ་འཕྲུལ་ནམ་བྱུང་བའི་དུས་ན་འཕྲུལ་འཁོར་བཅས། ལྟ་སྟངས་བཞག་ནས་ངོ་བོ་ལ་བལྟས་པས། གསལ་སྟོང་དུ་འཆར་སྟེ། རྣམ་རྟོག་གསལ་སྟོང་དུ་ཤར་ཙམ་ན་ལམ་དུ་བསླངས་པ་ཡིན་ནོ། ། གཞན་ཡང་ལྷའི་ང་རྒྱལ་དང་ལྡན། ལྟ་བའི་གདིང་ཆེ། ཟབ་མོའི་གནད་ཤེས། སྙིང་སྟོབས་གདིང་དང་ལྡན་པར་བྱས་ཏེ། ཉམ་ང་དང་བག་ཚ་འཁུ་འཕྲིགས་རྦད་བཅད་ལ། བདུད་ཚོགས་འདྲེ་དམག་གང་བྱུང་ཡང་། བ་སྤུའི་བུ་ག་གཅིག་ཀྱང་སྐྱོད་པར་མི་ནུས། བར་ཆད་བྱ་བ་འོང་རང་མི་འོང་། ཚུགས་རང་མི་ཚུགས་བསམ་པའི་སེམས་དཔའ་འབར་བྱའོ། ། འདྲེ་དང་བར་ཆད་ལ་སོགས་པ་བྱུང་ན་ནི་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་མང་བ་ནི་འདྲེ་ལ་སྣ་ལེན་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། ། དེས་ན་ལྷ་འདྲེ་ལྟར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རང་གི་རྣམ་རྟོག་གི་རང་གཟུགས་ཤར་བ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་གྲུབ་པ་སྤུ་ཙམ་ཡང་མེད་པས་རྣམ་རྟོག་གི་རྒྱུན་བཅད། ཕུང་པོ་ཚོགས་སུ་དབུལ། ལུས་གཟན་དུ་སྦྱིན། བདག་འཛིན་བློས་ལིང་བཏང་། གནད་ནས་བཟུང་ལ་ལམ་དུ་བཏང་ངོ་། །</br>བཞི་པ་རྐྱེན་སྣང་གློ་བུར་གྱི་གེགས་བསལ་བ་ལ་གྲིབ་བཞི་སྟེ། </br>(1)དམ་ཚིག་ཉམས་པའི་གྲིབ་ནི། དམ་ཚིག་ཉམས་པའམ། ཉེན་པའམ། སེལ་ཞུགས་པ་ལས་བྱུང་ངོ་། །</br>(2)གྲོགས་ཀྱི་གྲིབ་ནི། གྲོགས་ཉམས་པའམ། སྡོམ་པ་ཤོར་བའམ། མི་སྡིག་པོ་ཆེ་དང་གློ་བུར་དུ་ཕྲད་པའམ། ཁ་འདྲེས་པ་འབྱུང་ངོ་། །</br>(3)གནས་ཀྱི་གྲིབ་ནི། སྡིག་ཁང་། འདྲེ་ཁང་། མཁོན་ཁང་། དམ་ཁང་ལ་སོགས་པར་བསྡད་པ་ལས་གྲིབ་འབྱུང་ངོ། །</br>(4)ཟས་ཀྱི་གྲིབ་ནི། འཁོན་ཟས་དམེ་ཟས། སྡིག་ཟས་ལ་སོགས་པ་ལས་གྲིབ་འབྱུང་ངོ་། །་ཟས། སྡིག་ཟས་ལ་སོགས་པ་ལས་གྲིབ་འབྱུང་ངོ་། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/4859  + (དེ་ཡང་། ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་མདོ་དང་མཐུན་པའི་མཛོད་གནས་བཞི་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། 1.ནུར་ནུར་པོ། 2.མེར་མེར་པོ། 3.ནར་ནར་པོ། 4.གོར་གོར་པོ། 5.རྐང་ལག་འགྱུས་པའོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/10608  + (དེ་ཡང་། མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་དེབ་གཟུ … དེ་ཡང་། མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་དེབ་གཟུགས་གླེགས་བམ་བཞི་པ་མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ཀྱི་རྒྱས་འགྲེལ་སྐབས་ཉེར་གཅིག་པ་ཁྲེགས་ཆོད་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དང་པོ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེའི་གཞག་ཐབས་གསུམ་ནི། དྲན་བསམ་མི་གཡོ་སངས་རྒྱས་དགོངས་པ་མཆོག ། ཅེས་གསུངས་པའི་ངོ་བོ། རང་བཞིན། ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ལས།</br>1.ངོ་བོའི་ངང་ངེས་པ་ནི། སེམས་དྲན་བསམ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་འབྱུང་འཇུག་རེ་དོགས་དང་བྲལ་བར་ཕྱམ་གདལ་ནས་འཇོག་པ་སྟེ། ཁྱུང་ཆེན་ལས། མ་བསྒོམས་བཞག་པའི་འཇུག་རེ་དོགས་དང་བྲལ་བར་ཕྱམ་གདལ་ནས་འཇོག་པ་སྟེ། ཁྱུང་ཆེན་ལས། མ་བསྒོམས་བཞག་པའི་ས་སྟེ་རང་རིག་པ། ། སྒྲ་དང་བློ་བྲལ་ཀུན་གྱི་ཕ་རོལ་ཞིང་། ། དམིགས་བཅས་རང་སོ་ཉིད་དེ་བཅོས་མི་དགོས། ། ཞེས་པ་དང་། ། ཀུན་བྱེད་ལས། བླང་དོར་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆོས་ཉིད་ལ། ། མཁའ་ལྟར་གནས་པས་ལུས་སེམས་བཅོས་སུ་མེད། ། འདུ་ཤེས་ཞེན་འཛིན་མེད་པས་བསྒོམ་དུ་མེད། ། མཁའ་ལྟར་རབ་ཞི་རྙོག་པ་ཀུན་བྲལ་ལ། ། ཡུལ་ལ་མི་འཇུག་དགོངས་པ་དམིགས་འཇུག་བྲལ། ། ཞེས་སོ། །</br>2.རིག་པ་སྟོང་གསལ་ཆེན་པོར་འགག་བཅིང་བ་ནི། རང་གསལ་རྗེན་པ་ས་ལེ་འཕྲོ་འདུ་མེད། ། རིག་པའི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་ཉི་ཟླ་བསྒྲིབ་པ་མེད་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་སྣང་བ་ལྟར། རང་གསལ་རྗེན་ལ་བུད་པའི་ངང་ལ་རྣམ་རྟོག་འཕྲོ་འདུ་མེད་པར་ས་ལེ་བཞག་པས། ལྷུན་གྲུབ་རང་དོན་གསལ་བ་སྟེ། ཁྱུང་ཆེན་ལས། མ་བསྒོམས་ཡེ་ཤེས་ལྷུག་པ་མེད་པའི་གནད། ། རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་དང་བྲལ་བའི་རང་སྣང་སྒྲིབ་མེད་ཉིད། ། རྩོལ་བྲལ་ཉག་གཅིག་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པའི། ། ཡེ་རྫོགས་སྙིང་པོའི་ལྷུན་གྲུབ་ཡུལ་ལ་རོལ། ། ཞེས་སོ། །</br>3.རང་གྲོལ་རིས་མེད་རྗེན་པར་བཅིང་བ་ནི། འཆར་ཚུལ་མ་འགག་གཞི་བཞག་ཆོས་ཉིད་དང་། ། རིག་པའི་དྭངས་ལས་འཆར་ཚུལ་མ་འགགས་པར་འགྱུ་འཕྲོར་ཤར་ཡང་། ཆུ་དང་རླབས་ལྟར་བཟང་ངན་མེད་པས་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་ཟང་ཐལ་བའི་རིག་པ་ངོས་བཟུང་ནས་བཞག་དུས། ཤར་བ་དང་གྲོལ་བ་དུས་མཚུངས་ཏེ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་འགག་པར་སྐྱེས་པའི་མཚང་ངོ་ཤེས་པས་གང་དགར་འཆར་དུ་འཇུག་པ་གནད་དུ་ཆེ་སྟེ། ཤར་བ་ལ་ངོས་འཛིན་གྱི་གཉེན་པོས་མ་བསམས་མ་བསླད་པས་སྤང་གཉེན་མེད་པར་གྲོལ་ཟིན་པ་ཉིད། ཁྱུང་ཆེན་ལས། གནས་པས་འགགས་ལ་འགྱུས་པས་རང་སར་དག ། མེད་མཐོང་མ་སྤངས་ངོ་ལ་སངས་མེད་པ། ། ས་མེད་འདི་ཉིད་གནས་ཏེ་གང་དགའི་ཡུལ། ། འཇུག་སྟེ་གང་གིས་ཕ་རོལ་སོང་བ་མེད་པའོ། ། ཞེས་པ་དང་། ཀུན་བྱེད་ལས། རྟོག་དཔྱོད་འདས་ལ་རྟོག་དཔྱོད་བསམ་མི་བྱེད། ། མ་བཅོས་ཇི་བཞིན་པ་ལ་འཆོས་མི་བྱེད། །བྱ་བ་གང་བཏང་ཅི་སྣང་ཆོས་ཉིད་ལས། ། མ་བསམ་རང་བཞིན་བཞག་པས་གྲོལ་བར་སྟོན། ། ཞེས་སོ། ། འདིར་འགྱུ་བ་འཆར་བ་ལ་སྐྱོན་དུ་མི་ལྟ་བ་དང་། གོང་དུ་རྟོག་མེད་པར་བཤད་པ་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མཚར་ཆེ། ཁྱད་པར་དེ་ཙམ་བརྗོད་ནས་ད་རུང་མི་ཤེས། སྐལ་མེད་རྨོངས་ཆེན་འབར་བ། ཕག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ཅིར་འགྱུར། འོན་ཀྱང་གསལ་བར་བཤད་ན། ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་ལས་འགྱུ་འཕྲོར་ཤར་དུས་འཕྲོ་ཆ་དེ་རྟོག་པ་རླུང་གི་རྟ་ཅན་ཡིན་པས་དེ་ལ་རྗེས་མི་མཐུད་ངོ་ལ་མི་ལྟ་བར་ཅོག་བཞག་ནས། རིག་པ་རྗེན་པ་ཟང་ཐལ་དེ་ངོས་འཛིན་པས་ཟང་ངེ་རྗེན་ནེསང་ངེ་བར་མེད་གསལ་དྭངས་ཆེན་པོར་སྐྱོང་བ་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ། ཐེ་ཚོམ་དང་རྟོགས་མཐའི་འཕྲང་ལ་སྒྲོལ་བའི་ཆིངས་ལྔ་ལས།</br>1.རྩལ་དང་རོལ་པའི་འཆར་ཚུལ་མ་འགགས་པར་དག་མཉམ་བློ་འདས་གཅིག་ཏུ་འཕྲང་བསལ་བ་ནི། རང་བབས་དང་ཟིན་ཙལ་ཤར་རྒྱ་ཡན་ཞོག ། འདི་ནི་རིག་པའི་ངོ་བོ་སྟོང་གསལ་དུ་མ་ཡེངས་དེ་ལས་རྩལ་རྒྱ་ཡན་དུ་ཤར་ཡང་སྐྱོན་མེད་ཅེས་སྟོན་པ་སྟེ། ཤེལ་གོང་ལག་ནས་མ་ཤོར་ན། འོད་ལྔ་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་ཤོར་ཡང་འགལ་བ་མེད་ཅེས་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱ་ཡན་དུ་ཤར་བའི་ཤེས་པ་དེ་ངང་གཅིག་གིས་འཛིན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི་དེའི་འཆར་གཞི་རིག་པ་ཟང་ཀ་དེའི་ངང་ལས་ཟང་ངེ་ཐལ་ལེ་མ་ཡེངས་པར་བྱེད་པའོ། ། འོ་ན་འཕྲོ་བ་གང་འགར་ཤོར་བས་ཡེངས་སོ་ཡེངས་མི་སྲིད་དེ། རླུང་ཕར་གྱིས་རིག་པ་ཚུར་འདུས། གདངས་ནང་དུ་ལོག་པས་རྩལ་གཞི་ཐིམ་ལ་གྲོལ་ཏེ། ངོ་བོ་ཟང་ཀ་ཐིག་ལེ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་ངང་དེ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ཀུན་བྱེད་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་གཅིག་པས་བགྲོད་དུ་མེད། ། སྙིང་པོའི་དོན་དང་འགྲོགས་པས་ཡེངས་པ་མེད། ། ཐིག་ལེ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པས་གར་མི་འགྲོ། ། ཞེས་སོ། །</br>2.རྟོགས་མ་རྟོགས་འཆིང་གྲོལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་འཕྲང་བསལ་བའི་ཆིངས་ནི། བཅོས་མས་འཆིང་ལ་མ་བཅོས་ཟང་ཐལ་གྲོལ། ། གནད་མ་རྟོགས་ན་ལམ་དུ་འགྲོ་བར་དཀའ་སྟེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་སྒོམ་པ་ཉིན་མཚན་འདྲེས་ཀྱང་དེ་ལ་ཞེན་འཛིན་དང་བདེ་གསལ་མི་རྟོག་པའི་ཉམས་ཆགས་ཡོད་ན་བསམ་གཏན་ལྔའི་སྒོམ་དང་གཅིག་པས་འཁོར་བ་འདི་ནས་སྔ་འདྲིས་གཅིག་གིས་ཀྱང་འཕགས་མི་ནུས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚོགས་དམ་པའི་ལེའུ་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་རབ་བསྟན་ལ། ། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་བྱེད་ན། །བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ས་ཞེས་བྱ། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཉིད་མི་འགྱུར། ། ཞེས་སོ། ། རྣལ་འབྱོར་པ་གང་གིས་རིག་པ་ཟང་ཀར་རྟོགས་དུས་རྩལ་ལས་ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་འཇུག་ཀྱང་ངོ་བོ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངང་ལས་མ་འདས་པས་ཆོས་སྐུ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དགོངས་པ་ལས་མ་གཡོས་ཏེ། ཀུན་བྱེད་ལས། རྟོགས་པ་རང་སར་གྲོལ་བའི་ལྟ་བ་ལ། ། མ་ཡེངས་རང་བཞིན་བཞག་པས་བྱ་བཙལ་མེད། ། ཀུན་ཀྱང་རང་བྱུང་རང་སར་གྲོལ་བའི་ལྟ་བ་ལ། ། མ་ཡེངས་རང་བཞིན་བཞག་པས་བྱ་བཙལ་མེད། ། ཀུན་ཀྱང་རང་བྱུང་རང་སར་གྲོལ་བ་ཡིན། ། ཞེས་སོ། ། </br>3.དགོངས་པའི་ངོ་བོ་བློ་ལས་འདས་པར་འཕྲང་བསལ་ནས། དྲན་བསམ་འཕྲོ་འདུ་ལས་འདས་པར་བཅིང་བ་ནི། ཡི་བྱེད་སྤངས་ནས་གཞི་བྲལ་ཡངས་པར་བསླབ། ། རིག་པའི་ངོ་ལ་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲེལ་བས། རྣལ་འབྱོར་པ་བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་ལམ་ཡང་ངོ་བོ་ལས་མ་གཡོས་པ་གཅེས་ཏེ་གཞི་ལམ་འཛོལ་བས་འབྲས་བུ་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེའི་ཕྱིར་རིག་པ་ཟང་ཀར་རྟོགས་པ་རང་བཞིན་དག་པའི་ཡུལ་མ་གཡོས་པ་ཙམ་ལས། ཆེད་དུ་གཏད་སོའི་སྒོམ་པ་མེད་པ་ནི། རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་དགོངས་པ་སྟེ། མ་སྤངས་ཡོངས་རྫོགས་ཆེན་པོར་གྲོལ་བ་ནི། ཁྱུང་ཆེན་ལས། རང་བཞིན་ཡུལ་ལ་འགག་མེད་སྙིང་པོའི་རྗེས། ། སྟོང་ཡུལ་མ་དཔྱད་རང་སར་བཞག་སྟེ་གྲོལ། ། མཐའ་བྲལ་དེ་ཉིད་གོང་མའི་སྐྱེ་གནས་དག ཅེས་པ་དང་། ཀུན་བྱེད་ལས། ཀྱེ་རྣལ་འབྱོར་དུས་གཅིག་འཇུག་པའི་སྐལ་ལྡན་ལ། ། ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོའི་དགོངས་པ་བསྟན་བྱས་ན། ། རྟོགས་པའི་ཀློང་ལ་དྲན་ཞིང་འདྲིས་པ་ལས། ། བསྒོམ་ཞིང་འཇུག་ཏུ་མེད་པར་ལུང་སྟོན་ཅིག་ཅེས་སོ། །</br>4.ཉག་ཅིག་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་རིག་པ་ལ། གང་ལྟར་ཡང་གདགས་སུ་ཡོད་པར་འཕྲང་བསལ་བའི་ཆིངས་ནི། ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་གང་ལྟར་གདགས་སུ་ཡོད། རིག་པའི་ངོ་བོ་ཟང་ཐལ་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་ལ་ཐ་སྙད་ཀྱི་ལྡོག་པས་ཕྱེ་ན། ངོ་བོ་ཟང་ཐལ་བས་ཆོས་སྐུ་ཉག་གཅིག་གོ ། དེ་ཉིད་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་ངོས་ནས་ལྔ་པ་མཐའ་བྲལ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའོ། ། དེ་ཉིད་རང་ངོ་རྟོགས་པའི་ངང་ལ་བཏང་བཞག་གི་ཤེས་པ་འཕྲོ་འདུ་འགྲོ་འོང་མེད་པར་དྭངས་ལ་མི་རྟོག་པས་སྒོམ་པ་འོད་གསལ་ཉག་གཅིག་གོ ། དེ་ཉིད་ལ་བླང་དོར་གཉིས་བཅས་མེད་པས་བླང་དོར་རང་སངས་པའི་ཆེད་སྤྱོད་པ་གཉིས་མེད་ཉག་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ལ་འཁོར་འདས་མེད་པས་སྤངས་ཐོབ་རེ་དོགས་མེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཉག་གཅིག་སྟེ། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། སྤྱོད་པ་འཛིན་ཆགས་གཉིས་ལས་འདས། ། སྒོམ་པ་བཏང་གཞག་གཉིས་ལས་འདས། ། ལྟ་བ་ཕྱོགས་དང་རིས་ལས་འདས། ། འབྲས་བུ་སྤུངས་ཐོབ་མཐའ་གཉིས་བྲལ། ། ཞེས་སོ། །</br>5.ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་སུ་འཕྲང་བསལ་བས་གཞི་མཉམ་ཡངས་པ་ཆེན་པོར་བཅིང་བ་ནི། ཆོས་ཀུན་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ལས་མ་གཡོས། རྨི་ལམ་ན་སྣ་ཚོགས་སྣང་ཞིང་ལོ་ཟླ་དང་བསྐལ་པར་སོང་བར་སྣང་ཡང་རང་རིག་མལ་ལས་མ་གཡོས་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་ལས་གྲུབ་པ་མེད་པ་ལྟར། ད་ལྟར་གྱི་སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་སུ་སྣང་ངོ་ཅོག་དང་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་སོང་བར་སྣང་ཡང་ངོ་བོ་དབྱིངས་ལས་མ་གཡོས་པས། གདོད་མའི་ངང་དུ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། རྩལ་ཆེན་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པའི་ལུང་ལས། སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་ཆོས་སོ་ཅོག ། གདོད་ནས་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་དང་། ། མ་གཡོས་རྩལ་ཆེན་ལྷུན་གྱིས་རྫོགས། ། དངོས་བྲལ་སྟོང་པའི་ངང་སྣང་ངོ་། ། ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་རིག་པ་སྒོམ་མེད་ཀྱི་ངང་ལ་བཟླ་བའི་ཆིངས་གསུམ་ལས།</br>1.རང་དྭངས་རྒྱ་མཚོ་དྭངས་པའི་འོད་གསལ་དུ་ལ་བཟླ་བ་ལས། མི་གཡོ་མཉམ་པ་ཆེན་པོར་རང་ས་གཟུང་བ་ནི། བཅོས་མར་མི་འཇོག་མ་བཅོས་རང་བབས་འཇོག ། རིག་པ་རང་ངོ་དང་བཅས་དུས་སྣང་ཚུལ་མི་འགགས་ས་ལེ་བའི་ངང་རང་རིག་སྤྲོ་བསྡུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་གཞག་པ་སྟེ། ཁྱུང་ཆེན་ལས། ཆོས་ཀུན་སྤྲོས་དང་བྲལ་ཞིང་རྙོག་མེད་པས། ། བྱས་མེད་རང་སར་གྲོལ་བའི་གནད་འདི་ཆེ། །རྒྱུ་འགགས་རྐྱེན་ཡལ་འབྲས་བུ་ཟད་པའི་གནད། ། གང་ལ་མ་བརྟེན་གཅིག་གིས་གྲོལ་བའི་ཀློང་ཉིད་དོ། ། ཞེས་པ་དང་། ཀུན་བྱེད་ལས། གང་དུ་ཇི་ལྟར་གཞག་པའི་ཚུལ་མེད་པར། ། མ་བཙལ་རང་སར་བཞག་པས་སྒོམ་པ་ཡིན། ། ཞེས་སོ། ། </br>2.རང་གསལ་རྗེན་པར་ས་གཟུང་བ་ནི། མི་གཡོ་མི་འགུལ་མི་དགག་སྤྲོ་བསྡུ་ཆད། ། རྒྱ་མཚོ་དྭངས་པར་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ལྟར། ། ལུས་མི་གཡོ་རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་མིག་མི་འགུལ་ཧར་བཞག་དང་བཅས་པ། ལུས་མི་དགག་སྣ་ཚོགས་གསལ་སྣང་། སེམས་མི་རྟོག་སྤྲོ་བསྡུ་རང་ཆད། རིག་པ་ཟང་མ་ཐལ་དུ་བཞག་པ་སྟེ། ནོར་བུ་འཕྲ་བཀོད་ལས། རིག་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་ལ། ། འགག་མེད་ཟང་ཐལ་གནས་པའི་དཔེ། ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་དྭངས་པ་ལ། ། གཟའ་དང་སྐར་མ་ཤར་བ་བཞིན། ། བག་ལ་ཉལ་བའི་དུས་མེད་པར། ། སྣ་ཚོགས་ཟང་ཐལ་ཆེན་པོར་གནས། ། ཞེས་སོ། །</br>3.རྒྱུ་གྲོལ་ཡངས་པ། ཕྱམ་གདལ་དུ་དཔངས་བསྟོད་པ་ནི། རྒྱ་བསྐྱེད་དཔངས་བསྟོད་མཁའ་དང་འདྲེས་པའི་ཉམས། ངོས་ཟིན་པ་ཙམ་གྱིས་གཏད་སོ་མི་བསྒོམ་པར། རོ་སྟོད་སེང་བྱས། ལྟ་སྟངས་ཕྱལ་བྱས། མིག་ཀྱང་ཕར་འཁྲུལ་ཚུར་འཁྲུལ་བར་སྣང་གི་དབྱིངས་དང་ཐག་རིང་པོར་གཏད་ནས། རིག་པ་རྒྱ་བསྐྱེད། སྒོ་ལྔ་རང་ཡན་དུ་འཕྱུར་བཅུག་ནས་བསྒོམས་པས་ཕྱི་ནང་བར་མེད་དུ་བྱོལ་སོང་ནས། ལུས་དང་ནམ་མཁའི་འདྲེས་པའི་ཉམས་དང་བདེ་གསལ་མི་རྟོག་ པ་ཟང་ཐལ་ཆེན་པོའི་ཉམས་དང་། རིག་པ་ཟང་ཐལ་རྗེན་པའི་ཉམས་འཆར་ཏེ། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེང་སེང་ཁྲལ་ཁྲོལ་ཟང་ཐལ་བ་སྙམ་པ་དང་། ཤེས་པ་ཟང་ཐལ་རྗེས་མེད་ཕྱལ་བ་སྙམ་པ་དང་། ཐམས་ཅད་ཟང་ཐལ་རྒྱ་གྲོལ་སྟོང་པར་མཐའ་ཆོད་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ངང་ནས་ཅི་ཡང་འཆར་བ་སྙམ་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བརྟགས་ཤིང་བསམས་ཀྱང་རྣམ་རྟོག་བཙལ་གྱིས་མ་རྙེད་པར་ད་སྐྱེ་མི་སྲིད། སྔར་ཡང་སྐྱེས་པ་མི་འདུག ད་ལྟ་རྟོག་པ་སུ་ལ་ཡང་མི་འདུག་པ་རྣམ་རྟོག་མང་ཐར་བ་ཅི་ཡང་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཟང་ཐལ་གྱི་ཉམས་བརྗོད་ལས་འདས་པ་འཆར་རོ། ། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། དགོངས་པ་རང་གནས་ཏིང་འཛིན་ཅོག་གཞག་དང་། ། དངོས་མེད་རང་སྣང་དཀྱིལ་འཁོར་ཀུན་གྱི་གཙོ། ། འགྱུར་མེད་རང་སངས་ཆོས་ཉིད་ཀུན་གྱི་ཡུལ། ། རང་སྣང་མི་རྟོག་གཅིག་པུ་ལྷང་ངེར་གནས། ། དཔྱོད་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་བྲལ་བ་ནི། ། གསང་སྔགས་དོན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཆེན་པོ་ཡིན། ། ཞེས་སོ། ། བཞི་པ། གོལ་སྒྲིབ་སྐྱོན་སེལ་གྱི་ཤན་འབྱེད་ཆེན་པོའི་ཆིངས་ལྔ་ལས།</br>1.ཤན་འབྱེད་ཀྱི་འཕྱོང་ཆེན་པོས་ཐེ་ཚོམ་རྟོག་མཐའ་བསལ་བ་ལས། རང་བྱུང་གི་དགོངས་པར་བཞག་པས། འཁྲུལ་སྣང་འཁོར་འདས་ལུགས་ཀྱི་ཤན་འབྱེད་ནི། རིག་པ་སེམས་བྲལ་སེམས་སྣང་འཁོར་བ་དག །རང་རིག་གི་ངོ་བོ་གཟུང་བ་མེད་པ་དང་རོལ་པར་སྣང་ཡང་མ་གཟུང་བས་ཕྱི་སྣང་བས་རིག་པ་ལ་མ་གོས་ཏེ། ད་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་མེད་ལ། ནང་སེམས་སུ་རྩལ་ལས་ཤར་བ་ལ་མ་བཟུང་བས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྟོངས་ཏེ་འཁོར་བར་སྐྱེ་མཁན་ནམ་འཁྲུལ་དུ་འཇུག་མཁན་དེ་མེད་པས། སྣང་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་པ་གྲོལ། གཟུང་འཛིན་གྱི་མཁར་པོ་འགྱེལ། འཁྲུལ་སྣང་དང་འཁྲུལ་འཛིན་སྟོངས་པས་རིག་པ་ཟང་ཐལ་དུ་མངོན་དུ་གྱུར་དུས་ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སར་ཐུག ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་ཞིང་དུ་ཕྱིན་ཆོས་སྐུ་རྒྱལ་པོའི་གཏན་སྲིད་ཟིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིག་པ་སེམས་དང་བྲལ་དུས་སེམས་ཀྱི་འཁྲུལ་སྣང་དང་ཞར་ལ་བྲལ་བས། སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་ལས་འགྲོ་ས་མེད་དེ། ངོ་བོ་སངས་རྒྱས་སུ་ཡིན་པ་དེ་སྒྲིབ་བྱེད་དང་བྲལ་བས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ རོ། ། རིག་པ་སེམས་དང་བཅས་དུས་སེམས་ཅན་ཟེར། སེམས་ཅན་དང་བྲལ་དུས་སངས་རྒྱས་ཟེར། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེ་བ་ལས། ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། ། སེམས་ནི་བག་ཆགས་ཀུན་གྱི་གཞི། ། ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དྲི་མ་ཡིན། ། གཟུང་བ་ཡུལ་ལ་འཛིན་པ་སེམས། ། དེ་ཕྱིར་འཁོར་བའི་ཆོས་ཉིད་དོ། ། སེམས་དེ་བྲལ་ན་སངས་རྒྱས་པ། ། ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་དྲི་མ་ཟད། ། འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་སེམས་དེས་འགྲོ། ། དེ་མིན་འགྲོ་བར་ནུས་མིན་ཏེ། ། དེ་ཕྱིར་འགྲོ་རྣམས་འཁྲུལ་འཁོར་བཞིན། ། ཞེས་སོ། ། དེའང་གཟུང་བའི་སེམས་པས་གཟུང་ཡུལ་མེད་པ་གསལ་སྣང་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་ལྔར་སྣང་ལ། འཛིན་པའི་སེམས་ལས། ལས་དང་རྣམ་སྨིན་ཉོན་མོངས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སྣང་སྟེ། ཡུལ་མེད་ཡུལ་དུ་འཛིན་པ་དང་། སེམས་མེད་སེམས་སུ་འཛིན་པའི་འཁོར་བ་སེམས་ཅན་ལ་རྨི་ལམ་ལྟར་སྣང་བ་སེམས་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པ་ཤར་བ་ལས་བྱུང་བའོ། ། རྩལ་རྫོགས་ལས། མི་ཤེས་བྱིས་པའི་ངང་ཉིད་ཀྱིས། ། ནམ་གྱི་མཁའ་ལ་མདུད་པ་བོར ། ཡུལ་སྣང་མེད་ལ་སྣང་བར་བཟུང་། ། བདག་དང་གཞན་དུ་འཁྲུལ་བས་བཟུང་། ། ཞེས་སོ། ། དེ་ལྟར་སེམས་མེད་པའི་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ཉག་གཅིག་ལམ་དུ་བྱས་པས། སེམས་དང་བྲོལ་བའི་ཆོས་སྐུ་ཚེ་འདིར་འགྲུབ་པའི་གནད་དེ་ཡིན་ནོ། ། གཞན་དག་སེམས་ལམ་དུ་བྱེད་པས་སེམས་ཅན་ལས་མ་འདས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་དུས་མེད་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །</br>2.རིག་པ་རང་མལ་དུ་ཤན་འབྱེད་པས་ཞི་གནས་རྩེ་གཅིག་དང་པོ་སོ་སོར་དབྱེ་བ་ནི། རྗེན་པའི་རིག་ཆ་མི་འཕྲོར་གནས་ཆ་དབྱེ། ། རིག་པ་རང་མལ་དུ་གནས་པ་ནི། ཟང་ཐལ་རྗེན་པའི་རིག་ཆ་ཡིན། ཞི་གནས་རྩེ་གཅིག་ནི་རྟོག་པ་མི་འཕྲོ་བར་གནས་ཆ་ཡིན་པས་ཕྱེད་པར་བྱ་སྟེ། རིག་པ་དེའི་ངང་ལ་གོམས་པས་ཡང་སྲིད་ལེན་པའི་ལས་དང་བག་ཆགས་ཟད་པ་ནི། སེམས་འགགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལས་བྱུང་སྟེ། ད་ལྟར་རིག་པ་སེམས་དང་བྲལ་བ་དེ་གོམས་པས་མཐར་ཐུག་གི་ཆོས་སྐུ་སེམས་དང་བྲལ་བ་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི། སེམས་དང་བྲལ་བའི་རིག་པ་ཐམས་ཅད་གཞི་ལས་མ་གཡོས་པར་གཅིག་པས་དར་རེ་དར་རེའི་རྒྱུན་མཐུད་པ་ལས་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་ཤར་བ་སྟེ། འཁོར་འདས་གཞི་སྣང་དུ་རྩལ་ལས་རོལ་པར་ཤར་དུས་གཞི་ལས་ རྩལ་གྱི་རོལ་པར་མེད་པ་གསལ་སྣང་དུ་མཉམ་པ་སྟེ། རིག་པ་སེམས་དང་བྲལ་དུས་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་པར་མཉམ་པས་ན། འཁོར་འདས་གཉིས་མེད་རིག་པར་མཉམ་པ་ཞེས་བཤད་དེ། རྩལ་རྫོགས་ལས། འཁོར་བ་ཉིད་དང་མྱ་ངན་འདས། ། གཉིས་སུ་གདགས་སུ་ག་ལ་ཡོད། ། ཅེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་འགྲེལ་ལས། འཁོར་བ་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། ། ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། ། ཞེས་པ་དང་། མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། སྲིད་དང་ཞི་བ་གཉིས་མེད་དང་། ། ཞེས་སོ། ། </br>3.ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུའི་ཁྱད་པར་ཤན་དབྱེ་བ་ནི། རིག་པའི་རང་ངོ་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་རྩལ་དྭངས་ལྟ་བུ་ལས་རོལ་པ་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བར་ཤར་དུས་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་སྐུར་གནས་པའི་ངང་ལས་མ་གཡོས་པར་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྐུའོ། ། ཀུན་གཞི་ནི། རིག་པ་ཟང་ཀར་མར་རྟོགས་པའི་རྟོག་མེད་ལུང་མ་བསྟན་ཏེ། དེའི་ངང་ལ་གནས་ན་ཁམས་གོང་མའི་ལས་སོག་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྒྲིབ་པའོ། ། དེའི་ངང་ལས་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་པའི་ཆ་དང་། ཚོགས་དྲུག་ཡུལ་ལ་འཆར་བས་དབང་ཤེས་ཡུལ་ལ་ཕར་འཕྲོ་ནི་འཁོར་བ་ཟད་ཀའི་ལས་སོག་པ་སྟེ། མདོར་ན་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་གཞི་ལ་བརྟེན་པའོ། ། འདིར་རྣལ་འབྱོར་པས་ཆོས་སྐུ་དང་ཀུན་གཞི་མ་ཕྱེད་ན་འཁོར་འདུས་ཀྱི་རྩ་བ་མི་ཆོད་པས། ཆོས་བྱས་ཚད་འཁོར་བའི་བསྣོན་པར་འགྲོ་བ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་བཤད་དེ། ཆོས་སྐུ་ནི་ཐང་ཀའི་རིག་པ་རྗེན་ལ་བུད་པ་སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་གསལ་འདི་ཡིན་པས། ལས་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་རྟེན་མ་ཡིན། ངོ་བོ་སྟོང་པས་ཆོས་སྐུ། རང་བཞིན་གསལ་བས་ལོངས་སྐུ། ཐུགས་རྗེ་འཆར་གཞི་མ་འགགས་པས་སྤྲུལ་སྐུར་གནས་པའོ། །</br>4.དེ་དག་གི་ཁོངས་ན་རྒྱུ་འབྲས་ངེས་པའི་ཤན་འབྱེད་གནས་པས་དེ་བསྟན་པ་ནི། དོན་དམ་རྒྱུ་འབྲས་མང་ལ་འཁྲུལ་ངོར་ཡོད། ཆོས་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཟང་ཐལ་གྱི་ངོ་བོ་རྗེན་པར་གནས་པས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ངང་ལ་ལྟོས་ནས་རྒྱུ་འབྲས་དང་སྤང་བླང་དང་བྱ་བཙལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་བཅུ་མེད་པར་བསྟན་གྱི་ཀུན་གཞི་དང་། དེའི་རྩལ་ལས་རྣམ་ཤེས་དུ་མ་ཤར་ནས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་འཁོར་བའི་ཆོས་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་བཅས་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་འབྲས་བུ་མེད་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་ན། རྒྱུང་འཕེན་པ་ལྟར་ཆད་པར་ལྟ་བར་འགྱུར་ཏེ། འཁོར་བ་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་རྟེན་འབྲེལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་མཐུ་ལས་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། ། དག་པའི་ཞིང་དང་བདེ་བ་དང་། མ་དག་པའི་ཞིང་དང་སྡུག་བསྔལ་ནི། ནམ་མཁའི་དབྱིངས་དང་མཉམ་པར་ཁྱབ་པ་ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། ངོ་བོ་མེད་པས་སྟོང་པ་ཡིན་ཡང་། རྣམ་པ་སྣང་བ་དེ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མཐུ་སྟེ། རྒྱུ་རིག་སྔགས་དང་རྫས་ལས་རྟ་གླང་དུ་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། ། འཕགས་པ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཡོངས་སུ་སྡུད་པའི་མདོ་ལས། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་ཕ་མཐའ་ཡས། ། འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པའི་ཤེས་རབ་དེ་ཡང་ཕ་མཐའ་ཡས། ། སེམས་ཅན་ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་ཕ་མཐའ་ཡས། ། ཞེས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས། ལས་བྱས་བསགས་པ་ནམ་ཡང་མི་འགྱུར། ། འཁོར་བ་ན་ཡང་དཀར་ནག་འབྲས་བུ་སྨིན། །</br>5.རྒྱུ་འབྲས་ལ་བཟླ་བའི་ཤན་འབྱེད་པ་ནི། གཤིས་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་མེད་རྫོགས་པ་ཆེ། ཆོས་སྐུ་དོན་དམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རང་ཐོག་ཏུ་གནས་པའི་དགོངས་པའི་རང་དུས་ན་འཁོར་འདས་དང་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སོགས་པ་གང་དུའང་མ་གྲུབ་སྟེ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་ཞིང་གྲུབ་བསལ་མེད་ཕྱིར་རོ། ། གཤིས་དེ་ཉིད་ལ་ལས་མེད་པས་འཁོར་བར་ཆད་པ་ལྟར། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ལས་མ་གཡོས་པར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་རྫོགས་པ་ཆེན་པོར་བཟླ་བ་སྟེ། དགེ་སྡིག་རྒྱུ་འབྲས་ལས་འདས་པ་འདི་ལ་ཟེར་གྱི་གཞན་དུ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་འཆོལ་བས་འཁོར་བ་མི་འདོད་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། དྲོད་གཤེར་འཛོམས་པའི་ས་བོན་ཐེབས་ནས་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་ལྟར། གཤིས་ལ་འཁྲུལ་ཆ་ཕྱིར་ཤོར་ན་རྣལ་འབྱོར་མ་འབྱོར་མེད་དོ། ། དེས་ན་གཏན་སྲིད་མ་ཟིན་གྱི་བར་ལ་རིག་པ་རྐྱེན་ངན་གྱིས་མ་བསླུས་པ་གལ་ཆེ་བས། ཟང་ཐལ་རིག་པའི་རྩལ་སྦྱོང་མཆོག་ཏུ་གཅེས་སོ། ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། འདི་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། ། ངོ་བོ་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་པའོ། ། ཞེས་པ་དང་། རྩལ་རྫོགས་ལས། ཆོས་སྐུ་རྟོག་མེད་རང་སངས་སྒོམ་པ་ཡིན། ། དམིགས་པའི་ཡུལ་མེད་རང་གི་དོན་རྟོགས་ན། ། འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་ཆེན་པོ་ཡིན། ། ཞེས་སོ། ། དེ་ལྟར་ཕྱི་སྣང་བ་ནང་ལུས་སེམས་དང་ཐམས་ཅད་མེད་པ་གསལ་སྣང་ཆུའི་ཟླ་བ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་རྩལ་འབྱོངས་ཏེ། རིག་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་དོན་ལ་བརྟན་པོ་རྣམས་ནི། ཆོས་ཟད་པས་སྣང་བ་དང་ལུས་ཆུ་ཟླ་ལྟར་འབྱོངས་ཏེ། རྩིག་པ་དང་ར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་། སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་ཚད་མེད་པ་ཐོབ།། འཕགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་ནས་ཡང་སྲིད་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། ཀ་དག་གི་ས་ལ་གྲོལ་བ་ནི། འབྱུང་བཞིའི་རྡུལ་ཕྲན་ནུས་མེད་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་བསྲེགས་ཏེ། ན་བུན་ཡལ་བ་ལྟར་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་སྐུའི་རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་ནས། དོན་དུ་འགྱུར་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་བསྲེགས་པའི་རྡུལ་ཕྲན་དེ་དག་སྐུ་གདུང་དང་རིང་བསྲེལ་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་ཅིང་། མི་འགྱུར་ན་རང་དེངས་སུ་ཞི་བར་མཛད་ནས་རིག་པ་ཆོས་སྐུའི་དབྱིངས་སུ་བཞུགས་ཏེ། གཟུགས་སྐུ་འཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པས་འཁོར་བ་མ་སྟོངས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ནི། ཟངས་ཡིག་ཅན་དང་། རྟགས་ཚད་ལས། སྣང་བ་བཞི་ཚད་དུ་མ་ཕྱིན་ཡང་། རྡོས་བཅས་མི་སྣང་བར་གདོད་མའི་སར་གྲོལ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་པའི་དགོངས་པ་སྟེ། ཁྲེགས་ཆོད་དུ་གྲོལ་བའི་ཚུལ་དུ་གསལ་བར། རིན་ཆེན་སྤུངས་པའི་རྒྱུད་ལས་གསུངས་པ། མ་བཏང་རང་སོར་བཞག་པ་ཡི། ། སེམས་ཀྱིས་འདི་ཡི་ཚིག་ཀུན་ཡང་། ། སུས་ཀྱང་བསླབས་པ་མེད་པར་ནི། ། སོ་སོའི་བློ་ལ་གོ་བར་སྣང་། ། འདི་ཉིད་རང་གི་བློར་གོ་བས། ། མི་སྣང་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡི། ། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རང་དག་ནས། ། ཐམས་ཅད་ཟང་མ་ཐལ་བྱུང་དུ། ། སྟོང་གསལ་ཆེན་པོའི་རིགས་སུ་འགྱུར། ། ས་ཆུ་མེ་རླུང་འབྱུང་བ་བཞི། ། སོ་སོའི་ནུས་པ་མི་སྣང་བར། ། ན་བུན་བཞིན་དུ་མཁའ་ལ་དེངས། ། འཁྲུལ་པའི་ཞེན་པ་སྣ་ཚོགས་ནི། །ཇི་ལྟར་བསམས་ཀྱང་སྐྱེ་མེད་པར། །གཟུང་འཛིན་ཆ་རྣམས་རང་འགག་ནས། ། གང་མི་སྣང་སྟེ་ངང་ཟད་ནས། ། གསལ་བྱེད་རང་གི་ཉམས་མྱོང་བར། ། ལུས་ཅན་ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་སོང་། ། ལུས་མེད་རྣམས་ནི་སྨོས་ཅི་དགོས། ། ཞེས་སོ། ། ལུས་མེད་རྣམས་ནི་སྨོས་ཅི་དགོས། ། ཞེས་སོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/6762  + (དེ་ཡང་། མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ཀྱི་རྒྱ … དེ་ཡང་། མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ཀྱི་རྒྱས་འགྲེལ་སྐབས་ཉེར་བཞི་པ་འབྲིང་དང་ཐ་མ་བར་དོ་དང་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་དུ་གྲོལ་བའི་རིམ་པ་ལས་བར་དོའི་རང་བཞིན་བཤད་པ་ལས་བྱུང་བ་སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་མངོན་ཤེས་དྲུག་སྟེ། དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་མངོན་ཤེས་དྲུག་བཞི་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་སྟེ།</br>1. སྔར་ཞེན་པ་དག་པའི་སེམས་ཀྱི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་སྟེ།</br>(1)སྔར་འདས་པའི་སྐྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དྲན་པ།</br>(2)རྣམ་པར་དག་པས་སྟོང་དུས་གཅིག་ལ་དྲན་པ། </br>(3)ཤིན་ཏུ་དག་པས་འབུམ་དྲན་པ། </br>(4)རབ་ཏུ་དག་པས་ཁྲག་ཁྲིག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱུ་རུ་རྭ་རློན་པ་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་པ་ལྟར་དྲན་ཅིང་མཁྱེན་པའོ། ། </br>2. ཕྱིས་འབྱུང་གི་འཁྲུལ་པ་ཟད་པའི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་སྟེ།</br>(1)སྔར་གྱི་སྐྱེ་བ་བླངས་པའི་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཁྱེན་པ།</br>(2)རྣམ་པར་དག་པས་ངག་གི་མཚན་ཉིད་མཁྱེན་པ། </br>(3)ཤིན་ཏུ་དག་པས་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཁྱེན་པ། </br>(4)རབ་ཏུ་དག་པས་ལུས་ངག་སེམས་གསུམ་ཀའི་མཚན་ཉིད་དུས་གཅིག་ལ་མཐོང་བའོ། །</br>3. གདུལ་བྱའི་མཁྱེན་པ་རྫོགས་པའི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་སྟེ།</br>(1)སྐྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་གྲངས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་གཞན་གྱི་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བ།</br>(2)རྣམ་པར་དག་པས་ངག་གི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བ། </br>(3)ཤིན་ཏུ་དག་པས་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བ། </br>(4)རབ་ཏུ་དག་པས་ལུས་ངག་སེམས་གསུམ་ཀའི་དུས་གཅིག་ལ་མཚན་ཉིད་མཐོང་བའོ། །</br>4. མི་སྣང་བ་ལམ་དུ་གྱུར་པའི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་སྟེ།</br>(1)སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གྲངས་སྐད་ཅིག་ལ་མཁྱེན་པ།</br>(2)རྣམ་པར་དག་པས་རྡུལ་དེ་སྙེད་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་འགྱུས་པའི་གྲངས་དུས་གཅིག་ལ་ཤེས་པ།</br>(3)ཤིན་ཏུ་དག་པས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམས་ཤེས་པ།</br>(4)རབ་དུ་དག་པས་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྣམས་མཐོང་བའོ། །</br>5. འགྲོ་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་སྟེ།</br>(1)སྔར་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་བླངས་ཚད་ཀྱི་དུས་ན་རླུང་ཇི་ཙམ་འགྱུས་དུས་གཅིག་ལ་མཐོང་བ།</br>(2)རྣམ་པར་དག་པས་དེའི་དུས་ན་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཇི་ཙམ་འགྱུས་ཀྱི་གྲངས་དུས་གཅིག་ལ་མཐོང་བ།</br>(3)ཤིན་ཏུ་དག་པས་དགེ་བའི་སེམས་གྲངས་དུས་གཅིག་ལ་མཐོང་བ།</br>(4)རབ་ཏུ་དག་པས་དགེ་མི་དགེ་གཉིས་ཀའི་གྲངས་དུས་གཅིག་ལ་མཐོང་བའོ། །</br>6. དབང་པོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་གྲོལ་བའི་སེམས་ཀྱི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་སྟེ།</br>(1)བདག་གིས་སྔར་སྐྱེ་བ་ཇི་སྙེད་བླངས་དུས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བ།</br>(2)རྣམ་པར་དག་པས་གཞན་གྱི་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་གནས་མཐོང་བ།</br>(3)ཤིན་ཏུ་དག་པས་དེ་དག་གི་དུས་སུ་རང་གི་ལུས་ངག་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་རྣམས་ཤེས་པ།</br>(4)རབ་ཏུ་དག་པས་གཉིས་ཀའི་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་སྒོ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་ལམ་ཅི་བྱས་པ་རྣམས་དུས་གཅིག་ལ་ཅི་བྱས་པ་ཤེས་པ་དང་བཞི་བཅས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའོ། །ི་བྱས་པ་ཤེས་པ་དང་བཞི་བཅས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/10784  + (དེ་ཡང་། མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་དེབ་གཟུ … དེ་ཡང་། མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་དེབ་གཟུགས་གླེགས་བམ་བཞི་པ་མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ཀྱི་རྒྱས་འགྲེལ་སྐབས་ཉི་ཤུ་པ་རྫོགས་ཆེན་ཨ་ཏིའི་ལྟ་བ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ།</br>1.གཉིས་སུ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉིད་མཁའ་ཀློང་བློ་ལས་འདས་པར་ལ་བཟླ་བ་ནི། ཀློང་ཆེན་སེམས་ཀྱི་གནམ་གཟེར་སྤྱི་རྒྱ་རླབས། ། འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་རིག་པར་ལ་བཟླ་ལ། རིག་པའི་ངོ་བོ་གཉིས་མེད་ཕྱོགས་ལྷུང་དང་བྲལ་བ་མཁའ་མཉམ་ཡངས་པ་ཆེན་པོར་ལ་བཟླ་བ་སྟེ། ཀློང་ཆེན་སེམས་ཀྱི་གནམ་གཟེར་ཡངས་པ་ནི། རྒྱ་གར་ཡང་མ་ཆད། ཕྱོགས་གང་དུ་ཡང་མ་ལྷུང་། བདག་རྟོག་གི་བློ་དང་བྲལ་བ་ཟང་ཐལ་རྗེན་པའི་རིག་པ། སྐྱེ་འགག་མེད་པར་ཅར་ཕོག་ཏུ་ངོས་བཟུང་བས། ཡིད་དཔྱོད་བློའི་དྲི་མས་མ་གོས་པའི་ཆོས་སྐུ་རྟེན་པར་མཐོང་བ་ནི། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་འདིའི་ཀ་དག་གི་རང་ངོ་ཆོས་སྐུ་ཟང་ཐལ་ཆེན་པོ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། ཆོས་སྐུ་ཟང་ཐལ་ཡིན་པར་མ་ཤེས་པར། ། རྫོགས་རིམ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཁས་བླངས་ཀྱང་། ། ཝ་སྤྲེའུ་སེང་གེ་དག་ཏུ་བསྡུས་པ་བཞིན། ། ཞེས་སོ། ། འདིར་རིག་པ་རྗེན་པ་ཅར་ཕོག་ཏུ་ངོས་འཛིན་པ་ལ་ལུགས་གཉིས་ལས། གནད་ལ་མ་བརྟེན་པར་ངོ་སྤྲད་པ་ནི། ཕྱིར་མ་སྤྲོས། ནང་དུ་མ་བཟུང་། བར་དུ་མ་བཞག བློས་མ་བཅོས། རྟོག་པར་མ་འགྱུས་པའི་ཤེས་པ་བར་མེད་ཕྱལ་བ་ཟང་ཀ་མ་དེ་དུས་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པས། དཔོན་སློབ་གཉིས་དར་ཅིག་ཙེན་ནེ་ཡོད་པའི་དུས་དེར་རྗེན་ཤར་རེ་བ་དེ་བྱིན་རླབས་ཀྱི་ངང་ནས་ངོ་སྤྲད་པས། ཟང་མ་རྗེན་པར་མཐོང་བའོ། ། དེ་ཀ་ཆོས་སྐུར་ངེས་ཤེས་བསྐྱེད་ལ་མ་བསྒོམས་ལ་མ་ཡེངས་པའི་ངང་ལ་སྐྱོང་བ་གནད་ཡིན་ནོ། ། གནད་ཀྱི་ངོ་སྤྲད་པ་དྲུག་ལས། སེམས་བཟུང་ནས་ངོ་སྤྲད་པ་ནི་ལུས་གནད་སྐྱིལ་ཀྲུང་། རླུང་གནད་དལ་བ། མིག་ཧར་པོ་སེམས་མི་རྟོག་པར་བཞག་དུས གསལ་སང་ངེ་གནས་དུས་ཀྱི་གསལ་བ་དང་གནས་པ་གཉིས་པོ་དེ་ཉམས་ཡིན་པས་ལོགས་སུ་བཅད་ནས། རིག་གེ་རྗེན་ནེ་བའི་ཆ་དེ་ཆོས་སུ་ཡིན་པར་ངོ་སྤྲད་དོ། ། སེམས་གནས་པ་ལ་ངོ་སྤྲད་པ་ནི་སེམས་གཟུང་བ་མ་ཡིན་ཡང་རང་ས་ན་ལྷན་ནེ་རང་བབ་ཏུ་འདུག་དུས་གནས་དེར་བཞག་ལ་རིག་གེ་ས་ལེ་བ་དེ་ཆོས་སྐུར་ངོ་སྤྲད་དོ། ། རྩ་བ་བཅད་ནས་ངོ་སྤྲད་པ་ནི། སེམས་ནང་དུ་དེད་ནས་གང་ནས་བྱུང་། གང་ན་འདུག་མཐའ་བརྟགས་པས་ཅི་ཡང་མ་རྙེད་པར་རྗེན་སེང་ངེ་སོང་འདུག་དུས། གང་ཡང་མི་རྟོག་པར་སོང་བ་དེར་བཞག་ལ། རིག་གེ་རྗེན་ནེ་མིང་དོན་ལས་འདས་པ་དེ་ཆོས་སྐུར་ངོ་སྤྲད་དོ། ། དངོས་པོ་དེ་དེད་ནས་ངོ་སྤྲད་པ་ནི། སེམས་ཡུལ་ཐོག་ཏུ་ཤར་དུས་ཡུལ་དེ་ལ་ཚལ་བ་དུམ་བུ་ལ་སོགས་པར་བཤིག་པས་ཕྱོགས་གང་ན་སེམས་དེ་འདུག་དེད་པས། ཡུལ་ཡང་མེད་སེམས་ཀྱང་མེད་པར་བརྗོད་མི་ཤེས་པར་སྟོང་སངས་ཀྱི་ངང་ལ་གནས་དུས། གང་ཡང་འཕྲོ་འདུ་མེད་པའི་གནས་ཆ་དེ་བཞག་ལ་རིག་ཆ་རྗེན་སང་ངེ་བ་དེ་ཆོས་སྐུར་ངོ་སྤྲད་དོ། །ཡུལ་དང་ཤེས་པའི་བར་ནས་ངོ་སྤུད་པ་ནི། ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་ཤར་དུས་སེམ་མེ་བཞག་རྗེས། ཡུལ་ལ་ཕར་མི་བསམ་སེམས་ལ་ཚུར་མི་བསམ་པར་བར་མེད་དུ་ཧ་རེ་སོང་དུས། ཧ་རེ་གནས་ཆ་དེ་བཞག་ལ། ཧྲིག་གེ་ས་ལེ་རིག་པ་ཟང་ཀ་དེ་ཆོས་སྐུར་ངོ་སྤྲད་དོ། ། ཡེངས་ལ་བར་ནས་ངོ་སྤྲད་པ་ནི་དར་ཅིག་ཐ་མལ་དུ་འདུག་ནས། ལབ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པས་ཤེས་པ་ཡེངས་སུ་བཅུག་པའི་བར་དེར། ཧ་སར་ཀེ་ཅི་ལ་ཟེར་ཤད་ཤོད་བྱས་དུས། ཅི་ཟེར་ཆ་མེད་ པའི་ཤེས་པ་ཧད་དེ་སེང་སེ་བ་ཅིག་བྱུང་དུས། ཧེད་དེ་གནས་ཆ་དེ་བཞག་ལ། རིག་གེ་སལ་ལེ་རྗེན་པར་སོང་བའི་ཆོས་སྐུ་དེ་ངོ་སྤྲད་དོ། ། ཡང་ན་འགྲོ་འཕྲོ་ལ་འདིར་སྡོད་བྱ་བའམ། སོང་ཅིག་བྱས་ནས་ཕ་ཚད་སོང་དུས་ཚུར་ལོག་བྱས་ནས། ལོག་དུས་ཀྱི་ཤེས་པའི་ས་ལེ་མི་འཕྲོ་བ་དེ་བཞག་ལ། རིག་གེ་རྗེན་ལ་སོང་བ་དེ་ཆོས་སྐུར་ངོ་སྤྲད་དོ། ། མདོར་ན་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེའི་ཐབས་སམ། གཞན་ཡང་རུང་སྟེ་སེམས་སྤྲོ་བ་དང་། གནས་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ཅི་བྱེད་ཀྱང་། རིག་པ་གསལ་དག་ཤེལ་གོང་འདྲ་བ་བློ་བྲལ་རྗེན་ལ་བུད་ནས་ལྟ་སྒོམ་དང་གཉེན་པོ་མེད་པ་དེ་ཆོས་སྐུ་ཟང་ཐལ་ཆེན་པོར་ངོ་སྤྲད་དོ། ། འདི་ལ་གསལ་ཉམས་དང་ཕྱེད་དགོས་ཏེ། གསལ་ཉམས་ནི་གནས་ཆ་ས་ལེ་བ་ཡིན་ལ། ཆོས་སྐུ་ནི་གསལ་རིག་གནས་ཆ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། སྣང་སྟོང་། གསལ་བདེ། མི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མ་འདྲེས་པར་རིག་གེ་རྗེན་ནེ་བ་དེ་ཡིན་པས། ཟང་མ་ཐལ་དང་རིག་ཆ་དང་། གནས་ཆའི་ཁྱད་ཡོད་པས་འཛོལ་ས་མེད་དོ། ། གནད་དེ་དག་ཀྱང་ཐལ་འགྱུར་ལས། སེམས་ནི་གཟུང་དང་གནས་པ་དང་། ། རྩ་བ་བཅད་དང་དངོས་པོ་དེད། ། ཡུལ་དང་ཤེས་པའི་བར་ནས་བཙལ། ། ཡེངས་ལ་བོར་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། ། ཞེས་སོ། ། མ་བསྒོམས་པའི་རིག་པ་ཟང་ཐལ་རྗེན་པ་ནི་འདི་ལ་བཟླ་བ་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ལ་སྐྱེ་འགག་གསུམ་དང་བྲལ་བ། སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་ཆེན་པོ་ཆོས་ཟད་མིང་མེད་ཆེན་པོ། དགེ་སྡིག་སྐྱོན་ཡོན་ལས་འདས་པ། ཐོག་མའི་ཀ་དག་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ངོས་འཛིན་གྱིས། སྟོང་ཆད་ནམ་མཁའ་འདྲ་བར་འདོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་དང་ངོ་སྤྲོད་ལུགས་མི་འདྲའོ། ། དབུ་མ་ལ་སོགས་ནས་གང་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་གཅིག་ལ་དམིགས་རྩེ་གཏད་ནས། སྐྱེ་འགག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མཇལ། སེམས་ཀློང་ཕལ་ནས་ཡུལ་སྣང་དང་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཕྱམ་གཅིག་མེད་མ་མྱོང་ཡོད་མ་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པར་མཇལ་བས་སྤྱི་འབྱམས་གཤིས་ཤོར་གྱི་སྐྱོན་དང་གོལ་ས་ཆེའོ། ། འདིར་ཐབས་གང་གིས་ཀྱང་མཚོན་དུ་ཡོད་ལ། ངོ་བོ་ཟང་ཐལ་དུ་རྗེན་ལ་བུད་པས་སྤྲོས་བྲལ་ཉག་གཅིག་ཏུ་ཁ་འདུམས་ཏེ། གོལ་ས་དང་སྒྲུབ་པ་མེད་པར་ཐག་ཆོད་པས་ངོ་བོ་ལ་འཛོལ་ས་མེད་པར་ཆོས་ཟད་མིང་མེད་དུ་ལ་བཟློས་པ་ཡིན་ནོ། །</br>2.དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་རྟོགས་པ་ཆུ་བོ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་གནས་པས་འཁོར་བ་མིང་མེད་དུ་སངས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི། སྒོང་རྒྱའི་ཁྱུང་བཞིན་རྟོགས་ལྡན་འཁོར་གཡང་གཅོད། བྱ་ཁྱུང་གི་དབང་པོ་སྒོ་ངའི་ནང་ནས་འདབ་གཤོག་རྫོགས་པ་དེ། དུས་ལ་བབས་པ་ན་སྒོང་རྒྱ་ལས་གྲོལ་མ་ཐག་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་ལྡིང་བས། ཀླུ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་། གཡང་ས་ཤུགས་ལ་ཆོད་པ་དུས་མཉམ་པ་ལྟར། རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཡང་ཚེ་འདིར་བླ་མས་ངོ་སྤྲད་དེ་རིག་པ་ཆོས་སྐུར་རྟོགས་ལ། ལུས་མ་འབྱོངས་པ་དེ་སྒོ་ངའི་ནང་ནས་འདབ་གཤོག་རྒྱས་པ་འདྲ་ལ། རིག་པ་གཡང་ས་དོག་མེད་པ་དེ་སྒོང་རྒྱ་ལས་གྲོལ་ནས་ནམ་མཁར་ལྡིང་བ་དང་མཚུངས་པ་ལྟར། ཐེག་དམན་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་འཁོར་བའི་གཡང་ཆོད་པ་དུས་མཉམ་པའོ། ། ཀུན་བྱེད་ལས། ཁྱུང་ཆེན་ནམ་མཁར་ལྡིང་བ་བཞིན། ། སྤྲོ་བ་མེད་ཅིང་བསྡུ་བ་མེད། ། ཅེས་སོ། ། ཡང་ད་ལྟ་རྟོགས་པའི་རྩལ་གསུམ་རྫོགས་ཀྱང་སྒྱུ་ལུས་ཀྱི་སྒོང་རྒྱུ་ལས་མ་གྲོལ་བ་སྟེ། ནམ་ཞིག་སྦུབས་འཕོས་ནས་སྐད་ཅིག་ལ་ཀ་དག་ཏུ་གྲོལ་བ་སྒོང་རྒྱ་དང་བྲལ་ནས་ནམ་མཁར་ལྡིང་བ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་དུས་རིག་པ་ཆོས་སྐུའི་མཁའ་ལ་ལྡིང་བའི་ངང་ནས། གཟུགས་སྐུའི་བྱ་ཁྱུང་གདུལ་བྱའི་དོན་གཉིས་མཛད་པས་ཐེག་དམན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཞིང་འཁོར་བའི་གཡང་ས་ཆོད་པ་སྟེ། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་རང་ལུས་ལ། ། ཡེ་ཤེས་དག་པའི་ངོ་བོ་གནས། ། རྒྱ་ཆེ་སྣང་བར་མ་ནུས་ཏེ། ། དཔེར་ན་མངལ་དང་སྒོ་ངའི་རྒྱུ། ། མངོན་དུ་མི་འབྱུང་བསྒྲིབས་གྱུར་ཀྱང་། ། རང་རྩལ་རྫོགས་ནས་འབྱུང་བ་བཞིན། ། རྣམ་རྟོག་ལུས་འདི་བོར་མ་ཐག ། རང་སྣང་ཡུལ་དང་འཕྲད་པར་འགྱུར། ། ཡེ་ནས་གནས་པའི་རང་རིག་ཉིད། ། ངོ་བོ་རྟོག་མེད་མཐོང་བར་འགྱུར། ། ཡེ་ཤེས་དག་པའི་སྣང་བ་དང་། ། སངས་རྒྱས་བདེན་པ་མཐོང་བར་འགྱུར། ། ཞེས་སོ། །</br>3.རིག་པའི་ངོ་བོ་གང་དུའང་གྲུབ་བསལ་མེད་པས་སྐྱོན་ཡོན་གྱི་བླང་དོར་མེད་ཅིང་རྒྱུ་འབྲས་ལས་འདས་པར་ལ་བཟླ་བ་ནི། རྩོལ་ཅན་མི་རིགས་ཡང་རབ་དོན་འདིར་འཐད། ། རིག་པའི་ངོ་བོ་གང་དུའང་གྲུབ་བསལ་མེད་པས་སྐྱོན་ཡོན་གྱི་བླང་དོར་མེད་ཅིང་རྒྱུ་འབྲས་རྩོལ་སྒྲུབ་ལས་འདས་པ་ཉིད། བློ་དམན་པ་རྣམས་ལ་དངངས་ཤིང་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བས་མི་འཐད་ཀྱང་། ཡང་རབ་དོན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ལ་འཆད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བྱེད་ལས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ཅན་རྣམས་ལ། ། ཀུན་བྱེད་ང་ཡི་ལུང་འདི་བསྟན་མི་བྱ། ། ང་ཡི་ལུང་འདི་ངེས་པར་བསྟན་བྱས་ན། ། དགེ་སྡིག་ལས་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཡོད་ཟེར་ནས། ། ཡང་དག་ང་ལ་སྒྲོ་དང་སྐུར་བཏབ་པས། ། ཡང་དག་ང་དང་ཡུན་དུ་འཕྲད་མི་འགྱུར། ། ཞེས་སོ། ། སྐབས་འདིར་དཔེ་འགལ་བས་དོན་ལ་རྒོལ་བའི་ལོག་རྟོག་སྤང་བ་ནི། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱིས་འགྲུབ་ངེས་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་ལ། སེམས་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། ། འདི་གཉིས་སེམས་གཅིག་གི་ངོ་བོས་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་པ་ལ་འདུས་བྱས་མ་བྱས་ཀྱི་དཔེ་གཉིས་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་ལ་སངས་རྒྱས་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པའི་སྐལ་བ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ལ། རྒྱུ་འབྲས་འབད་རྩོལ་གྱིས་འགྲུབ་པའང་སྣང་གཞན་དུ་ཟད་དེ།འཁྲུལ་པས་མ་འཁྲུལ་པའི་ངོ་བོ་བསྒྲུབ་པར་རྫས་འགལ་བ་ཉིད་དང་། གཅིག་ཏུ་ན་སེམས་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཀུན་མཐུན་ལ། དེ་ལ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དཔེ་དོན་མེད་པས་དཔེ་དོན་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་འདི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་པར་བཤད་ནའང་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་དང་འགལ་ཏེ། ཐུན་མོང་གི་ལུང་ལས། འདུས་མ་བྱས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། ། ཅེས་པ་དང་ནང་འགལ་བ་ཉིད་དོ། གཞན་ཡང་སེམས་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བའི་དཔེ་འགོད་པས་སྒྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་འགལ་བས་ན་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བྱེད་ལས། འཇིག་རྟེན་རྒྱུ་འབྲས་ཆོས་ལ་ཚོད་བཙུག་ནས། ། བཙལ་བས་མེད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་མེད་པའི་སྐྱེ། ། འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་འགག་ཆོས་ལ་ཚོད་མི་གཟུགས། ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་ཕྱིར། ། འཇིག་རྟེན་རྐྱེན་སྐྱེད་ཆོས་ལ་དཔེ་མ་ལེན། ། ཞེས་སོ། ། དེའང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་གང་གིས་མི་བསྐྱེད་པར་རང་བྱུང་འཕོ་འགྱུར་མེད་པས་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བཙལ་ས་མེད་དེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ལས་ཆོས་རྣམས་ཕར་འབྱུང་བའི་གཞི་ཡིན་པ་ལ། ཚུར་བསྐྱེད་དགོས་པའང་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་ལུགས་འཛོལ་བས་ཀྱང་བསྐྱེད་བྱར་མ་གྲུབ་བོ། ། དེ་ནས་བྱར་མེད་ཀྱི་ངང་དེར་གནས་པས་ཁོ་རང་ལ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་གསལ་བར་འཆར་བས་མ་བཙལ་བར་འགྲུབ་པས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ངང་ལ་གནས་པས་གཡོ་མེད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། ། རང་བཞིན་གནས་པས་སུས་ཀྱང་བཅོས་སུ་མེད། ། མ་བཙལ་ཇི་བཞིན་པ་རུ་གནས་པ་དེ། ། བྱ་བ་མེད་པ་ལས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་བསྟན། ། དོན་དེ་རྟོགས་པས་ལས་རྣམས་མི་བྱེད་དེ། ། ལས་མ་བྱས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས། ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གང་ཞིག་སུ་གནས་པ། ། དེ་ཡིད་མ་ནོར་མ་བཅོས་འགྲུབ་པར་འགྱུར། ། ཞེས་སོ། །</br>4.རྒྱུ་འབྲས་རྩོལ་སྒྲུབ་ལས་འདས་པའི་རིག་པ་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུའི་རྟགས་ཚད་ངེས་པ་ནི། རང་དེངས་བུམ་མཁའ་བཅོ་ལྔའི་ཉི་ཟླ་ལྟར། ། འདིར་བརྩོན་འགྲུས་དང་སྐལ་བ་རབ་ལུས་རྒྱ་རང་དེངས་ནས་ན་བུན་ལྟར་གྲོལ་བ་དང་། འབྲིང་བུམ་པའི་ནམ་མཁའ་ལྟར་གྲོལ་བ་དང་། ཐ་མ་བཅོ་ལྔའི་ཉི་ཟླ་ལྟར་གྲོལ་བ་དང་གསུམ་ལས། རབ་དེས་ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱི་སྣང་བ་བཞི་གོ་བཟློག་ནས་རྟགས་ཚད་ལ་ཕེབས་པ་སྟེ། དེའང་དང་པོ་རིག་པ་ཀ་དག་རྗེན་པ་ཆོས་ཟད་པའི་སྣང་ལ་རང་ངོ་ཤེས་པས། ཆོས་སྐུ་རྒྱལ་པོའི་དགོངས་པ་དེ་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་སྐྱོང་དུས། གཅིག་དང་དུ་མའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བའི་རིག་པ་ཟང་ཐལ་དུ་ཚད་ལ་ཕེབས་པ་སྟེ། ཕྱི་ནང་གི་རྐྱེན་སྣང་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲོལ་བའི་ངང་ལས་མ་འདའ་བར་བསྐྱངས་པས། དགག་སྒྲུབ་དང་ཉོན་མོངས་དང་རྟོག་པ་རང་དག་ཟད་ནས། ཉམས་ཕྱོགས་མེད་དུ་རང་ཤར་འཛིན་མེད་ཟང་ཀར་རྒྱ་གྲོལ་དུ་ཤར་ནས་མཐར་འགྱུར་གྱི་ཉམས་ཟད་དེ་རིག་པ་དང་པོའི་གཞི་ལ་ཕེབས་དུས། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་ཐད་ཀར་ཤར་བས། དང་པོའི་ཀ་དག་ལ་རྟེན་པར་རང་ཐོག་ན་གནས་པའོ། ། འདིའི་དུས་ན་ཆོས་བོར་བ་ཆོས་ཟད་པ་ཆོས་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་དུའང་གྲུབ་པ་མེད་ལ། རྫུ་འཕྲུལ་དང་མངོན་ཤེས་གྲུབ་ཅིང་འབྱུང་བ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་དང་། འབྱུང་པོས་མི་གནོད་པའི་རྟགས་བཅུ་འབྱུང་སྟེ།</br>(1)སས་མི་ནོན། </br>(2)ཆུས་མི་འཁྱེར། </br>(3)མེས་མི་ཚིག </br>(4)རླུང་གིས་མི་གཡོ། </br>(5)ནམ་མཁའ་ལ་བྱ་བཞིན་འགྲོ། །</br>(6)དངོས་པོ་བསྒྱུར་བ་དང་ཡུལ་ཐག་རིང་པོའི་རི་ཁང་བཟང་ལ་སོགས་པ་སྤོ་པར་ནུས། །</br>(7)རྟེན་འབྲེལ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཤར་བས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན།</br>(8)ལུས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་མཐོང་། </br>(9)ལྷའི་མིག་དང་མངོན་ཤེས་ཐོབ།</br>(10)སྤྱན་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྲུབ་པའོ། ། རིན་པོ་ཆེ་སྤུངས་པ་ལས། མ་གཏད་རང་སོར་བཞག་པ་ཡིས། ། སེམས་ཀྱི་དོན་འདིས་ཚིག་ཀུན་ཡང་། ། སུས་ཀྱང་བསླབས་པ་མེད་པར་ནི། ། སོ་སོའི་བློ་ལ་གོ་བར་སྣང་། ། འདི་ཉིད་རང་གི་བློར་གོ་བས། ། མི་སྣང་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡི། ། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རང་དག་ནས། ། ཐམས་ཅད་ཟང་མ་ཐལ་བྱུང་དུ། ། སྟོང་གསལ་ཆེན་པོའི་རིགས་སུ་འགྱུར། ། ས་ཆུ་མེ་རླུང་འབྱུང་བ་བཞི། ། སོ་སོའི་ནུས་པ་མི་སྣང་བར། ། ན་བུན་བཞིན་དུ་མཁའ་ལ་དེངས། ། འཁྲུལ་པའི་ཞེན་པ་སྣ་ཚོགས་ནི། ། ཇི་ལྟར་བསམས་ཀྱང་སྐྱེ་མེད་པར། ། གཟུང་འཛིན་ཆ་རྣམས་རང་འགགས་ནས། ། གང་མི་སྣང་སྟེ་རང་ཟད་ནས། ། གསལ་བྱེད་རང་གི་ཉམས་མྱོང་བར། ། ལུས་ཅན་ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་སོང་། ། ཞེས་སོ། ། །</br>འབྲིང་བུམ་པའི་ནམ་མཁའ་ལྟར་གྲོལ་བ་ནི། དེ་ལྟར་གོམས་པ་ལས་འཆི་ཀའི་ཚེ། ལུས་བུམ་པ་དང་འདྲ་བ་དང་། སེམས་བུམ་ནང་གི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་འབྲེལ་གྱེས་པའི་སྐད་ཅིག་ལ། ཀ་དག་གི་ཆོས་སྐུ་རང་རིག་དེ་གཞིའི་ཆོས་སྐུ་ནམ་མཁའ་ཆེན་པོ་དང་ཐ་དད་མེད་པ་དེར་འདྲེས་པའམ། རིག་པ་གཅིག་པུ་རྗེན་པར་སོང་བས་ཆོས་ཉིད་ཀུན་དང་དབྱེར་མེད་དུ་སངས་རྒྱས་ཏེ། བུམ་པ་ཞིག་པས་ནམ་མཁའ་དབྱེ་བ་མེད་པ་ལྟར་རང་རིག་སྔ་ཕྱི་དབྱེར་མེད་དུ་ཟང་ཐལ་བས་ཆོས་སྐུ་དང་ས་ཟིན་ནས། གཟུགས་སྐུ་འཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འཆར་བ་ནི། ནམ་མཁའ་ལ་གཟའ་སྐར་རང་འཆར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། མི་སྣང་ནམ་མཁའ་གུད་ལྟ་དང་། ། ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། ། ནམ་མཁའི་དཔེས་རིག་པ་མཚོན་ཏེ། རྒྱུན་ཆད་དུ་དེངས་པ་ནི་བསམ་པར་མི་བྱ་སྟེ། དཔེར་བྱེད་ནས་ཕྱོགས་ཙམ་མཚོན་པ་ལས། ཀུན་མཚོན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དེ་ཡང་ནམ་མཁའ་ཕྱི་ནང་དབྱེར་མེད་པས་རིག་པ་སྔ་ཕྱི་རིས་མེད་དུ་མཚོན་གྱི། རང་གི་རིག་པ་སྤྱི་མཐུན་གྱི་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པ་ལྟ་བུ་ནི་གཏན་ནས་མ་ཡིན་ཏེ། རིག་པ་གཅིག་པུ་འདི་དུས་དེར་སྦུབས་དང་བྲལ་བས་རྗེན་ལ་བུད་པ་ལ་ཆོས་སྐུ་རང་ས་ཟིན་ནས་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་འཇོག་པ་ཙམ་ལས་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །</br>ཐ་མ་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་ཉི་ཟླ་འཆར་ནུབ་ལྟར་གྲོལ་བ་ནི། ཚེས་བཅོ་ལྔའི་ཉི་མ་ནུབ་པ་ལྟར་འཆི་ཀའི་རིག་པ་རྗེན་པའི་ངང་མ་མཉམ་པའི་རྟོགས་པ་དེས་ཕྱིར་ཕུལ། ཟླ་བ་ཤར་བ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་བར་དོའི་ཡེ་ཤེས་རང་ལ་ཡོད་པ་ཤར་བ་དེས་སྡུན་བསུ་བ་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་གཞན་གྱིས་མ་ཆོད་པར། རིག་པ་ཆོས་སྐུ་རྗེན་པར་ཡོད་པ་དེ་རྟོགས་པའི་ངང་དང་མི་འབྲལ་བར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་ཡང་ཀ་དག་ཆོས་སྐུའི་རིག་པ་འོད་གསལ་སྤྲོས་པ་དང་། བྲལ་བ་དེ་ནང་དབུགས་ཆད་ནས་རྣམ་ཤེས་ནམ་མཁར་ཐོན་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་འཆར་ཏེ། རླུང་ལྔ་ལས། ས་ཆུ་མེ་རླུང་གི་རླུང་བཞི་ཐིམ། ནམ་མཁའི་རླུང་འོད་གསལ་ལ་འཇུག་པས། རིག་པ་ལུས་ལས་ཐོན་དུ་ཉེ་བའི་ཚེ། རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་ཀ་དག་གི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པ་རྣམ་ཤེས་རླུང་ཞོན་གྱིས་དགོངས་པ་ལ་འཕོས་ཏེ་རིག་པ་སྙིང་ནས་ཚངས་བུག་ལ་རང་གི་རྩ་བའི་བླ་མའམ་ཧཱུཾ་ངམ་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པར་བསམས་ལ་ཧིག་གིས་རྒྱངས་ཏེ་འཕངས་པས་སྐད་ཅིག་ལ་ཡར་གྱིས་ཆོས་སྐུ་ལ་ཟང་ཐལ་ལོ། ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་ན་སེང་གེའི་ཉལ་ལུགས་ཀྱིས་རིག་པ་མིག་ལ་གཏད་དེ་བར་སྣང་གི་དབྱིངས་རིག་ལ་མིག་གཏད་པའི་ངང་ལས་རིག་པ་འཕོས་ནའང་བར་དོ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་སངས་རྒྱའོ། ། འདི་ནི་གནད་གལ་པོ་ཆེ་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་འདིའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སོ། ། དེ་དག་ཀྱང་ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། རླུང་བཞི་རིམ་གྱིས་ཞོན་ནས་ཀྱང་། ། རླུང་ཆེན་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པའི་ཚེ། ། ཡུལ་དང་གནས་ལ་འཇུག་པ་དང་། ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འཇུག་ལུས་བསྟན། ། ཡུལ་གནས་དག་ལ་འཇུག་ལུགས་ནི། ། གྲོང་ཕོ་གྲོང་འཇུག་གདམས་པ་སྟེ། ། རྣམ་ཤེས་རླུང་ཞོན་རླུང་ལ་སྦྱང་། ། དེ་ཡང་གོང་དུ་འབྱོངས་པ་གཅེས། ། རིག་པ་བསྡུ་དང་འཕང་བ་གཅེས། ། དེ་ཡང་ཧིག་གིས་འཕང་བའོ། ། དེ་ཉིད་བླ་མའི་ཞལ་ལ་ཐུག ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འཇུག་ལུགས་ནི། ། རིག་པ་འདི་ལྟར་གཏད་པར་བྱ། ། ཕུང་པོ་སེང་གེའི་ཉལ་ལུགས་ཀྱིས། ། རིག་པ་ཉིད་ནི་མིག་ལ་གཏད། ། ཡིད་ཙམ་བར་སྣང་ལམ་དུ་བྱ། ། དབྱིངས་དང་རིག་པ་མ་འགྱུར་ན། ། མི་དེ་བར་དོ་མེད་པར་ནི། ། སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། ། ཅེས་སོ། ། དེ་ལྟར་འཕོ་ལུགས་གཉིས་པོ་དེ་ཡང་ཁྲེགས་ཆོད་དང་ཐོད་རྒལ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་གཉིས་ཡོད་པའི་དོན་དུ་རིམ་པ་བཞིན་བསྟན་པའོ། ། དེ་ལྟར་ཀ་དག་གི་ས་ལ་གྲོལ་ན་སྟེ། རང་དོན་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེ་གསང་བའི་སྦུབས་ལ་ཆོས་སྐུ་རྒྱལ་པོའི་གཏན་སྲིད་ཟིན་ནས་དེའི་ངང་ལས་གཟུགས་སྐུ་འཆར་བས་གདུལ་བྱའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཆད་དང་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པར་སྤྲུལ་པ་ཐོགས་མེད་དུ་འཕྲོ་བས་དོན་གཉིས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་མཛད་པ་ནི་ཐེག་པ་འོག་མའི་ལུགས་ལ་མེད་པ་འདི་ན་ཡོད་པས་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཐེག་པ་རྒྱལ་པོའི་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །</br>5.རིག་པ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་འདས་པར་བསྟན་པ་ནི། སྐྱེ་མེད་ཆོ་འཕྲུལ་འགལ་མེད་ནམ་མཁའི་འཕྲུལ། ། ངོ་བོ་སྐྱེ་མེད་རྒྱུ་འབྲས་ལས་འདས་པའི་ངང་ལས་རོལ་པ་དང་རྩལ་སྐྱེ་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་དུ་འཆར་བ་ནི། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་མི་རིགས་པ་ཉིད། འདིར་རིགས་ཏེ་སྐྱེ་མེད་ལས་འགག་ཏུ་འཆར་བ་ནམ་མཁའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལྟ་བུའོ། ། ཀུན་བྱེད་ལས། ཀུན་གྱི་སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་འདི་ནི། ། ཡེ་ནས་རང་གི་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་པས། ། རང་བཞིན་བཅུ་ཡིས་བཙལ་ཞིང་བསྒྲུབ་མི་དགོས། ། ང་ཡི་རང་བཞིན་ཀུན་དཔེ་ནམ་མཁའ་འདྲ། ། ནམ་མཁའ་དག་ལ་ཀུན་ཀྱང་རྩོལ་མི་བྱེད། ། ནམ་མཁའ་དག་ལ་ཀུན་གྱིས་བཙལ་བྱ་རུ། ། ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་རྩོལ་སྒྲུབ་ཀུན་ལས་འདས། ། ཞེས་སོ། །</br>6.འཁོར་འདས་རིག་པའི་ངང་དུ་དབྱེར་མེད་མཉམ་རྫོགས་ཆེན་པོར་ལ་བཟླ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཀློང་། ། རྨི་ལམ་གྱི་འཁོར་འདས་རང་སེམས་སུ་གཅིག་པ་ལྟར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རིག་པའི་ངང་དུ་གཅིག་པས་སྤང་བླང་དང་རེ་དོགས་ཀྱི་མཐའ་ལས་འདས་ཏེ། རྩལ་རྫོགས་ལས། འཁོར་བ་འདས་པ་རང་རིག་ཉིད། ། སོ་སོ་མ་ཡིན་གཉིས་སུ་མེད། ། ཅེས་སོ། །</br>7.རྟོགས་མ་རྟོགས་མེད་པར་ལ་བཟླ་བ་ནི། རྟོགས་དང་མ་རྟོགས་མེད་པར་ཡེ་ནས་གྲོལ། ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་གྲོལ་ཟིན་པས་ད་གཟོད་རྟོགས་ནས་གྲོལ་བར་བྱར་མེད་དེ། ཡེ་ནས་མ་གྲོལ་ན་རྟོགས་པར་བྱས་པས་གྲོལ་མི་ནུས་ལ་གྲོལ་ན་འགྲོལ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར། རྟོགས་མ་རྟོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་འཆིང་གྲོལ་དུ་མི་བྱེད་དོ། ། ངོ་སྤྲད་པས་གྲོལ་སྙམ་པ་ཡང་འཁྲུལ་རྟོག་སྟེ། ངོ་བོ་ལ་གང་བཅིངས་ནས་ཁྱོད་འགྲོལ་བར་བརྩོན། གང་དུའང་མ་གྲུབ་པའི་རིག་པ་ཟང་ཐལ་ཏེ་རྟོགས་བྱ་རྟོགས་བྱེད་གཉིས་སུ་མེད་པས་ཀྱང་གྲོལ་བར་མེད་ལ། རྟོགས་པས་བཟང་དུ་མ་སོང་མ་རྟོགས་པས་ངན་དུ་མ་སོང་བའི་ཕྱིར་ན་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་པས་གློ་བུར་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་ཅིང་། ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་དེ་བློ་ལས་འདས་པས་ཀྱང་རྟོགས་བྱར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཏུའང་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བ་འཁྲུལ་རྟོག་ཁོ་ནར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། ། འདིར་ནི་རྟོགས་པར་བྱར་མེད། ང་མི་སྤྲོད། ངོར་མི་སྒོམ། ལྟ་སྒོམ་ལས་འདས་པར་བསྟན་པས་རྟོགས་མ་རྟོགས་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ཁྱུང་ཆེན་ལས། སྙིང་པོ་བརྟགས་དང་བརྟག་དཔྱད་ཡིད་ཟད་དེ། ། སྒྲིབ་བྲལ་ཅོག་བཞག་སླད་པ་མེད་པའི་ལམ། ། མཐོང་མེད་མཚུངས་པ་མེད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀུན་གྱི་དངོས། ། ཞེས་སོ། །</br>8.ཐབས་ཤེས་ཀྱི་གནད་ལ་མི་བརྟེན་པར་ལ་བཟླ་བ་ནི། ཐབས་ལ་མ་བརྟེན་ཟང་ཐལ་རྗེན་པར་རྟོགས། ། ཐེག་པ་འོག་མར་སེམས་ཉིད་ཀྱི་དོན་རང་གི་ཐབས་རྩ་རླུང་ཐིག་ལེ་དང་ཚོགས་གཉིས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་བརྟེན་ན་མི་མཐོང་བར་འདོད་པ་དེ། འདིར་གང་ལའང་མ་ལྟོས་པར་ཟང་ཐལ་རྗེན་པར་ཅར་ཕོག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཆེ་བ་ཨ་ཏི་ལ་འཐད་པ་ནི། རིག་པའི་ངོ་བོ་དང་སྐད་ཅིག་ཀྱང་འབྲལ་མ་མྱོང་བས་རྟོགས་ཤིང་མཐོང་བའི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་ཉིད། ཁྱུང་ཆེན་ལས། རླུང་བཀག་མིག་བཙུམས་པས་ནི་རང་སེམས་འཆིང་། ། བཅོས་མེད་ལྟོས་དང་བྲལ་བའི་གཞི་མེད་པར། ། ཡིད་དཔྱོད་སྤྲོས་དང་བཅས་པས་གནས་ལུགས་འཆིང་། ། ཡེ་གྲོལ་བྱ་བྲལ་སོར་བཞག་གདེང་མེད་པར། ། ཞེ་འདོད་ཉམས་དང་བཅས་པས་རྟོགས་པ་འཆིང་། ། མ་བཙལ་རང་སར་བཞག་པའི་གནད་མེད་པར། །རྒྱུ་འབྲས་ལུང་ལ་ལྟོས་པས་རིག་པ་འཆིང་། ། ཞེས་སོ། །</br>9.བསམ་འདས་མཐའ་མེད་ལས་འདས་པར་ལ་བཟླ་བ་ནི། ཡེ་གདལ་མུ་མེད་ཆིག་ཆོད་ཉིད་དུ་བསྟན། ། ཐེག་པ་འོག་མ་དང་སེམས་ཀློང་ཁ་ཅིག་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་མཐའ་དབུས་དང་གདེང་མཐའ་མེད་པས་རིག་ཡུལ་ལས་འདས་སོ། ། ཞེས། སྟོང་འབྱམས་མུ་མེད་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ལས། འདིར་རིག་པ་ཟང་ཐལ་ཆིག་ཆོད་རྗེན་པར་བསྟན་པས། སེམས་དང་བློ་དང་དམིགས་ཡུལ་དུ་མེད་པ། སོ་སོ་རང་གི་རིག་ཡུལ་དུ་མཐོང་བ་ནི། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཕྱེད་པའི་གནད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལས། ལྟ་བ་མ་བཅོས་ཡེ་ཤེས་ཟང་ཐལ་དང་། ། སྒོམ་པ་མ་བཅོས་གསལ་ལ་འཛིན་པ་མེད། ། སྤྱོད་པ་མ་བཅོས་རང་བྱུང་ལྷུག་པ་ཉིད། ། འབྲས་བུ་མ་བཅོས་རང་སྣང་རིག་པའི་ངང་། ། དམ་ཚིག་མ་བཅོས་མ་གཡེངས་ཆོས་ཉིད་དང་། ། དབང་རྣམས་མ་བཅོས་རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་། ། དད་པ་མ་བཅོས་འགྱུར་མེད་ནམ་མཁའི་ཀློང་། ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་དབང་པོ་རབ་མཆོག་འདི། ། བདེ་ཆེན་ས་ལ་མི་གཡོ་མཉམ་པར་གནས། ། ཞེས་སོ། །</br>10.རིག་པ་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་ཆོས་སྐུ་རྗེན་པར་ལ་བཟླ་བ་ནི། རིག་པ་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་ཁོ་ནས་ཆོག ། འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྩ་བ་རིག་པ་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་གི་ངང་ལས་ཤར་ནས། སྣང་སྲིད་སྣོད་བཅུད་སྣ་ཚོགས་སུ་ལུགས་སུ་འཇུག་པའི་རྟེན་འབྲེལ་འདི་དག་གོ་བཟློག་སྟེ། དང་པོ་གང་ནས་བྱུང་སར་མེད་པས་རིག་པར་ཕུ་ཐག་འཁྲུས་ནས། འཁོར་འདས་རིག་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་དུ་རྟོགས་དུས་ཡར་སངས་རྒྱས་ལ་རེ་བ་མེད་དེ་རིག་པ་ཉིད་ལས་ཤར་བ་མ་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལོགས་ན་མེད་པར་ཐག་ཆོད། མར་འཁོར་བར་ལྷུང་གིས་དོགས་པ་མེད་དེ་རྩ་བ་རིག་པ་འཁྲུལ་མེད་ཀྱི་སྣང་བ་ལས་གཞན་དུ་མེད་པར་ཐག་ཆོད། རིག་པ་ཉིད་ངོས་གཟུང་མེད་པ་ནམ་མཁའ་ལྟར་རྟོགས་པས་ལྷུན་གྲུབ་ཡངས་པ་ཆེན་པོ་ཡེ་གྲོལ་མིང་མེད་ཆེན་པོར་ལ་བཟློས་ཏེ། འཁོར་འདས་ཟད་སར་སྐྱོལ་བ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་དགོངས་པར་ཕྱིན་པ་ནི། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལས། སྒྲིབ་མེད་རྣམ་དག་བྱང་ཆུབ་གདལ་བའི་ཀློང་། ། སངས་རྒྱས་མེད་པས་སངས་རྒྱས་མིང་ཡང་མེད། ། འཛིན་པ་མེད་པས་སེམས་ཅན་མིང་ཡང་མེད། ། རྟོག་པ་མེད་པས་མ་རིག་འཁྲུལ་བ་མེད། ། ཞེན་པ་མེད་པས་རྣམ་རྟོག་ཡུལ་ཀྱང་མེད། །ཆགས་པ་མེད་པས་བག་ཆགས་སེམས་ཀྱང་མེད། ། འདས་པ་མེད་པས་མ་འོངས་མིང་ཡང་མེད། ། ད་ལྟ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་མིང་ཡང་མེད།</br>སྟོན་པ་མེད་པས་སྟོན་བྱེད་མིང་ཡང་མེད། ། ཐིག་ལེ་གཅིག་རྟོགས་ཡངས་པའི་རྣལ་འབྱོར་དེ། ། མི་ལྡོག་ས་ལ་འགྱུར་མེད་ངེས་པར་གནས། ། བདེ་ཆེན་ས་ལ་འགྱུར་མེད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། ། རྟོགས་མེད་ས་ལ་འབྲས་བུ་མ་བསྒྲུབས་གསལ། ། ཞེས་སོ། །</br>11.འཁྲུལ་པ་མིང་མེད་ཆེན་པོར་ལ་བཟླ་བ་ནི། འཁྲུལ་རྒྱུ་འཁྲུལ་པ་འཁྲུལ་སྣང་འཁྲུལ་མཁན་མེད། ། རྨི་ལམ་གཉིད་ཀྱི་ངང་ལ་མ་གཡོས་ལ། གཉིད་རིག་པའི་ངང་ལས་མ་གཡོས་ཤིང་། རིག་པ་ཆོས་ཉིད་ངང་ལས་མ་གཡོས་པའི་དོན་ལ་བསམས་ཏེ། གཞིག་ཅིང་དཔྱད་ན་སུ་ཡང་འཁོར་བར་ལྷུང་མ་མྱོང་སྟེ། འཁོར་བ་ཉིད་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་རྨི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསལ་སྣང་གི་རང་བཞིན་དུ་ཡེ་ནས་དག་ཟིན་པས། སྟོང་གཟུགས་དེ་ཡང་གཞི་མེད་རྩ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་སྐུར་དག་པས་འཁྲུལ་རྒྱུ་དང་། འཁྲུལ་པ་དང་། འཁྲུལ་སྣང་དང་། འཁྲུལ་མཁན་ཡོད་མ་མྱོང་སྟེ། སྔར་མ་འཁྲུལ། ད་ལྟ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་མ་མྱོང་ཕྱིས་འཁྲུལ་པ་འབྱུང་མི་སྲིད་དེ། གཞི་མེད་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡེ་ནས་རྣམ་པར་དག་ཟིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱུང་ཆེན་ལས། འཁྲུལ་དང་མ་རིག་སུ་ལ་སྲིད་མིང་མེད། ། དེ་ཕྱིར་ཡེ་ནས་མ་བཀྲོལ་ཕྱིས་བཀྲོལ་མེད་སྣང་བའོ། ། ཞེས་པ་དང་། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། དུག་ལྔས་ཡེ་ནས་གོས་པ་མེད། ། འཁོར་བ་འཁྲུལ་པ་ག་ལ་ཡོད། ། ཅེས་སོ། །</br>12.མཐའ་གྲོལ་ཀློང་ཡངས་ཆེན་པོར་ལ་བཟླ་བ་ནི། ཀུན་ཁྱབ་མཐའ་གྲོལ་ཀློང་ཡངས་ཕྱོགས་ལྷུང་བྲལ། ། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་རྒྱ་ཆད་དང་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ། དུས་དང་སྤང་གཉེན་མེད་པ། བྱ་བྱེད་དང་འགྲོ་འོང་མེད་པ། ལྟ་སྒོམ་དང་སྤྱོད་འབྲས་མེད་པ། ཡིན་མིན་དང་རྩོལ་སྒྲུབ་མེད་པ། རང་བཞིན་བཅུའི་རྩོམ་སྒྲུབ་ལས་འདས་པ། ཀུན་ཁྱབ་གང་ཡང་མ་གྲུབ་མཐའ་གྲོལ་ཀློང་ཡངས་ཆེན་པོར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་བྱེད་ལས། སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་སྣང་སྲིད་སྣོད་བཅུད་ཀུན། ། སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་ང་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། ། ཡེ་ནས་གཉིས་སུ་མེད་པར་ལ་ཡང་བཟླས། ། རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་ཕྱིར། ། ལུང་ཆེན་ཐོག་འབེབས་ཡིན་པར་ལ་ཡང་བཟླས། ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ང་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར། ། ཀུན་བྱེད་དང་ནི་ཀུན་གྱི་ལ་བཟླའོ། ། ཞེས་གསུངས་སོ། །</br>13.ད་ནི་རྟོགས་པ་མཁའ་མཉམ་ཡངས་པས་ཆོས་ལ་བྱུར་མེད་ཆེན་པོར་བཟླ་བ་ལས། གཤིས་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ཆོས་ཟད་བློ་འདས་ཆེན་པོར་ལ་བཟླ་བ་ནི། གྲོལ་རུང་དག་རུང་གྲུབ་རུང་མ་གྲུབ་རུང་། ། རང་གི་རིག་པའི་ངོ་བོ་གཞི་མེད་ཟང་ཀ་ཆོས་ཟད་རྗེན་པར་སོང་བ་འདི་ཡིན་ཏེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཡན་ལག་མ་བསྐྱོད་ཡེ་ཕྱིན་པས། ། འགྲོ་བའི་ལམ་ཉིད་ཡེ་ནས་བགྲོད། ། སྨྲས་པའི་ངག་ནི་བརྗོད་མེད་པས། ། ཡེ་ནས་སྨྲ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས། ། བསམ་པའི་འཕྲོ་འདུ་ཡེ་སྟོང་པས། ། ཡེ་ནས་བསམ་གཏན་ཆེན་པོར་གནས། ། དྲི་མ་རྣམས་ནི་རང་དག་པས། ། དྲི་མེད་ཟང་ཐལ་ཆེན་པོར་གནས། ། ཞེས་སོ། །</br>14.རེ་དོགས་བློ་འདས་སུ་རྟོགས་པས་བློ་བདེ་ཁོངས་ཡང་ཆེན་པོར་ལ་བཟླ་བ་ནི། གཉིས་རུང་འདིས་རུང་རྟོགས་རུང་མ་རྟོགས་རུང་། ། ད་ལྟར་གྱི་རིག་པ་ལ་བྱ་བྱའི་ཆོས་མི་འདུག་པས་བྱར་མེད་ཟང་ཀ་རྗེན་པ་ལས་འདི་ལ་ཆོས་ཀྱིས་བཅོས་སུ་མེད་དེ། རིག་པ་རང་གྲོལ་ལས། ཡང་དག་རིག་པའི་ངོ་བོ་ལས། ། བྱ་དང་བྱེད་པའི་རིག་པ་མེད། །འཛིན་པས་གོལ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ལ། ། ལམ་ལ་དགག་དང་སྒྲུབ་པ་མེད། ། ལྟོས་པའི་རིག་པ་གང་ཡང་མེད། །རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ཆར་འཛིན་པ་མེད། ། ཅེས་སོ། །</br>15.ཡིད་ལ་བྱར་མེད་ཡེ་ཟད་ཆེན་པོར་རྟོགས་པས་བློའི་དམིགས་བསམ་སྤྲོ་བསྡུ་ལས་འདས་པར་ལ་བཟླ་བ་ནི། བསྒོམ་རུང་དཔྱད་རུང་བགྲོད་རུང་མ་བགྲོད་རུང་། ། རིག་པའི་ངོ་བོ་སྟོང་སངས་ཆོས་ཀྱིས་མ་གོས་པར་རྟོགས་པས་འདི་ཡིན་གཏད་སོའི་ཆོས་ལ་དཔྱད་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། སྣང་བྱེད་མ་ཡིན་སྣང་བའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ། ། སྒྲིབ་བྱེད་མ་ཡིན་སྒྲིབ་པའི་ཆོས་ལ་འདུས། ། བྲི་བ་མ་ཡིན་ཐོགས་མེད་ཕྱོགས་བཅུར་ཁྱབ། ། རྩོལ་བ་མ་ཡིན་རྩོལ་སྒྲུབ་ཆོས་དང་བྲལ། ། གཅིག་པུ་མ་ཡིན་དུ་མའི་ཆོས་དང་བྲལ། ། ཞེས་སོ། །</br>16.རིག་པ་སྒྲིབ་མེད་ཟང་གར་རྟོགས་པས་བྲལ་ཐོབ་མེད་པར་ལ་བཟླ་བ་ནི། བྲལ་རུང་རྫོགས་རུང་ཐོབ་རུང་མ་ཐོབ་རུང་། ། རིག་པའི་ངོ་བོ་འདི་ལ་སྤངས་ཐོབ་དང་གྲོལ་འཁྲུལ་མི་འདུག་པས། ད་ནི་ཡར་སངས་རྒྱས་ལ་ཐོབ་ཏུ་མི་རེ་བས་དེའི་ལམ་བསྐྱེད་རྫོགས་ཀྱི་ཆོས་མི་བསྒོམ། མར་འཁོར་བར་འཁྱམས་ཀྱིས་མི་དོགས་པས་དེའི་རྒྱུ་སྡིག་སྒྲིབ་ལ་སྦྱོང་བཤགས་མི་བྱེད། བྱར་མེད་ཆོས་མེད་དུ་ལས་ཟིན་པས་འཁོར་འདས་སྤུངས་ཐོབ་མེད་པར་བློ་བདེ་བས་ཏེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། གཞི་ནས་གཞན་བྱུང་ཆོས་མེད་པས། ། གདོད་ནས་རང་བྱུང་ཉག་གཅིག་གོ ། གཅིག་དང་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་ཟད་པས། ། ཐིག་ལེ་ཟླ་དང་བྲལ་བ་ཉིད། ། མུན་པ་གདོད་ནས་རྣམ་དག་པས། ། རིག་པའི་སྣང་བ་འདོད་གསལ་ཁྱབ། ། འཁོར་བ་འགྱུར་མེད་འགགས་ཟིན་པས། ། ཡེ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས། ། མཚན་མའི་ངོ་བོ་སྟོང་སངས་པས། ། བདག་འཛིན་བློ་ནི་ཡེ་ནས་ཟད། །ཅེས་སོ། །</br>17.ཆོས་ཟད་རྒྱ་གྲོལ་ཕྱམ་གདལ་དུ་རྟོགས་པས་གང་ལ་ཡང་རྩིས་མེད་རང་ཡན་དུ་ལ་བཟླ་བ་ནི། གྲུབ་རུང་བཅིང་རུང་སླེབ་རུང་མ་སླེབ་རུང་། །ད་ནི་རིག་པའི་སྟེང་འདིར་ཁྱད་མི་འདུག་སྟེ། ཆོས་ལ་བྱར་མི་འདུག་བྱས་ཀྱང་ཆོས་སུ་མི་འདུག ཡོད་མེད་མཐར་འདུག ཡིན་མིན་བློར་འདུག ལྟ་སྒོམ་སྒྲོག་ཏུ་འདུག ཆོས་ཉིད་གོལ་སར་འདུག འཁོར་འདས་རིག་པར་འདུག རིག་པ་ཟང་ཐལ་དུ་འདུག ཟང་ཐལ་རྗེན་པར་འདུག ཕྱལ་པ་རང་ཡན་གྱི་ཤེས་པ་རྒྱ་གྲོལ་བར་མེད་དུ་ཐལ་ལོ། ། བསམས་ན་རྟོག་པ། བསྒོམས་ན་བློ། བརྗོད་ན་ཚིག བལྟས་ན་གཟུང་འཛིན། བཞག་ན་ཆོས་ཉིད། བྱས་ན་འཁོར་བ། བྱུང་ན་རང་ཤར་རང་བབས་གནམ་ཡན་གྱི་ཤེས་པ་དགའ་བདེ་གུ་ཡངས་སུ་ཐལ་ལོ། ། བྱས་པས་མི་ཟིན། བལྟས་པས་མི་མཐོང་། བསྒོམས་པས་མི་གྲོལ། བཙལ་བས་མི་འགྲུབ། གློད་པས་མི་གྲོལ། བཟུང་བས་མི་ཟིན། ཆོས་ཟད་མིང་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཟང་ཀ་རྗེན་པར་ཐལ་ལོ། །འཁོར་འདས་ལ་བར་མེད། ཟང་ཐལ་ལ་རྗེས་མེད། རང་ཤར་ལ་རིས་མེད། རང་གྲོལ་ལ་ཆོས་མེད། ཆོས་ཟད་ལ་མིང་མེད། ལྟ་སྒོམ་ལ་རྩིས་མེད། རང་རིག་ལ་སེམས་མེད། ཕྱལ་པ་ལ་རིས་མེད། སྐྱེ་འགགས་ལ་གཞི་མེད། རང་གསལ་བར་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཅར་ཕོག་རིས་མེད་དུ་ཐལ་ལོ། ། ཤར་ས་ནས་གྲོལ། སྣང་ས་ནས་སྟོང་། འགྱུ་ས་ནས་ཡལ། ཡིན་ས་ནས་མིན། མིན་ས་ནས་ཡིན། ཡོད་ས་ནས་མེད། མེད་ས་ ནས་ཡོད། གནས་ས་ནས་འགྱུ། འགྱུ་ས་ནས་གནས། རང་བཞིན་བར་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཆུ་བོ་རྒྱུན་གྱི་བསམ་གཏན་དུ་ཐལ་ལོ། ། ཡོད་པར་བསྒོམ་ཡང་རྟག་མི་སྲིད། མེད་པར་བསྒོམ་ཡང་ཚད་མི་སྲིད། ཡོད་མེད་དུ་བལྟས་ཀྱང་མཐར་མི་ལྟུང་། ཡིན་མིན་དུ་ཤར་ཡང་རིས་སུ་མ་བཅད། བདེ་སྡུག་ཏུ་སྣང་ཡང་རྗེས་མི་མཐུད། ཆོས་ཉིད་དུ་སངས་ཀྱང་བློ་མི་འཇུག བར་མེད་དུ་གྲོལ་ཡང་གཤིས་མི་སྐྱོང་། རིས་མེད་ཕྱོགས་ཡན་གྱི་ཤེས་པ་ཁ་ཡན་དུ་ཐལ་ལོ། ། ཡོད་དུ་ཆུག མེད་དུ་ཆུག སྣང་དུ་ཆུག ཡིན་དུ་ཆུག མིན་དུ་ཆུག བཟང་དུ་ཆུག ངན་དུ་ཆུག རྟོགས་སུ་ཆུག མ་རྟོགས་སུ་ཆུག་རང་སངས་རྗེན་པ་སྟོང་ཡལ་གྱི་ཤེས་པ་ཁ་གང་རྒྱ་ཕྱལ་རྗེས་མེད་དུ་ཐལ་ལོ། ། ཡེ་ནས་མ་གྲོལ་ཏེ་གཞི་མེད། རང་ངོ་མི་ཤེས་ཏེ་གཉིས་མེད། ལྟ་སྒོམ་མི་སྤྱོད་དེ་བྱར་མེད། གནས་ལུགས་མི་སྐྱོང་དེ་ངང་མེད། རང་བབས་མི་འཇོག་སྟེ་གནས་མེད། རང་སར་མི་གྲོལ་ཏེ་རྟེན་མེད། ཡེངས་སངས་ཆོས་མེད་དེ་དབྱིངས་མེད། མཐར་ཐུག་རིས་མེད་དེ་མཐོང་བ་ལས་འདས། ཆོས་མེད་བྱ་བྲལ་གྱི་ཤེས་པ་རྗེན་པར་ཐལ་ལོ། ། ལྷ་སྒོམ་གྱི་གཟེབ་ཏུ་མ་འཆིངས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་རར་མ་གཞུག གནས་ལུགས་ཀྱི་ངང་དུ་མ་བསྐྱངས། ཟང་ཐལ་གྱི་རྟེན་ལ་མ་འབུད། ཤར་གྲོལ་གྱི་འཕྲང་ལ་མ་བཤར། རང་ཡལ་གྱི་ཕྱམ་ལ་མ་བསྒྱུར། རང་གྲོལ་གྱི་དོན་ལ་མ་སྤྱོད། བརྗོད་མེད་ཀྱི་གཤིས་ལ་མ་སྐྱེལ། གཏད་མེད་ཀྱི་རིག་པ་གཏོད་མེད་དུ་ཕྱམ་པ་ལ་ངང་དངས་ཀྱི་ཤོལ་འདེབས་སྒྲོག་དུ་ཆེ་བས། ཆོས་མ་བསྒོམ་བློ་མ་བསྒྱུར། སྡུན་མ་བསུ། རྗེས་མ་སྙོགས། དེ་ལྟར་མ་བཟུང་། ཟང་མ་ཐལ་བྱུང་དུ་མ་བསྐྱངས་པར་རྩིས་མེད་རང་ཡན་གྱི་རིག་པ་མཐའ་གྲོལ་ཀློང་ཡངས་ཆེན་པོར་ཐལ་ལོ། ། ད་ནི་ཅིར་སྣང་རྒྱ་ཡན་དུ་སངས་པས། ། ཡིན་མིན་གྱི་རྩིས་ལས་འདས་ཏེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཇི་ལྟར་སྨྲ་དང་བྱ་བྱེད་རྣམས། ། སྟོང་རིག་གསལ་བའི་སྤྱོད་པ་ཡིན། ། བཟང་དང་ངན་པའི་རྟོག་པ་རྣམས། ། བསྒོམ་པ་ཆུ་བོའི་ཀློང་ཆེན་ཡིན། ། ལོག་ལྟ་ཡང་དག་འདོད་པ་རྣམས། ། རྣལ་འབྱོར་རིས་མེད་ལྟ་བ་ཡིན། །རེ་དང་དོགས་པར་འཛིན་པ་ཀུན། ། ཟང་མ་ཐལ་བྱུང་འབྲས་བུ་ཡིན། ། ཞེས་པ་ཐོག་ཏུ་བབས་པའི་དུས་སོ། །</br>18.རྟོགས་པ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་གསལ་བར་བཤད་པ་ནི། བཟང་ངན་ཆོ་འཕྲུལ་ཅི་ཤར་ཟི་བུན་ཕྱོལ། ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགོངས་པ་ཆོས་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་པས་ཆོས་ཟད་མིང་མེད་དུ་གྲོལ་བའི་ཕྱིར། ཅིར་སྣང་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་པར་མཐོང་བ་མེ་ལོང་དུ་བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ལྟར་རྟོག་པར་ཕྱི་ཡུལ་དུ་མཐོང་བ་རིག་པའི་རོལ་པ་དེ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སྟོང་གཟུགས་ཙམ་ལས་ཆོས་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟར་དག་པས་རང་གི་རིག་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་གཉིས་སུ་མེད་པར་མཐོང་སྟེ། ཅི་སྣང་ཡང་སྟོང་གཟུགས་རིག་པའི་ རོལ་པ། ཅི་འགྱུས་ཀྱང་ཡེ་སངས་རྗེས་མེད། དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་མཉམ་པས་བྱར་མེད་བློ་འདས་ཆེན་པོར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ན། བླང་དོར་གྱི་ཆོས་ཟད་པའི་དུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། དགོངས་པ་གཅིག་ལས་གཡོས་པ་མེད། ། སྣང་བ་སྣང་བའི་ཐོག་བསལ་བས། ། བཞིན་དང་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ལས།གྲོལ་བ་དེ་དང་དེ་ཉིད་གྲོལ། ། ཤེས་པ་འགྱུ་བ་སྟོང་ཕུལ་བས། ། མཐོང་ཤེས་རིག་པ་ཐ་དད་མིན། ། དེ་ཉིད་རང་གི་ཐོག་ཏུ་གྲོལ། ། གཅིག་ཤེས་པས་ནི་ཀུན་གྲོལ་ཕྱིར། ། གཉིས་དང་གསུམ་གྱི་གྲངས་མཐའ་ཟད། ། རྟོག་ཅིང་འཛིན་པའི་ ཡུལ་མི་སྣང་། ། འགྱུ་དང་འཛིན་པ་ཡེ་ནས་སྟོང་། ། སྟོང་པའི་དགོངས་པ་གསལ་རྫོགས་པས། །དུ་མའི་གྲངས་མཐའ་ཟད་པའོ། ། ཞེས་སོ།།</br>19.རྟོགས་པ་ཁོང་ནས་ཤར་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་གང་ཤར་འདེམ་ཀ་མེད་པ་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲོལ་བར་བསྟན་པ་ནི། གང་སྣང་གང་ཤར་གང་ཡིན་ཡིན་དུ་ཆུག ། འདི་ལ་རིག་པའི་སྟེང་ཁྱད་པར་གང་ཡང་མེད་དེ། རིག་པ་གཅིག་གི་ངང་ནས་ཤར་བས་གཞི་ལ་བཟང་ངན་མེད་པ་དང་། ཤར་ཚད་རིག་པའི་རྩལ་ལས་གཞན་མེད་པས་རྩོལ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་བཟང་ངན་མེད་པ་དང་། ཤར་བས་གྲོལ་ཟིན་པའི་མ་བཟུང་ན་རང་ཡལ་དུ་གོ་གཅིག་པས་ངོ་བོ་ལ་བཟང་ངན་མེད་པ་དང་། ཅི་ཤར་ཅི་སྣང་ནས་གཞི་མེད་པའི་སྣང་བ་ཡིན་པས་སྟོང་ཟིན་ཏེ། གྲུབ་དོགས་པ་མེད་པས་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་ལྟར་མེད་པ་གསལ་སྣང་ལ་བློས་གཟུང་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཡུལ་སྣང་དང་བློ་རྟོག་གང་ཡང་སྤང་བླང་གི་འདེམ་ཀ་བྱར་མེད་དེ། གཞི་མེད་ཆོས་ཟད་མིང་མེད་དུ་གོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། མཐའ་ལས་འདས་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་དེ། རིག་པ་རང་གྲོལ་ལས། སྣང་བ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྟོང་། ། སྟོང་པ་མཚན་མའི་ཆོས་ལས་འདས། ། འདས་པ་ཉིད་ལ་བརྗོད་དུ་མེད། ། ཅེས་སོ། །</br>20.ཐ་མལ་རང་བབས་ཀྱི་སྣང་བར་སྤྱོད་པ་ནི། རིག་པ་ཐོད་རྒལ་ཀུན་སྤྱོད་ངེས་དོན་ནོ། ། འདིར་ཆོས་དང་ལམ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཐ་མལ་བ་ལས་ལོག་ནས་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་བྱ་བ་བྲེལ་དོ་སྣ་ཚོགས་པས་ཉིན་མཚན་འདའ་བ་ཡིན་ན། ཐ་མལ་དུ་གནས་པས་ཅང་འགྲུབ་བམ། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་རྣལ་འབྱོར་པ་གཉིས་ཁྱད་མེད་དོ་སྙམ་པ་ལ་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གཅིག་ནི་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ལས་ཆོས་ལ་བློ་མ་སྦྱངས་པས། ཆོས་ཡིད་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་བྱ་བྱེད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ལ། གཅིག་ནི་ཆོས་མ་བྱས་ཡེ་ཟིན་དུ་རྟོགས་པས་བློ་བདེ་སྟེ། ཆོས་ཟིན་ནས་ཆོས་པོར་ཆོས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་བྱ་བ་མེད་ཅིང་རང་བབས་ཐ་མལ་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ ། ཡང་འདི་ལྟར་འཇིག རྟེན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་བྲེལ་ནས་སེམས་ལས་སུ་གྱུར་པ་ལས་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་དེ་མེད་པས་ཐ་མལ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། ། གལ་ཏེ་མཚུངས་ན་ཐ་མལ་པ་འཁོར་བ་ལྟར། རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཐལ་བ་ལས། སྒོ་གསུམ་བྱ་བ་དང་བྲལ་བས་འཁྲུལ་པའི་ཆོས་མེད་པ་དང་། ཐ་མལ་དུ་སྣང་བ་ཟང་ཐལ་དུ་སངས་པས་འཆིང་བར་མེད་དེ། ལས་དང་རྣམ་སྨིན་ལས་གྲོལ་བ་ནི། དཔེར་ན་གྲེས་མའི་ཐག་པ་མེར་ཚིག་པ་དེ་ཐག་པར་སྣང་ཡང་འཆིང་བའི་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པ་དེ་མེས་ཚིག་པ་ལས་བྱུང་བ་ལྟར། རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་ལ་ཟང་ཐལ་བས་ཤེས་པ་དགག་སྒྲུབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་སྣང་བ་དང་། ཟས་གོས་དང་ནོར་འཛིན་པ་ལྟར་སྣང་ཡང་གཞི་མེད་རྨི་ལམ་ལྟར་རྟོགས་ནས་མ་ཞེན་པའི་ཕྱིར་འཆིང་མི་ནུས་པ་ཡིན་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ལ་དེ་མེད་པས་ཞེན་པ་རང་མཚན་པས་སེམས་བཅིངས་ཏེ། ཐག་པ་མེར་མ་ཚིག་པ་ལྟར་ནང་སེམས་དང་ཕྱི་སྣང་བ་ལ་དགག་སྒྲུབ་རང་གར་ཡོད་པས་འཆིང་བའོ། ། དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་གི་ཞལ་ སྔ་ནས། གང་ལ་ཞེན་པ་ཡོད་ན་དེ་ཡང་ཐོང་། ། རྟོགས་པར་གྱུར་ན་ཐམས་ཅད་དེ་ཡིན་ཏེ། ། དེ་ལས་གཞན་ཞིག་སུས་ཀྱང་ཤེས་མི་འགྱུར། ། ཞེས་པ་དང་། ཡང་རྗེས་སུ་གདམས་པ། སྣང་བས་མི་འཆིང་ཞེན་པས་འཆིང་། ། ཞེན་པ་ཆོད་ཅིག་ན་རོ་པ། ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། ། ཐ་མལ་པ་ལ་ལོག་རྟོག་སྤང་བ་ནི། བསོད་ནམས་དང་སྐལ་བ་ཆུང་ཞིང་རྟོགས་པ་དང་ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་བློ་ཁ་མ་ཕྱོགས་པ་དག་ན་རེ། གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་ངང་ནས་བྱ་བྱའི་ཆོས་སྤྱོད་བྱས་པས་ཆོད་མོད། དེའི་འབྲས་བུ་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དེ་མི་འདོད་དམ་ཟེར་རོ། ། ལན་བཤད་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་ངོར་མཉམ་ཤར་ལ་བཟང་ངན་དུ་འབྱེད་པ་ཁྱེད་རང་དེ་ལྟར་གྱིས་ལ་རེམ་ཅིག ངེད་ནི་རྨི་ལམ་སྣང་བའི་ཆོས་ལ་གཅིག་མི་སྤོང་། གཅིག་མི་ལེན། སྤོང་ལེན་དང་རྩོལ་སྒྲུབ་བྱེད་ན། རྣལ་འབྱོར་པ་དང་འགལ་ཏེ་རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི། འབྲས་བུ་ལ་རེ་བ་མ་ཡིན་ལ། རྩོལ་སྒྲུབ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་རེ་བ་འདིའི་སྣོད་མ་ཡིན་པས། ཐེག་དམན་བྱིས་པ་གྲོང་བའི་ཆོས་ལ་སྦྱར་བར་གསུངས་ཏེ། ཀུན་བྱེད་ལས། དེ་ལྟར་མ་རིག་རྩོལ་སྒྲུབ་བྱས་གྱུར་ནས། །བྱར་མེད་བདེ་ཆེན་དེ་དང་མ་འཕྲད་དེ། ། རྩོལ་སྒྲུབ་ནད་ཀྱི་མ་རིག་དེས་ཟིན་འགྱུར། ། དེ་བས་རྒྱུ་འབྲས་འདས་པའི་རྫོགས་ཆེན་ལ། །སྐལ་མེད་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས། ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་སུ་དཔྱད་པར་བྱ། ། ཞེས་པས་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ལུང་ལས་འབྱུང་བས། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་ལུང་དང་འགལ་བ་མི་བྱེད་དོ། ། ཡང་སྐལ་ཆུང་པོ་དེ་ན་རེ་ཐམས་ཅད་རིག་པར་མཉམ་པས་ཆེད་དུ་བྱར་མེད་པ་དང་། བདེན་ན་བྱས་པས་འགྲུབ་ལ་མ་བྱས་ན་མི་འགྲུབ་ལ་མ་བྱས་ན་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱེད་དགོས་སོ། ། ཞེས་ཟེར་ན་སྨྲས་པ། མ་གྲུབ་ན་བསྒྲུབས་ཀྱང་མི་འགྲུབ། གྲུབ་ན་བསྒྲུབས་མི་དགོས། རྩོལ་སྒྲུབ་ཀུན་རྫོབ་པས་སེམས་ཉིད། དོན་དམ་ལ་ཅི་ཡང་བྱར་མེད་པ་དང་། སེམས་ཉིད་ལ་ཆོས་སྐུ་གྲུབ་ཟིན་ལ། དེ་ཡང་བཞག་ན་མངོན་ལ། བྱས་ན་མི་འགྲུབ་ཆུ་དྭངས་པའི་གཟུགས་བརྙན་རྙོག་ན་མི་མངོན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱུ་དེ་ཉིད་ལས། སངས་རྒྱས་བསྒྲུབས་པས་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ། མ་བཙལ་རང་བཞིན་གནས་པས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། ། མ་བཙལ་རང་བཞིན་གནས་ལ་མི་རྟོགས་ཞོག ། ཅེས་སོ། ། དེའི་ཕྱིར་རྩོལ་སྒྲུབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གེགས་ཡིན་ཏེ། འཇོག་དགོས་གཟིངས་པ་ལྟར། སེམས་ཉིད་བྱར་མེད་ལ་བྱ་བཙལ་བྱས་པས་རྒྱུ་འབྲས་དང་གཞི་ལམ་འགལ་ནས་མི་འགྲུབ་པའི་སྐྱོན་དུ་ཆེ་སྟེ། ཀུན་བྱེད་ལས། བྱས་ཟིན་རྩོལ་སྒྲུབ་འདས་པ་མ་རིག་ནས། ། རྩོལ་སྒྲུབ་བྱ་བྱེད་བསྒོམས་ནས་གྲུབ་ལྟ་ན། ། བྱང་ཆུབ་གེགས་སུ་དེ་ལས་ཆེ་བ་མེད། །ཅེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་གེགས་སུ་དེ་ལས་ཆེ་བ་མེད། །ཅེས་སོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/7256  + (དེ་ཡང་། མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་དེབ་གཟུ … དེ་ཡང་། མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་དེབ་གཟུགས་གླེགས་བམ་བཞི་པ་མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ཀྱི་རྒྱས་འགྲེལ་སྐབས་ཉེར་གཅིག་པ་ཁྲེགས་ཆོད་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ།</br>1. ངང་དྭངས་གཤིས་བདུན་ནི། </br>(1)ཡིན་ལུགས་ཤེས་པ།</br>(2)ངང་ལ་གནས་པ།</br>(3)ཐད་ཀར་ཆོད་པ། </br>(4)སེམས་ལ་ཕན་པ།</br>(5)དྲན་པས་ཟིན་པ།</br>(6)རྟོག་པར་མ་འགྱུས་པ། </br>(7)མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང་བདུན་ནོ། </br>2. གནད་འདི་དག་དང་མི་ལྡན་ན་སྐྱོན་བདུན་ནི། </br>(1)ཡིན་ལུགས་མ་ཤེས་ན་གོལ་སྒྲིབ་ཀྱི་བརྡར་ཤ་མི་ཆོད། </br>(2)ངང་ལ་མི་གནས་ན་ཤེས་པ་རྐྱེན་ཁར་འཆོར། </br>(3)ཐད་ཀར་མ་ཆོད་ན་རྣམ་རྟོག་རྗེས་མཐུད། </br>(4)སེམས་ལ་མ་ཕན་ན་སྐྱེ་བོ་ཐ་མལ། </br>(5) – (6)དྲན་པ་ས་མ་ཟིན་ན་དུག་ལྔ་དུག་གསུམ།</br>(7)རྟོག་པར་འགྱུས་ན་ཉོན་མོངས་རང་ག་མངོན་དུ་མ་གྱུར་ན་ཕྱལ་བར་ཡེངས་པའོ། །ས་རང་ག་མངོན་དུ་མ་གྱུར་ན་ཕྱལ་བར་ཡེངས་པའོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/10299  + (དེ་ཡང་། མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་དེབ་གཟུ … དེ་ཡང་། མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་དེབ་གཟུགས་གླེགས་བམ་བཞི་པ་མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ཀྱི་རྒྱས་འགྲེལ་སྐབས་ཉེར་གསུམ་པ་སྤྱོད་པའི་རིམ་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ།</br>1. ཐུག་ཕྲད་རང་སར་གྲོལ་བའི་གནམ་གཟེར་ནི། ཡུལ་ཤེས་ཐུག་ཕྲད་འཛོམ་དེར་ཟང་ཀར་སྐྱོངས། ། ཡུལ་ཤེས་ཐུག་ཕྲད་དུ་འཛོམ་པ་དེར་རང་གཞག་ཟང་ཀའི་ཤེས་པ་ངོས་བཟུང་སྟེ། དེ་ཡང་སྔར་སྨོས་པ་བཞིན། ཅོག་གཞག་གམ། གཞག་གམ། རང་གཞག་ཏུ་བཏང་བས། རང་ཅེར་གྲོལ་ཆོས་སྐུའི་རངས་རྗེན་པར་ཟིན་ཏེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། མི་འགྱུར་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་བརྟན། ། རང་སྣང་རང་གྲོལ་རང་གི་ཡུལ། ། རང་བཞིན་རང་དག་རང་གི་གདངས། ། ཅོག་གཞག་ཅེར་གཞག་རང་གཞག་གོ། ཞེས་སོ། །</br>2. རྐྱེན་ངན་རིག་པའི་རྩལ་སྤྱོད་དུ་བསྟན་པའི་གནམ་གཟེར་ནི། ན་ཚ་སྡུག་བསྔལ་རང་ངོ་རྗེན་པར་འཇོག ། མི་དགའ་ཞིང་སེམས་ལ་ཁྲོ་བ་དང་འཁྲུག་པ་དང་། ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ཞེན་པ་དྲག་པོ་སྐྱེ་དུས།, ཉན་ཐོས་ལྟར་མི་སྤོང་། བྱང་སེམས་ལྟར་གཉེན་པོས་མི་སྤོང་། སྔགས་ཕྱི་ནང་ལྟར་ཡེ་ཤེས་སུ་མི་བསྒྱུར། སེམས་ཕྱོགས་ཁ་ཅིག་ལྟར་དེ་ཉིད་ལ་ཆེད་དུ་མི་ལེན། ཁ་ཅིག་ལྟར་ངོ་ལ་མི་ལྟ། ཁ་ཅིག་ལྟར་ངང་ལ་མི་བསྒོམ་པར། དེ་དུས་ཀྱི་རིག་པ་ཟང་ཀ་དེ་རྗེན་སངས་སུ་ངོས་བཟུང་བས། མི་དགའ་བར་རང་ཡལ་ལ་སོང་ནས། རིག་པ་གསལ་བ་ཟང་ཐལ་དྭངས་ཆེ་བར་འཆར་བའོ། ། རིན་པོ་ཆེ་སྤུངས་པ་ལས། འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་ཚེ། ང་ཡི་བདེ་བ་རང་ཤར་ཡིན། ། དེ་དུས་བདེ་སྡུག་དབྱེར་མེད་ན། ། ང་ཡི་ཡོན་ཏན་འདི་ལ་རྫོགས། ། ཞེས་སོ། །</br>3. གང་སྣང་ཐུག་ཕྲད་དུ་གྲོལ་བས་སྤང་གཉེན་གཞི་ལ་སངས་པའི་གནམ་གཟེར་ནི། གང་སྣང་ཐུག་ཕྲད་གྲོལ་བས་སྤང་གཉེན་སངས། །ཡུལ་སྣང་ལ་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཤེས་པ་ཅི་བྱུང་ཡང་ངོ་མི་ལྟ། ངང་མི་བསྒོམ། བར་མི་བཙལ་བར། རིག་པ་ཟང་ཀ་ངོས་ཟིན་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲོལ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡེ་ནས་བཅིངས་པ་མེད་པས་གྲོལ་བར་ཐ་སྙད་བཏགས་ལ་ཟང་ཀའི་གནད་མཐོང་བས་ཟང་ཀར་གྲོལ། ཡེ་བས་འབད་ཡེ་དག་གི་ངོ་བོ་མཐོང་བས་ཡེ་གྲོལ་དུ་གྲོལ། རང་གཞག་ཏུ་ཐད་སོར་བཞག་པས་རང་སར་གྲོལ། སྣང་སར་ཅེར་གྱིས་ཡལ་བས་ཅེར་གྲོལ་དུ་གྲོལ། མ་གྲོལ་བ་མེད་དེ་གཞི་མེད་དུ་རྟོགས་པས་ཡོངས་གྲོལ་དུ་གྲོལ། འཆར་དུས་གྲོལ་བར་སྐྱེས་པས་དུས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མར་གྲོལ་ཏེ། རྐྱེན་སྣང་ཅི་སྣང་ཅི་ཤར་ཡང་རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་ནི་གནད་མཐོང་བས་ཆོས་ཉིད་ལས་ཟློག་ས་མེད་པར་ལ་ཟློས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། གཞན་ཡང་གྲོལ་བའི་ཆོས་ཉིད་བཤད། ། གནད་ཀྱིས་གྲོལ་རྩོལ་ཟད།། ནས་གྲོལ་བས་བསྐྱར་མི་དགོས། ། རང་གྲོལ་ཡིན་པས་གཉེན་པོ་མེད། ། ཅེར་གྲོལ་ཡིན་ཕྱིར་མཐོང་སར་ཡལ། ། ཡོངས་སུ་གྲོལ་བས་རང་བཞིན་དག །དུས་ཀྱིས་གྲོལ་བས་གོམས་མི་དགོས། ། རང་བཞིན་གྲོལ་བས་མ་བཅོས་པའོ། ། ཞེས་སོ། །</br>4. དགའ་ཆེན་རང་གྲོལ་གྱི་གནམ་གཟེར་ནི། དངོས་ཟང་ཐལ་དུ་བསྡམ་པ་ནི། དགའ་བ་དེ་ངོས་གཟུང་རང་བབས་མི་གཡོར་གཞིག གང་ལ་བརྟེན་ནས་དགའ་ཡལ་གྱིས་སྐྱེ་དུས་རིག་པའི་དྭངས་ཡིན་པས་ཟང་ཀ་ངོས་གཟུང་བའི་བབས་ལས་མ་གཡོས་པར་བཞག་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་སྤུངས་པ་ལས། ཡིད་ཀྱི་དྲན་པ་ཕྱིར་སྣང་ཚེ། །ང་ཡི་ཤེས་རབ་རང་དག་ཡིན། ། འདི་ལ་རྗེས་སུ་གཅོད་མེད་ན། །ང་ཡི་སྒྲ་རྣམས་འདི་ཡིས་ཐོས། ། ཞེས་སོ། །</br>5. རང་མལ་འཕྲོ་འདུའི་ཤེས་པ་གཉིས་མེད་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲོལ་བའི་གནམ་གཟེར་ནི།། བར་མའི་ཤེས་པ་སྣང་འགྱུར་རང་གྲོལ་ཆེ། ། དགའ་བ་དང་མི་དགའ་བ་གཉིས་ལས་གཞན་པའི་ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་ཡལ་ཡུལ་འཆར་ཚད་ཀྱི་དུས་སུ་འཆའ་ས་དེར་མི་ལྟ་བར། འཆར་གཞི་ཟང་ཀ་དེ་ངོས་བཟུང་བས། ཕྱི་སྣང་བ་མ་སྤུངས་སྣང་ཐོག་ཏུ་གྲོལ་བ་དང་། ནང་འགྱུ་བ་མ་སྤངས་འགྱུ་ངས་འགྱུ་ཐོག་ཏུ་གྲོལ་བ་དུས་མཉམ་པ་ནི། དོ་ཕུར་བཀྲོལ་བས་ཁལ་དོ་གཉིས་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་དུས་མཉམ་ལ་གྲོལ་བ་བཞིན་ནོ། ། བར་མའི་ཤེས་པ་གྲོལ་བའི་ཆ་དེ་ལ་གཏི་མུག་འོད་གསལ་སྟོང་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། ། རིག་པ་རང་ངོ་རྗེན་པར་ཟིན་དུས་དེའི་རྩལ་ཐམས་ཅད་རང་དྭངས་རོལ་པར་སྣང་ངོ་ཅོག་མི་གྲོལ་བའི་ས་མེད་དེ། གཞི་མེད་ལ་བསམ་རྟོག་མ་ཞུགས་པས་རང་སར་གྲོལ་བ་ཆོས་ཉིད་དུ་ཡེ་ནས་གནས་པའོ། ། མདོར་ན་བློས་བཟུང་ན་འཆིང་། ཐེངས་ན་གྲོལ། གང་དུའང་མ་གྲོལ་བ་འཆིང་གྲོལ་གྱི་མཐའ་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ངེས་པ་མེད་པའི་འབྱུང་བ་ཡིས། ། ངེས་པར་སྣང་བའི་སེམས་ཉིད་གྲོལ། ། གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ནི། ། ། རང་བཞིན་མེད་པའི་ངང་དུ་གྲོལ། ། གཟུགས་མེད་རྣམས་ནི་དངོས་པོར་གྲོལ། ། ཆོས་ནི་ཆོས་ཀྱིས་གྲོལ་བ་ལ། ། མེད་པ་ལ་ཡང་མེད་པས་གྲོལ། ། གཅིག་ནི་གཅིག་གིས་གྲོལ་བ་ལ། ། གཉིས་སུ་སྣང་བ་གཉིས་གྲོལ་བའོ། ། ཞེས་སོ། །</br>6. གཏི་མུག་འོད་གསལ་དུ་འཆར་བ་རྨི་ལམ་གཉིད་ཀྱི་གནམ་གཟེར་ནི། གཉིད་ཚེ་རགས་ཕྲའི་སྣང་ནུབ་ཀུན་རྟོག་གྲོལ། །གཉིད་ནི་གཏི་མུག་གི་ས་པ་འཇུག་པ་རང་དབང་མེད་པར་སེམས་ནང་དུ་སྡུད་པ་སྟེ། རྨི་ལམ་གྱི་ལས་ཕྲ་བ་བག་ལ་ཉལ་དུ་སོགས་པས། ། དེ་སྦྱང་བའི་ལམ་ཁྱེར་བསྟེན་ཏེ། རྨི་ལམ་གཟུང་བ། སྦྱང་བ། བསྒྱུར་བ། གཅད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་རྣམས་གཞན་དུ་བསྟན་ལ། འདིའི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་གནད་གཅིག་གིས་སྦྱང་བ་་་བ་ནི། སེང་གེའི་ཉལ་ལུགས་བྱས་ལ། ཤེས་པ་ཟང་ཀའི་ངོ་བོ་ལ་མ་ཡེངས་པར་གཏད་པས། གཉིད་ཀྱི་ཕྱི་ཡུལ་ལ་རྟོག་པ་བསྡུས་ནས། ཇེ་ཕྲར་སོང་དུས་གདངས་མ་འགགས་པ་དེ་མ་ཡེངས་པར་བྱས་དུས། རླུང་སེམས་དབུ་མར་ཚུད་ནས་གང་ལའང་མི་རྟོག་པ་དེ་དང་། ངོས་བཟུང་བའི་ཟང་ཐལ་གཉིས་འདྲེས་ཏེ། རླུང་སེམས་ཕྱིར་མི་འཕྲོ་བས་རྨི་ལམ་མེད་པར་འོད་གསལ་ཉག་གཅིག་གི་ངང་ལ་གནས་པའོ། ། གོམས་དུས་ཉེ་འཁོར་གྱི་སྣང་བ་མཐོང་ཐོས་ཡོད་ལ་དེར་མི་རྟོག་པའི་གསན་ཆ་དང་མི་རྟོག་པ་ཟུང་འཇུག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། རང་གནས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་གསུམ་མཉམ་དུ་འཆར་བ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། ལུས་དང་ངག་སེམས་ངེས་བསྡུས་ནས། ། འོད་གསལ་ཆེན་པོ་གཉིད་དང་བསྲེ། ། ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། འདི་ལ་བླ་མ་དམ་པ་ནི་ཐུགས་རྩིས་ཤིན་ཏུ་ཆེའོ། ། དེའང་དང་པོ་རྨི་ལམ་མང་བ་ལས། མཐར་འགག་པ་སྟེ། རབ་ལ་བརྗེད་ངས་པ་ལས་འགག འབྲིང་ལ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ལས་འགག ཐ་མ་ལ་དགེ་བར་རྨི་བ་ལས་འགག་གོ། །རབ་འབྲིང་ནི་ཉལ་ཀའི་ལ་ཡིད་གཞུངས་པ་རབ་དང་འབྲིང་དང་། ཐ་མའི་བྱེད་པ་ལ་ཟེར་རོ། ། རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། འདི་དག་རྨི་ལམ་ཐོག་མ་མང་། ། རབ་ལ་བརྗེད་ངས་ཐ་མ་འགག་། འབྲིང་ལ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ལ། ། ཐ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པའོ། །ཐ་མ་མི་གསལ་དེ་ནས་འགྱུར། ། དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ལ་ཕེབས། ། ཞེས་སོ། །</br>7. གཉིད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་བསྟན་པའི་གནམ་གཟེར་ནི། གཉིད་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་རོལ་རྩལ་རང་བྱུང་དབྱིངས། ། ཉིན་དུས་ཤེས་པ་རྩལ་ལས་རོལ་པར་འཆར་བ་དེ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཕྱིར་གསལ་ཏུ་ཕར་ཤར་བ་ཉིད། མཚན་དུས་རོལ་པའི་སྣང་ཞེས་རྩལ་ལ་ཐིམ།་རྩལ་གཞི་ལ་ཐིམ་པས། དར་ཅིག་གང་དུའང་མི་རྟོག་པའི་འོད་གསལ་ལ་གནས་པ་ནི་གཉིད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། འཁོར་བ་མྱང་འདས་སུ་གྲོལ་བའི་དུས་ཞེས་བྱའོ། ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། གཉིད་ཀྱང་སྤང་བར་མི་བྱ་སྟེ། ། སེམས་ཀྱི་གུད་དུ་བཅད་པ་མིན། ། མདོར་ན་ལུས་ངག་རང་སོ་ལ། ། ཡིད་འབྱུང་ཆ་རྣམས་ཕྱིར་མ་ཤོར། ། དབང་པོའི་ཡུལ་རྣམས་དྲུག་ལ་ཡང་། །ཤེས་བཞིན་དཔྱོད་པའི་སེམས་མ་འགྱུས། ༑ རང་སྣང་མི་རྟོག་ཆེན་པོ་ལ། ། གསལ་ལ་རྟོགས་མེད་ཉམས་སྐྱེས་པའོ། ། ཞེས་སོ། ། འདིས་གཏི་མུག་ཆོས་ཉིད་དུ་དག་པ་ཡང་། ཐལ་འགྱུར་ལས། གཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སུས་བསྒོམ་པ། ། འདིས་ནི་གཏི་མུག་ལམ་དུ་བྱེད། ། ཅེས་གསུངས་སོ། །</br>8. ཉོན་མོངས་རང་སར་གྲོལ་བའི་གནམ་གཟེར་ནི། ཉོན་མོངས་སྤང་གཉེན་མེད་པར་རང་སར་དག ། འཁོར་འདས་དབྱིངས་ཀྱི་ངང་ལས་མ་གཡོས་པས་གཞི་མེད་སྟོང་པའི་རང་གཟུགས་ཙམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ངོ་བོ་ཡོད་མ་མྱོང་རྟེན་པའི་ས་མེད། བྱུང་བའི་རྩ་བ་མེད་པས་རང་བཞིན་དུ་ཅོག་གཞག་གཅིག་གིས་རྒྱ་གྲོལ་ལ་འགྲོ་སྟེ། རིག་པའི་ངོ་བོ་ཟང་ཐལ་དུ་ངོས་ཟིན་དུས། ཉོན་མོངས་རྣམས་རང་སར་སངས་ནས་རང་གྲོལ་དུ་འགྲོ་བ་མདུད་ཀྱི་ཕུར་པ་བཏོན་པས་དོ་ཐག་སར་གྲོལ་བ་བཞིན་ནོ། ། དེ་ལྟར་མ་ཤེས་ན་སྤུངས་ཀྱང་མི་སྤོང་སྟེ་ལུས་དང་གྲིབ་མ་ལྟར་རང་འཁོར། སྦྱངས་ཀྱང་མི་སྦྱོང་སྟེ་ཤེལ་ལ་དཀར་པོ་སྦྱངས་མི་སྦྱོང་བ་ལྟར་སྦྱོང་བྱེད་སྦྱང་བྱ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་སྒྱུར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་གཡུ་ཁ་དོག་མི་འགྱུར་བ་ལྟར་སེམས་ཀྱིས་སེམས་མི་འགྱུར། རང་ཞིར་བཏིང་བས་ཞིར་མི་བཏུབ་སྟེ་གཏོང་མཁན་རྟོག་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན། གཉེན་པོས་གྲོལ་དུ་མི་ནུས་ཏེ་ཆུ་དྭངས་པར་འདོད་ནས་དབྱུག་པས་རྙོག་པ་ལྟར་གཉེན་པོ་ཉིད་སྤང་བྱ་དང་བྱེད་པ་མཚུངས། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ་ཐ་མལ་བླུན་པོའི་ཤེས་པ་དང་ཁྱད་མེད་པས་འཁོར་བ་ལས་འདའ་མི་ནུས་པ་ཉིད། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམས་སྤོང་བ་ལགས་སམ། ལགས་སམ། སྦྱོང་བ་ལགས་སམ། སྒྱུར་བ་ལགས་སམ། རང་ཞིར་གཏོང་བ་ལགས་སམ། དེ་དག་རེ་རེ་ལ་གཉེན་པོ་རེ་རེས་འདུལ་བ་ལགས་སམ། དེ་ཉིད་རང་ཆོས་ཉིད་ལགས་སམ། དེ་དག་རྣམས་རང་གིས་རང་གྲོལ་བ་ལགས་སམ། སྟོན་པས་གསུང་དུ་གསོལ། དེ་ནས་རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀྱེ་མ་ཉོན་ཅིག་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཉོན། ། ངས་བསྟན་པ་ཡི་ཚིག་དེ་རྣམས། ། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་རྒྱུད་ལ་གནས། ། དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་བར་བཅིངས། ། བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་པསྒྲིབས་ན། ། འདི་དག་རྣམས་ནི་སྤོང་བ་མིན། ། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་ན། ། རྣལ་འབྱོར་ལུས་དང་གྲིབ་མ་བཞིན། ། དེ་ལས་དེ་ཉིད་རང་འབྱུང་བས། ། སྤོང་བས་སྤོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། ། དེ་བཞིན་སྦྱོང་བས་ཀྱང་ནི་མིན། ། སྒྱུར་བས་ཡང་ནི་མི་འགྱུར་རོ། ། འགྱུར་མེད་སྙིང་པོ་མ་རྟོགས་པར། ། ཤེལ་གྱི་བྲག་གམ་གཡུ་རྡོ་བཞིན། ། སྦྱང་ཞིང་སྒྱུར་བར་ནུས་མ་ཡིན། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་གནས་དག་ཏུ། ། རྣལ་འབྱོར་ལྡན་པ་ཡིས་ནི་བརྟག ། དེ་བཞིན་ཞི་བ་ཉིད་ཀྱང་མིན། ། མངོན་སུམ་ལྷག་མཐོང་མ་ཤེས་པར། ། རི་རབ་རི་ཡི་རྒྱལ་པོ་བཞིན། ། སུས་ཀྱང་གཞིག་པར་ནུས་པ་མིན། །གཉེན་པོ་ཡིས་ནི་གྲོལ་བ་མིན། ། མ་བཙལ་རང་དག་མ་ཤེས་པར། ། རྙོག་མ་སངས་འདོད་ཆུ་རྙོག་བཞིན། ། ཕྱི་ཕྱིར་སངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ཉིད་རང་ཡང་ཆོས་ཉིད་མིན། ། རང་སྣང་ལྷུག་པ་མ་ཤེས་པར། ། ཐ་མལ་བླུན་པོའི་སྣང་བ་བཞིན། ། མངོན་ཞེན་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། ། དེ་ལ་ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་འབད་ཀྱང་དག་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད། འདིར་རང་རིག་ཟང་ཐལ་དུ་རྟོགས་པའི་གནད་ལས་མ་སྤངས་དབྱིངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་འབད་བཅས་རང་གཞུག་གི་སྣང་བ་ཐོད་རྒལ་བསྒོམས་པས་གྲོལ་ལ། འབད་མེད་རང་གྲོལ་གྱི་རིག་པ་ཁྲེགས་ཆོད་ཟང་ཀར་རྟོགས་པས་གྲོལ་ལོ། ། དེའང་རིག་པ་ཟང་ཀས་ཉོན་མོངས་གྲོལ་བ་མིན་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གྲོལ་བ་སྦྲུལ་གྱི་མདུད་པ་ལྟ་བུའོ། ། ཉོན་མོངས་ཉིད་སྐྱེ་གྲོལ་བའི་གནད་ནི་རིག་པ་ཟང་ཀར་རྟོགས་པའི་ངང་མ་བརྗེད་པ་ལ་ཐུག་པས་རིག་པ་ཉོན་མོངས་གྲོལ་བ་འདྲ་མོ་ཞིག་སྣང་ཡང་དོན་ལ་དེ་ལྟར་མིན་ནོ། །</br>9. བཟང་ངན་བླང་དོར་མེད་པའི་གནམ་གཟེར་ནི། སྤང་བྱ་སྤོང་བྱེད་ངོ་ཤེས་བཅོས་མེད་འཇོག ། སྤང་བྱའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཤར་བ་དང་། དེ་སྤོང་བྱེད་གཉེན་པོའི་བཟང་རྟོག་ཐམས་ཅད་རིག་པའི་རྩལ་ལས་རོལ་པར་ཤར་བར་མཉམ་པས་བཟང་ངན་དང་བླང་དོར་མེད་པར་རང་སོར་གཞག་པ་གཅེས་སོ། ། དེའང་བཟང་རྟོག་ངན་རྟོག་གཉིས་པོ་དེ་རིག་པའི་ངང་དུ་ཤར་ནས་ཡུལ་ལ་རྟོག་པར་བང་མཉམ་པས་འགག་པ་དང་རང་ཡལ་བ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་ཁྱད་མེད། – གཉིས་པོ་དེ་ད་ལྟ་རང་སོར་རིག་པའི་ངང་ན་སྣང་བ་ལྟར་སྣང་བའི་གྲོགས་སུ་སྣང་བ་ལ་ཁྱད་མེད། དང་པོ་གཞི་ལས་གཡོས་ནས་ཕྱིར་གསལ་བར་འཆར་བའམ་སྐྱེ་བར་སྣང་བར་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། ། བཟང་རྟོག་གཉེན་པོའི་ཆ་དང་། ངན་རྟོག་སྤང་བྱའི་ཆ་གཉིས་ཀ་རང་གྲོལ་ཅོག་གཞག་ཆེན་པོས་རིག་པའི་ངང་དུ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཟློས་པ་གཅེས་ཏེ། ལམ་གཉེན་པོའི་བཟང་རྟོག་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་དང་། སྤང་བྱ་འཁྲུལ་བའི་ངན་རྟོག་ཐམས་ཅད་ལ་དང་པོའི་གཞི་རྩ་མེད་པས་བཙལ་ཡང་མཐའ་མེད། ད་ལྟ་མེད་ལ་སྣང་བས་བརྟགས་ན་མེད་ལ་མ་བརྟགས་ན་གྲངས་བསམ་བརྗོད་པོ་ལས་འདས། མཐར་འགྲོ་འོང་མེད་པས་ངོ་བོ་རྙེད་མཐའ་དང་བྲལ་ལ། རྒྱུ་འབྲས་མུ་མཐའ་མེད་པས་མཐའ་ལ་ཐུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཅོག་གཞག་དང་རང་གཞག་ཆེན་པོ་མ་རྟོགས་པ་མཐའི་ཆོད་པ་དང་ཟིན་པའི་དུས་མེད་དེ། ཁྱུང་ཆེན་ལས། གཞི་མེད་ལམ་ཞེས་འབྲས་བུ་སུ་འདོད་པ། ། འདོད་ཕྱིར་ཐར་པའི་ལམ་ལ་འདི་ཡིས་སྒྲིབ། ། སྟོང་མུ་བསལ་དང་ཡོད་དང་མེད་པ་ཉིད། ། རྟག་ཆད་རྒྱུ་འབྲས་བཞི་སྟེ་བརྒྱད་རྣམས་ལ། ། མཐའ་མེད་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་དང་མཚུངས་པ་ཉིད། ། མུ་མཐའ་འཚོལ་བར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ། ། བྱ་ལོང་ནམ་མཁའི་མཐའ་འཚོལ་འདྲ་སྟེ་རྙེད་པ་མིན། ། མི་རྙེད་དོན་དེ་ཉིད་ལ་སུས་ཀྱང་བཅོས་མི་སྲིད། ། ཤེས་བྱ་སྤྲོས་མེད་འདི་ལ་མཐའ་མ་མི་སྲིད་དོ། ། ཞེས་སོ། །</br>10. ཐེག་པ་རྒྱལ་པོའི་གདུང་རབས་འཛིན་པ་དང་བློ་དམན་ལ་གསང་བའི་གནམ་གཟེར་ནི། སྣོད་ངན་ལ་བསྟན་ཉེས་ཆེ་མཆོག་ལ་གཏད། ། ཐེག་པ་རྒྱལ་པོའི་གདུང་རབས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་འདི་སྐལ་མེད་ལ་གསང་། སྐལ་ལྡན་བསྟན། སྐལ་བཟང་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་ལ་གཏད་པ་ལ། སྐལ་མེད་ལ། ངོ་བོ། དབྱེ་བ།་གསོང་ཚུལ། ་་མ་གསོང་བའི་སྐྱོན། གསོང་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྔ་ལས། སྐལ་མེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཆོས་ཟབ་མོའི་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་མི་དབང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབྱེ་ན་ཆོས་ལ་ལས་འབྲེལ་མེད་པའི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་རྣམས་དང་། བློ་ཆུང་བས་སྐྲག་ཅིང་སྔངས་པ་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་དང་། གསང་བ་སྣོད་མིན་དང་དུས་མེད་དུ་སྒྲོགས་པའི་གསང་སྒོ་འཆོལ་བའི་གང་ཟག་རྣམས་ཏེ་གསུམ་མོ། ། དེ་ལས་གསང་སྒོ་འཆོལ་བའི་རིགས་ཅན་ལ་གསང་ཆེན་འདིའི་དོན་གསོང་བར་གདམས་ཏེ། ་ཕ་རོལ་སྣོད་མེད་བློ་ཆུང་རྣམས་རྒྱུ་དེས་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པས་ངན་འགྲོ་མུ་མཐའ་མེད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་ལ་སྦྱོར་ཏེ། ལས་དེ་མཚམས་མེད་ལྔ་པས་ཤིན་ཏུ་ལྕི་བའི་ཕྱིར་རོ། །</br>11. མན་ངག་ངེས་པའི་དོན་ཆོས་ཉིད་ཅོག་བཞག་ཆེན་པོར་བསྡུ་བའི་གནམ་གཟེར་ནི། རྐྱེན་སྣང་རང་གྲོལ་རིག་རྗེན་གནད་ལས་འབྱུང་། ། རྐྱེན་སྣང་རང་སར་གྲོལ་བ་རང་བབས་ཅོག་གཞག་རིག་པ་རྗེན་པའི་གནད་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཐ་མལ་པ་འཆིང་བ་རྣལ་འབྱོར་པའི་གྲོལ་ལམ་དུ་ཤར་བ་ནི་འདིའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སུ་གཞི་ནས་ཤར་ཏེ། ཁྱུང་ཆེན་ལས། སྒྲིབ་བྲལ་ཅོག་གཞག་བསླད་པ་མེད་པའི་ལམ། ། མཐོང་མེད་མཚུངས་པ་མེད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀུན་གྱི་དངོས། ་། འཁྲུལ་བ་ཡུལ་ལ་གཟུང་བའི་ལྟོས་བྲལ་ཉིད། ། རང་བཞིན་ཡུལ་ལ་འགག་མེད་སྙིང་པོའི་རྗེས། ། སྟོང་ཡུལ་མ་དཔྱད་རང་སར་བཞག་སྟེ་གྲོལ། ། ཞེས་པ་དང་། གང་གིས་མ་བསླད་རང་རིག་གྲོལ་བའི་གནད། ། ལུས་དང་སེམས་དང་ཉོན་མོངས་རང་གི་ཆོས། ། མི་ཤེས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་སྣང་ཡང་། ། རང་གཞག་མ་བཅོས་རྣལ་མའི་རང་རིག་པ། ། ཡེ་ནས་རང་གྲོལ་སུས་ཀྱང་བཤིག་པ་མེད། ། མ་བཀྲོལ་རིང་སར་གྲོལ་བས་འབད་ཅི་དགོས། ། ཡེ་ནས་རང་གྲོལ་གྲོལ་བའི་རྒྱུ་མེད་ཉིད། ། སྡིག་སྤྱོད་མི་དགེ་རྣམ་སྨིན་བདེ་བའི་གྲོགས་ཆེ་བས། ། རང་ཤུགས་མ་བཙལ་འདི་པ་མེད་པའི་གནད། ། འདི་ཉིད་རྟེན་བྲལ་དགེ་བས་སུ་ལ་ཕན། ། སངས་རྒྱས་མེད་ཅིང་སུ་ཡིས་བཅིངས་པའི་རྒྱུ།། ། འཁྲུལ་དང་མ་རིག་སེམས་ཅན་སུ་ལ་སྲིད་མིང་མེད། ། དེ་ཕྱིར་ཡེ་ནས་མ་གྲོལ་ཕྱིས་མེད་པའོ། ། ཞེས་སོ། །</br>12. བདེ་སྡུག་རོ་མཉམ་དུ་བསྲེ་བའི་གནམ་གཟེར་ནི། ཡུལ་སེམས་བདེ་སྡུག་རོ་མཉམ་གཉིས་མེད་དག །ཆུ་གཅིག་ལས་ཤར་བའི་དབའ་རླབས་གཉིས་ལ་བླང་དོར་དུ་འཛིན་ན་མི་རིགས་པ་དང་། རིག་གཅིག་ལས་ཤར་བའི་ཤེས་པ་ལ་བདེ་བ་བླང་བྱར་འཛིན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དོར་བྱར་འཛིན་པ་མི་རིགས་ཏེ། ཆགས་སྣང་འཁོར་བའི་རྒྱུར་་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། དབང་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ལས། བདེ་སྡུག་ཐམས་ཅད་རིག་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལ། ། སྤང་བླང་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་རེ་འཁྲུལ། ། ཞེས་པ་དང་། ཀུན་བྱེད་ལས། བདེ་བ་མ་ལེན་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་ཞེས་སོ། ། རིག་པ་གཅིག་གི་རྩལ་ལས་ཤར་བའི་ཤེས་པ་བདེ་སྡུག་དང་། བཟང་ངན་དང་། རྟོགས་མི་རྟོགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིག་པས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གནས་ཏེ། དེ་ཡང་ཡུལ་ལ་ཤར་ནས་དབང་ཤེས་རང་གསལ་དུ་མཉམ་པ་དང་། ཤར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡལ་བར་སྐྱེས་པ་ཆུའི་རི་མོ་ལྟར་མཉམ་པོ་དང་། ཡུལ་ཕྱིར་འབྲངས་པས་ཡེངས་ལ་སེམས་འཆིང་བས་གསེར་ཐག་དང་གྲེས་ཐག་ལྟར་འཕྲལ་དུ་འཆིང་བར་མཉམ་པ་དང་། དོན་ལ་གཞི་མེད་རྩ་བ་དང་བྲལ་བས་ཐམས་ཅད་མ་གྲུབ་པར་ཕུགས་མཉམ་པ་དང་། རྗེས་མེད་རང་ཡལ་ལ་འགྲོ་བས་རང་གྲོལ་དུ་ངོ་བོ་མཉམ་པ་དང་། དོན་ལ་ཡོད་མ་མྱོང་བས་གཤིས་མཉམ་པ་དང་། འཆར་གཞི་རིག་པར་གཅིག་པས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་རོལ་པར་མཉམ་པ་དང་། ཡུལ་དང་སེམས་གཉིས་མེད་པ་གསལ་སྣང་དུ་རིས་མཉམ་པས། ཡུལ་ཕྱིར་མ་གྲུབ། སེམས་ནང་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་གདུང་འཛིན་པས་སྐལ་བཟང་རིག་པ་འཛིན་པ་སྙིང་པོའི་ས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་གནད་མཐོང་ནས་རང་རིག་བདེ་བའི་ཞིང་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གསང་སྙིང་ལས། དེ་ལྟར་རིགས་མཆོག་འཛིན་པ་སྟེ། ། དམ་པ་མཆོག་དང་དམ་པ་ཡིས། ། སྲས་དང་སྤུན་དགོངས་བྱིན་གྱིས་རློབས། །འཇིག་རྟེན་གཙོ་དང་་འཁོར་གྱིས་བཀུར། ། ས་རབ་རིག་པ་འཛིན་ལ་གནས། ། ཞེས་སོ། །</br>13. ཀུན་མཉམ་ཡངས་པ་ཆེན་པོའི་གནམ་གཟེར་རང་བབས་ཆོས་ཉིད་དག་པར་གདབ་པ་ནི། ཆོས་ཀུན་མཉམ་པས་དག་མཉམ་ཆེན་པོར་གདལ། །ཕྱི་སྣང་བ་ནང་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་མཉམ་མེད་པ་གསལ་བར་སྣང་བས་སྤང་གཉེན་འཆིང་བྱེད་མེད་པར་ཕྱམ་གདལ་ལོ། ། སྟོང་མཉམ་གཞི་ནས་དག་པས་ཡུལ་མེད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་ཕྱམ་གདལ་ལོ། ། ། བདེན་བརྫུན་སྒྲོ་་བཏོགས་རང་ཤར་དུ་མཉམ་པས་རིག་པ་མཐའ་གྲོལ་ཀློང་ཡངས་སུ་ཕྱམ་གདལ་ལོ། ། དེ་ལྟར་ཕྱམ་གདོལ་བའི་རིག་པ་ནི་ཐེག་པ་རྒྱལ་པོའི་ཆེ་བ་རང་ལ་གནས་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྙིང་གི་མེ་ལོང་ལས། ཐེག་པ་ཀུན་གྱི་གོང་མར་གྱུར་པས་ཆེ། ། གནས་ལུགས་དོན་ལ་ཡང་པ་མེད་པས་ཆེ། ། ལྟ་བ་ཀུན་གྱི་རྩེ་མོར་གྱུར་པས་ཆེ། ། དགོངས་པ་ཀུན་གྱི་རྩེ་མོར་གྱུར་པས་ཆེ། ། སྤྱོད་པ་ཀུན་གྱི་རྩེ་མོར་གྱུར་པས་ཆེ། ། འབྲས་བུ་ཀུན་གྱི་རྩེ་མོར་གྱུར་པས་ཆེ། ། འགྱུར་མེད་ངང་དུ་འགག་མེད་གསལ་བས་ཆེ། །འཛིན་མེད་ངང་ལ་རྟོག་མེད་གསལ་བས་ཆེ། ། ཞེན་མེད་ངང་ལ་ཆགས་མེད་གསལ་བས་ཆེ། ། བརྗོད་མེད་ངང་ལ་བདེ་ཆེན་གསལ་བས་ཆེ། ། བྱང་ཆུབ་གསལ་བའི་སྙིང་པོ་ཡིན་པས་ཆེ།། ། བྱ་བཙལ་བྲལ་བའི་རིག་པ་ཡིན་པ་ཆེ། །བདེ་ཆེན་ས་མལ་མི་གཡོ་མཉམ་པས་ཆེ། འཛིན་པའི་ཡུལ་མིན་ཀུན་ལ་ཡོད་པས་ཚེ། ། ཚིག་དང་ཡི་གེས་གཏན་ལ་མི་ཕེབས་ཆེ། ། ཞེས་སོ། །ིག་དང་ཡི་གེས་གཏན་ལ་མི་ཕེབས་ཆེ། ། ཞེས་སོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/1622  + (དེ་ཡང་། འདུལ་བ་རྣམ་འབྱེད་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། 1 … དེ་ཡང་། འདུལ་བ་རྣམ་འབྱེད་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། </br>1.སྣམ་སྦྱར་ཆེན་པོ་ནི་ཁྲུ་གསུམ་དང་ལྔའོ། །</br>2.སྣམ་སྦྱར་ཆུང་ངུ་ནི་ཁྲུ་ཕྱེད་དང་གསུམ་དང་། ཕྱེད་དང་ལྔའོ། །</br>3.སྣམ་སྦྱར་འབྲིང་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་རོ། ། སྣམ་སྦྱར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བླ་གོས་དང་། མཐང་གོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །</br>འབུམ་བཞུགས་པའི་དབུའི་ཕྱོགས་ཏེ་ཞུས་ལན་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། སློབ་དཔོན་པདྨའི་ཞལ་ནས༔ </br>1.ཡིད་ཀྱི་མིང་ལས་རྣམ་རྟོག་འགྱུས༔</br>2.སེམས་ཀྱི་མིང་གིས་བག་ཆགས་བསགས༔</br>3.མིང་གི་མིང་གིས་སྣ་ཚོགས་ཤར༔ དེས་ན་མིང་འདོགས་ཆོད་ན་བདེ་གསུངས༔་ཚོགས་ཤར༔ དེས་ན་མིང་འདོགས་ཆོད་ན་བདེ་གསུངས༔)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/7758  + (དེ་ཡང་། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། 1. མེར་མེར་པོའི་དུས། 2. ནུར་ནུར་པོའི་དུས། 3. ལྟར་ལྟར་པོའི་དུས། 4. མཁྲང་འགྱུར་གྱི་དུས། 5. རྐང་ལག་འགྱུས་པའི་དུས། 6. སྐྲ་དང་བ་སྤུ་དང་སེན་མོ་འབྱུང་བའི་དུས། 7. དབང་པོ་དོད་པའི་དུས། 8. མཚན་དོད་པའི་དུས་སོ། །)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/1621  + (དེ་ཡང་། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་པདྨ་འབྱུང་གནས་ཀྱི་བཀའ་འབུམ་བཞུགས་པའི་དབུའི་ཕྱོགས་ཏེ་ཞུས་ལན་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། སློབ་དཔོན་པདྨའི་ཞལ་ནས༔ 1.ཡིད་ཀྱི་མིང་ལས་རྣམ་རྟོག་འགྱུས༔ 2.སེམས་ཀྱི་མིང་གིས་བག་ཆགས་བསགས༔ 3.མིང་གི་མིང་གིས་སྣ་ཚོགས་ཤར༔ དེས་ན་མིང་འདོགས་ཆོད་ན་བདེ་གསུངས༔)
• Dictionaries/sngas rgyas chos gzhung tshig mdzod/2516  + (མངལ་དུ་མི་ལུས་ཆགས་པའི་གནས་སྐབས་ལྔ་པོ་འདི་བ … མངལ་དུ་མི་ལུས་ཆགས་པའི་གནས་སྐབས་ལྔ་པོ་འདི་བོད་འགྱུར་སྔ་ཕྱི་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པའི་ནང་ནས། གནོད་སྦྱིན་གྱི་དབང་པོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལྟར་ན། ནུར་ནུར་པོ་དང་། མེར་མེར་པོ། ནར་ནར་པོ། འཕྲང་གྱུར། རྐང་ལག་འགྱུས་པ་བཅས་ལྔ་དང་། ཡང་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་མདོ་ལྟར་ན། ནུར་ནུར་པོ་དང་། མེར་མེར་པོ། ནར་ནར་པོ། གོར་གོར་པོ། རྐང་ལག་འགྱུས་པ་བཅས་ལྔའོ།ར་པོ། གོར་གོར་པོ། རྐང་ལག་འགྱུས་པ་བཅས་ལྔའོ།)
• Dictionaries/bod rgya nang don rig pai tshig mdzod/1984  + (མངལ་དུ་མི་ལུས་ཆགས་པའི་གནས་སྐབས་ལྔ་པོ་འདི་བ … མངལ་དུ་མི་ལུས་ཆགས་པའི་གནས་སྐབས་ལྔ་པོ་འདི་བོད་འགྱུར་སྔ་ཕྱི་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པའི་ནང་ནས། གནོད་སྦྱིན་གྱི་དབང་པོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལྟར་ན། ནུར་ནུར་པོ་དང་། མེར་མེར་པོ། ནར་ནར་པོ། འཕྲང་གྱུར། རྐང་ལག་འགྱུས་པ་བཅས་ལྔ་དང་། ཡང་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་མདོ་ལྟར་ན། ནུར་ནུར་པོ་དང་། མེར་མེར་པོ། ནར་ནར་པོ། གོར་གོར་པོ། རྐང་ལག་འགྱུས་པ་བཅས་ལྔའོ།།་པོ། གོར་གོར་པོ། རྐང་ལག་འགྱུས་པ་བཅས་ལྔའོ།།)
• Dictionaries/Bod rgya shen sjar gyi shes jai rnam drangs kun btus tshig mdzod/1046  + (མངལ་དུ་མེར་མེར་པོ་དང་བོ་དང་། ནུར་ནུར་པོ་གཉིས་པ་དང་། ལྟར་ལྟར་པོ་གསུམ་པ་དང་། འཁྲང་འགྱུར་བ་བཞི་པ་དང་ཡན་ལག་འགྱུས་པ་ལྔ་པ་སྟེ་བདུན་ཕྲག་སུམ་ཅུ་སོ་བརྒྱད་གནས་སོ།)
• Dictionaries/chos rnam kun btus/1273  + (མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ཀྱི་རྒྱས་འགྲེལ་ … མདོ་རྒྱུད་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ཀྱི་རྒྱས་འགྲེལ་སྐབས་ཉེར་གཅིག་པ་ཁྲེགས་ཆོད་སྒོམ་པའི་རིམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཁག་གཅིག་སྟེ།</br>1.རྒྱས་འདེབས་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། རིག་པས་སྣང་འགྱུར་རྒྱས་ཐེབས་དབང་མི་འགྲོ། ། འཁོར་འདས་ཀུན་ལ་རིག་པས་ཁྱབ་པ་ལ། ། རིག་པ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་བསམ་གཏན་གྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ན། དགོངས་པ་འདི་ནི་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཡོད་ཀྱང་རྟོགས་ཏེ། ཀུན་བྱེད་ལས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྙིང་པོ་ནི། ། ཡོངས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྦས་པ་མེད། ། མི་ལེན་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་རྣམས་ལ། ། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རང་བཞིན་གནས། ། ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་བསྒོམ་ཚུལ་ནི་ལུས་སྐྱིལ་ཀྲུང་བཅས། མིག་བར་སྣང་ལ་གཏད། ཤེས་པ་སྤྲོ་བསྡུ་མེད་པས་ས་ལ་ཧྲིག་གེ་རང་རིག་ཟང་ཀའི་ངོ་བོ་ལ་བཞག་པས། ཕྱི་སྣང་བ་དང་ནང་འགྱུ་བ་ཐམས་ཅད་རང་རྒྱས་ཐེབས་ནས། ཡུལ་སེམས་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་རིག་པ་མི་འབྲངས་པ་སྟེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། རྒྱས་འདེབས་ཆེན་པོའི་ཏིང་འཛིན་ནི། ། སུ་ཞིག་བསྒོམ་པ་འདོད་པའི་མིས། ། མི་འགྱུར་བ་ཡི་གནད་གཟིར་ཕྱིར། ། ལས་ཀྱི་འདུག་སྟངས་གཞིར་བྱས་ནས། ། ཤེས་པ་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་འཕུར། ། དེ་བཞིན་མིག་ནི་བར་སྣང་ལ། ། གླང་པོ་ཆེ་ཡི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས། ། དྲན་མེད་རྒྱས་འདེབས་ཆེན་པོར་བཞག ། ཅེས་སོ། །</br>2.རང་གནས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་རང་གནས་རིག་པའི་ངང་། ། འདིར་རིག་པ་ཟང་ཐལ་རྗེན་པའི་ངོ་བོ་བལྟ་བྱ་ལྟ་བྱེད་ལས་འདས་པའི་དོན་མ་ཡེངས་པར་བལྟ་བ་དང་། བསྒོམ་མེད་བསྒོམ་པ་ལས་འདས་པའི་བསྒོམ་པ་དང་། སྤྱད་བྱ་སྤྱོད་བྱེད་ལས་འདས་པ་ཆོས་ཉིད་ཀློང་གསལ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་དང་། བསྒྲུབ་མེད་ཡེ་གྲུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་རང་གནས་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་ལས་འདས་པ་བཞིའི་དོན་རིག་པ་ཟང་ཀ་རྗེན་སེང་ངེ་བ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ། ཕྱི་སྣང་བ་ལ་སེམས་མི་སྤྲོ། ཤར་བ་རང་གི་རྒྱུན་ལས་མ་འདས་པས་རང་ཡལ་རྗེས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པར་ཟང་ཐལ་ལོ། ། ནང་འགྱུ་བ་སེམས་ཀྱི་བློ་མི་རྟོག གདངས་མ་འགག་པ་ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་དུ་ཤེས་པས་རང་དྭངས་རྒྱ་མཚོ་དྭངས་པའི་ངང་དུ་ཀློང་ཡངས་པར་གཉིས་མེད་མཉམ་པའི་ངང་མི་བསྒོམ། རང་བབས་གནས་ཆའི་བསམ་གཏན་དུ་ཤར་བ་ལ་རིག་པ་ཟང་ཀའི་རྒྱལ་པོ་གནས་པ་ལས་མི་གཡོས་པར་བྱ་སྟེ། ཚོགས་དྲུག་ལྷུག་པ་ལ་འཛིན་རྩོལ་གྱི་གཉེན་པོས་མ་བསླད་པ་ནི། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ངང་གནས་ཅོག་བཞག་ཏིང་ངེ་འཛིན། ། དབང་པོའི་སྒོ་རྣམས་མི་དགག་ཅིང་། ། ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་མི་བྱ། ། གཉིད་ཀྱང་སྤང་བར་མི་བྱ་སྟེ། ། སེམས་ཀྱི་གུད་དུ་དཔྱད་པ་མིན། ། མདོར་ན་ལུས་དག་རང་སོ་ལ། ། ཡིད་འབྱུང་ཆ་རྣམས་ཕྱིར་མི་ཤོར། ། དབང་པོའི་ཡུལ་རྣམས་དྲུག་ལ་ཡང་། ། ཤེས་བཞིན་སྤྱོད་པའི་ཡིད་མ་འགྱུས། ། རང་སྣང་མི་རྟོག་ཆེན་པོ་ལས། གསལ་ལ་རྟོག་མེད་ཉམས་སྐྱེས་པའོ། ། ཞེས་སོ། །</br>3.ཐོག་བབས་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། གནས་འགྱུའི་རིག་ཆ་ཅར་ཕོག་ཐོག་བབས་འཛིན་འདིར་ཐོག་བབས་ཀྱི་དོན་ནི་རིག་པ་ཅར་ཕོག་ཏུ་ཡུལ་ལ་འབེབས་པ་སྟེ། བསྡུ་ན་རང་ངོ་རང་བཞིན་གྱི་བསམ་གཏན་ལ་གནས་པ་དང་། དེ་ལས་རྩལ་སྣང་ཡུལ་ཐོག་ཏུ་འཆར་བའི་དུས་ན་ངོས་གཟུང་བ་གཉིས་ལས། རང་བབས་ནི་རེ་དོགས་འབྱུང་འཇུག་མེད་པར་ལྷན་ནེ་གནས་དུས་ཀྱི་གནས་ཆ་དེ་བསམ་གཏན་ཡིན་པས་བཞག་ལ། རིག་གེ་སེང་ངེ་བ་དེ་ཅར་ཕོག་ཏུ་ངོས་བཟུང་ནས་ངང་ལ་སྐྱོང་བ་སྟེ། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། ཕྱི་དང་ནང་མེད་ཕྱི་ནང་མེད་པར་གསལ། ། ལྟ་བྱེད་མ་ཡིན་རྟག་ཆད་གཉིས་ལས་འདས། ། ལྟ་བ་མེད་པས་ལྟ་རུ་ཡོད་མ་ཡིན། ། དོན་ལས་མི་འདའ་ལྟ་བ་ངང་གིས་མེད། ། དེ་ཡོད་མ་ཡིན་དེ་ཡི་ངང་དུ་གནས། ། ཞེས་དང་། ཀུན་བྱེད་ལས། ཀྱེ་ཇི་བཞིན་རྩོལ་བྲལ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ལ། ། སྤྲོ་གསུམ་མི་རྩོལ་བཅོས་ཤིང་དམིགས་མི་བྱེད། ། ཡིད་ལ་མི་བྱེད་མཚན་མའི་རྗེས་མི་འབྲངས། ། རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་བདེ་བའི་དོན་ལ་བཞག ། འདི་ནི་རང་བྱུང་འོད་གསལ་དགོངས་པ་སྟེ། ། ཀུན་བྱེད་རྒྱལ་པོའི་དགོངས་པའི་འཕྲིན་ལས་སོ། ། ཞེས་སོ། ། རིག་པའི་གདངས་ལས་རྩལ་ཐོག་ཏུ་འཆར་འཆར་འདྲ་བའི་དུས་ཀྱི། གྱ་མ་གྱུར་འཕྲོ་བའི་ཆུ་དེ་རྟོག་པ་རླུང་གི་རྟས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པས་བཞག་ལ། དེའི་ཆ་ལ་རིག་འདུག་པ་དེ་ཅར་ཕོག་ཏུ་ངོས་བཟུང་ནས། འཕྲོ་ཆ་དེ་གང་འགྲོ་བཏང་བས་རང་ཡལ་ལ་འགྲོ་སྟེ། ཀུན་བྱེད་ལས། རང་ལུས་མི་འཆོས་དབང་པོ་མི་རྟུལ་ཏེ། ། ངག་ཀྱང་མི་བསྡོམ་བྱ་བཙལ་བྱར་ཡང་མེད། ། སེམས་ཀྱང་གར་བཏང་མི་གཡོའི་ངང་ལ་བཞག ། ཅེས་པ་དང་། དོན་ནི་ཀུན་དོན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ་རྣམ་རྟོག་མཚན་མ་དེ་བཞིན་རིག་བྱས་ནས། ། དྲན་བསམ་ཡིད་ལ་འགྱུ་བ་མ་ལུས་ཀུན། ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངང་ལས་མ་ཡེངས་པ། ། གང་ལྟར་བསམས་ཀྱང་བསྒོམ་པ་ཡིན་ཤེས་ན། ། མ་བསྒོམས་གང་ལྟར་བཞག་ཀྱང་ཡེངས་པ་མེད། ། ཅེས་སོ། །ོམས་གང་ལྟར་བཞག་ཀྱང་ཡེངས་པ་མེད། ། ཅེས་སོ། །)