Investigation of the Sense Organs
(return to list of Contents & Translation of "Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre")
Chapter 3. Investigation of the Sense Organs
(Seeing)
ལྟ་དང་ཉན་དང་སྣོམ་པ་དང།
མྱོང་བར་བྱེད་དང་རེག་བྱེད་ཡིད།
དབང་པོ་དྲུག་སྟེ་དེ་དག་གི།
སྤྱོད་ཡུལ་བལྟ་བར་བྱ་ལ་སོགས།།
1. lta dang nyan dang snom pa dang/
myong bar byed dang reg byed yid/
dbang po drug ste de dag gi/
spyod yul blta bar bya la sogs//
1. Seeing and hearing and smelling and tasting and touching, mind are the six sense organs; their experienced objects are what-is-seen and so forth.
ལྟ་དེ་རང་གི་བདག་ཉིད་ནི།
དེ་ལ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ཉིད།
གང་ཞིག་བདག་ལ་མི་ལྟ་བ།
དེ་དག་གཞན་ལ་ཇི་ལྟར་ལྟ།།
2. lta de rang gi bdag nyid ni/
de la lta ba ma yin nyid/
gang zhig bdag la mi lta ba/
de dag gzhan* la ji ltar lta//
2. Seeing does not see itself. How can what does not see itself see anything else?
ལྟ་བ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར།
མེ་ཡི་དཔེས་ནི་ནུས་མ་ཡིན།
སོང་དང་མ་སོང་བགོམ་པ་ཡིས།
དེ་ནི་ལྟ་བཅས་ལན་བཏབ་བོ།།
3. lta ba rab tu bsgrub pa'i phyir/
me yi dpes ni nus ma yin/
song dang ma song bgom pa yis/
de ni lta bcas lan btab bo//
3. The example of fire is not able to fully establish seeing. It, along with seeing, has been refuted by gone, not gone and going.
གང་ཚེ་ཅུང་ཟད་མི་ལྟ་བར།
ལྟ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ།
བལྟ་བས་ལྟ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱར།
དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར།།
4. gang tshe cung zad mi lta bar/
lta bar byed pa ma yin no/
blta bas lta bar byed ces byar/
de ni ji ltar rigs par 'gyur//
4. When not seeing the slightest thing, there is no act of seeing. How can it [then] be reasonable to say: seeing sees?
ལྟ་བ་ལྟ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ།
ལྟ་བ་མིན་པ་མི་ལྟ་ཉིད།
ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟ་བ་པོའང།
རྣམ་པར་བཤད་པར་ཤེས་པར་བྱ།།
5. lta ba lta nyid ma yin te/
lta ba min pa mi lta nyid/
lta ba nyid kyis lta ba po'ang/
rnam par bshad par shes par bya//
5. Seeing does not see; non-seeing does not see. It should be understood that seeing explains the seer too.
མ་སྤང་ལྟ་པོ་ཡོད་མིན་ཏེ།
ལྟ་བ་སྤངས་པར་གྱུར་ཀྱང་ངོ།
ལྟ་པོ་མེད་ན་བལྟ་བྱ་དང།
ལྟ་བ་དེ་དག་ག་ལ་ཡོད།།
6. ma spang lta po yod min te/
lta ba spangs par gyur kyang ngo/
lta po med na blta bya dang/
lta ba de dag ga la yod//
6. Without letting go of [seeing] a seer does not exist; in letting go of seeing, there is also [no seer]. If there is no seer, where can there be what-is-seen and seeing?
ཅི་ལྟར་ཕ་དང་མ་དག་ལས།
བརྟེན་ནས་བུ་ནི་འབྱུང་བར་བཤད།
དེ་བཞིན་མིག་དང་གཟུགས་བརྟེན་ནས།
རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་བཤད།།
7. ci ltar pha dang ma dag las/
brten nas bu ni 'byung bar bshad/
de bzhin mig dang gzugs brten nas/
rnam par shes pa 'byung bar bshad//
7. Just as it is said that a child emerges in dependence on a father and a mother, likewise it is said that consciousness emerges in dependence upon an eye and a visual form.
བལྟ་བྱ་ལྟ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར།
རྣམ་པར་ཤེས་ལ་སོགས་པ་བཞི།
ཡོད་མིན་ཉེ་བར་ལེན་ལ་སོགས།
ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཡོད་པར་འགྱུར།།
8. blta bya lta ba med pa'i phyir/
rnam par shes la sogs pa bzhi/
yod min nye bar len la sogs/
ji lta bur na yod par 'gyur//
8. Because there is no what-is-seen and no seeing, the four such as consciousness do not exist. How can clinging etc. exist?
ལྟ་བས་ཉན་དང་སྣོམ་པ་དང།
མྱོང་བར་བྱེད་དང་རེག་བྱེད་ཡིད།
ཉན་པ་པོ་དང་མཉན་ལ་སོགས།
རྣམ་པར་བཤད་པར་ཤེས་པར་བྱ།།
9. lta bas nyan dang snom pa dang/
myong bar byed dang reg byed yid/
nyan pa po dang mnyan la sogs/
rnam par bshad par shes par bya//
9. It should be understood that seeing explains hearing and smelling and tasting and touching, mind, hearer, what is heard, etc.
དབང་པོ་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གསུམ་པའོ།།
dbang po brtag pa zhes bya ba ste rab tu byed pa gsum pa'o//