Difference between revisions of "Investigation of the Sense Organs"
| Line 4: | Line 4: | ||
'''''(Seeing)''''' | '''''(Seeing)''''' | ||
| + | |||
| + | ________________________________ | ||
<span class=TibUni18>ལྟ་དང་ཉན་དང་སྣོམ་པ་དང།</span><br> | <span class=TibUni18>ལྟ་དང་ཉན་དང་སྣོམ་པ་དང།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>མྱོང་བར་བྱེད་དང་རེག་བྱེད་ཡིད།</span><br> | <span class=TibUni18>མྱོང་བར་བྱེད་དང་རེག་བྱེད་ཡིད།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>དབང་པོ་དྲུག་སྟེ་དེ་དག་གི།</span><br> | <span class=TibUni18>དབང་པོ་དྲུག་སྟེ་དེ་དག་གི།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>སྤྱོད་ཡུལ་བལྟ་བར་བྱ་ལ་སོགས།།</span><br> | <span class=TibUni18>སྤྱོད་ཡུལ་བལྟ་བར་བྱ་ལ་སོགས།།</span><br> | ||
| + | |||
1. [[lta]] [[dang]] [[nyan]] [[dang]] [[snom pa]] [[dang]]/<br> | 1. [[lta]] [[dang]] [[nyan]] [[dang]] [[snom pa]] [[dang]]/<br> | ||
| Line 17: | Line 23: | ||
1. Seeing and hearing and smelling and tasting and touching, mind are the six sense organs; their experienced objects are what-is-seen and so forth. | 1. Seeing and hearing and smelling and tasting and touching, mind are the six sense organs; their experienced objects are what-is-seen and so forth. | ||
| + | |||
| + | ________________________________ | ||
<span class=TibUni18>ལྟ་དེ་རང་གི་བདག་ཉིད་ནི།</span><br> | <span class=TibUni18>ལྟ་དེ་རང་གི་བདག་ཉིད་ནི།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>དེ་ལ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ཉིད།</span><br> | <span class=TibUni18>དེ་ལ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ཉིད།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>གང་ཞིག་བདག་ལ་མི་ལྟ་བ།</span><br> | <span class=TibUni18>གང་ཞིག་བདག་ལ་མི་ལྟ་བ།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>དེ་དག་གཞན་ལ་ཇི་ལྟར་ལྟ།།</span><br> | <span class=TibUni18>དེ་དག་གཞན་ལ་ཇི་ལྟར་ལྟ།།</span><br> | ||
| + | |||
2. [[lta]] [[de rang]] [[gi]] [[bdag nyid]] [[ni]]/<br> | 2. [[lta]] [[de rang]] [[gi]] [[bdag nyid]] [[ni]]/<br> | ||
| Line 32: | Line 44: | ||
2. Seeing does not see itself. How can what does not see itself see anything else? | 2. Seeing does not see itself. How can what does not see itself see anything else? | ||
| + | |||
| + | ________________________________ | ||
<span class=TibUni18>ལྟ་བ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར།</span><br> | <span class=TibUni18>ལྟ་བ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>མེ་ཡི་དཔེས་ནི་ནུས་མ་ཡིན།</span><br> | <span class=TibUni18>མེ་ཡི་དཔེས་ནི་ནུས་མ་ཡིན།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>སོང་དང་མ་སོང་བགོམ་པ་ཡིས།</span><br> | <span class=TibUni18>སོང་དང་མ་སོང་བགོམ་པ་ཡིས།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>དེ་ནི་ལྟ་བཅས་ལན་བཏབ་བོ།།</span><br> | <span class=TibUni18>དེ་ནི་ལྟ་བཅས་ལན་བཏབ་བོ།།</span><br> | ||
| + | |||
3. [[lta ba]] [[rab tu]] [[bsgrub pa]]'i [[phyir]]/<br> | 3. [[lta ba]] [[rab tu]] [[bsgrub pa]]'i [[phyir]]/<br> | ||
| Line 45: | Line 63: | ||
3. The example of fire is not able to fully establish seeing. It, along with seeing, has been refuted by ''gone'', ''not gone'' and ''going.'' | 3. The example of fire is not able to fully establish seeing. It, along with seeing, has been refuted by ''gone'', ''not gone'' and ''going.'' | ||
| + | |||
| + | ________________________________ | ||
<span class=TibUni18>གང་ཚེ་ཅུང་ཟད་མི་ལྟ་བར།</span><br> | <span class=TibUni18>གང་ཚེ་ཅུང་ཟད་མི་ལྟ་བར།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>ལྟ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ།</span><br> | <span class=TibUni18>ལྟ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>བལྟ་བས་ལྟ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱར།</span><br> | <span class=TibUni18>བལྟ་བས་ལྟ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱར།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར།།</span><br> | <span class=TibUni18>དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར།།</span><br> | ||
| + | |||
4. [[gang tshe]] [[cung zad]] [[mi]] [[lta ba]]r/<br> | 4. [[gang tshe]] [[cung zad]] [[mi]] [[lta ba]]r/<br> | ||
| Line 58: | Line 82: | ||
4. When not seeing the slightest thing, there is no act of seeing. How can it [then] be reasonable to say: ''seeing sees''? | 4. When not seeing the slightest thing, there is no act of seeing. How can it [then] be reasonable to say: ''seeing sees''? | ||
| + | |||
| + | ________________________________ | ||
<span class=TibUni18>ལྟ་བ་ལྟ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ།</span><br> | <span class=TibUni18>ལྟ་བ་ལྟ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>ལྟ་བ་མིན་པ་མི་ལྟ་ཉིད།</span><br> | <span class=TibUni18>ལྟ་བ་མིན་པ་མི་ལྟ་ཉིད།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟ་བ་པོའང།</span><br> | <span class=TibUni18>ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟ་བ་པོའང།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>རྣམ་པར་བཤད་པར་ཤེས་པར་བྱ།།</span><br> | <span class=TibUni18>རྣམ་པར་བཤད་པར་ཤེས་པར་བྱ།།</span><br> | ||
| + | |||
5. [[lta ba]] [[lta]] [[nyid]] [[ma yin te]]/<br> | 5. [[lta ba]] [[lta]] [[nyid]] [[ma yin te]]/<br> | ||
| Line 71: | Line 101: | ||
5. Seeing does not see; non-seeing does not see. It should be understood that seeing explains the seer too. | 5. Seeing does not see; non-seeing does not see. It should be understood that seeing explains the seer too. | ||
| + | |||
| + | ________________________________ | ||
<span class=TibUni18>མ་སྤང་ལྟ་པོ་ཡོད་མིན་ཏེ།</span><br> | <span class=TibUni18>མ་སྤང་ལྟ་པོ་ཡོད་མིན་ཏེ།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>ལྟ་བ་སྤངས་པར་གྱུར་ཀྱང་ངོ།</span><br> | <span class=TibUni18>ལྟ་བ་སྤངས་པར་གྱུར་ཀྱང་ངོ།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>ལྟ་པོ་མེད་ན་བལྟ་བྱ་དང།</span><br> | <span class=TibUni18>ལྟ་པོ་མེད་ན་བལྟ་བྱ་དང།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>ལྟ་བ་དེ་དག་ག་ལ་ཡོད།།</span><br> | <span class=TibUni18>ལྟ་བ་དེ་དག་ག་ལ་ཡོད།།</span><br> | ||
| + | |||
6. [[ma spang]] [[lta]] [[po]] [[yod min]] [[te]]/<br> | 6. [[ma spang]] [[lta]] [[po]] [[yod min]] [[te]]/<br> | ||
| Line 84: | Line 120: | ||
6. Without letting go of [seeing] a seer does not exist; in letting go of seeing, there is also [no seer]. If there is no seer, where can there be what-is-seen and seeing? | 6. Without letting go of [seeing] a seer does not exist; in letting go of seeing, there is also [no seer]. If there is no seer, where can there be what-is-seen and seeing? | ||
| + | |||
| + | ________________________________ | ||
<span class=TibUni18>ཅི་ལྟར་ཕ་དང་མ་དག་ལས།</span><br> | <span class=TibUni18>ཅི་ལྟར་ཕ་དང་མ་དག་ལས།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>བརྟེན་ནས་བུ་ནི་འབྱུང་བར་བཤད།</span><br> | <span class=TibUni18>བརྟེན་ནས་བུ་ནི་འབྱུང་བར་བཤད།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>དེ་བཞིན་མིག་དང་གཟུགས་བརྟེན་ནས།</span><br> | <span class=TibUni18>དེ་བཞིན་མིག་དང་གཟུགས་བརྟེན་ནས།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་བཤད།།</span><br> | <span class=TibUni18>རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་བཤད།།</span><br> | ||
| + | |||
7. [[ci ltar]] [[pha]] [[dang]] [[ma dag]] [[las]]/<br> | 7. [[ci ltar]] [[pha]] [[dang]] [[ma dag]] [[las]]/<br> | ||
| Line 97: | Line 139: | ||
7. Just as it is said that a child emerges in dependence on a father and a mother, likewise it is said that consciousness emerges in dependence upon an eye and a visual form. | 7. Just as it is said that a child emerges in dependence on a father and a mother, likewise it is said that consciousness emerges in dependence upon an eye and a visual form. | ||
| + | |||
| + | ________________________________ | ||
<span class=TibUni18>བལྟ་བྱ་ལྟ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར།</span><br> | <span class=TibUni18>བལྟ་བྱ་ལྟ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>རྣམ་པར་ཤེས་ལ་སོགས་པ་བཞི།</span><br> | <span class=TibUni18>རྣམ་པར་ཤེས་ལ་སོགས་པ་བཞི།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>ཡོད་མིན་ཉེ་བར་ལེན་ལ་སོགས།</span><br> | <span class=TibUni18>ཡོད་མིན་ཉེ་བར་ལེན་ལ་སོགས།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཡོད་པར་འགྱུར།།</span><br> | <span class=TibUni18>ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཡོད་པར་འགྱུར།།</span><br> | ||
| + | |||
8. [[blta bya]] [[lta ba med pa]]'i [[phyir]]/<br> | 8. [[blta bya]] [[lta ba med pa]]'i [[phyir]]/<br> | ||
| Line 110: | Line 158: | ||
8. Because there is no what-is-seen and no seeing, the four such as consciousness do not exist. How can clinging etc. exist? | 8. Because there is no what-is-seen and no seeing, the four such as consciousness do not exist. How can clinging etc. exist? | ||
| + | |||
| + | ________________________________ | ||
<span class=TibUni18>ལྟ་བས་ཉན་དང་སྣོམ་པ་དང།</span><br> | <span class=TibUni18>ལྟ་བས་ཉན་དང་སྣོམ་པ་དང།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>མྱོང་བར་བྱེད་དང་རེག་བྱེད་ཡིད།</span><br> | <span class=TibUni18>མྱོང་བར་བྱེད་དང་རེག་བྱེད་ཡིད།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>ཉན་པ་པོ་དང་མཉན་ལ་སོགས།</span><br> | <span class=TibUni18>ཉན་པ་པོ་དང་མཉན་ལ་སོགས།</span><br> | ||
| + | |||
<span class=TibUni18>རྣམ་པར་བཤད་པར་ཤེས་པར་བྱ།།</span><br> | <span class=TibUni18>རྣམ་པར་བཤད་པར་ཤེས་པར་བྱ།།</span><br> | ||
| + | |||
9. [[lta ba]]s [[nyan]] [[dang]] [[snom pa]] [[dang]]/<br> | 9. [[lta ba]]s [[nyan]] [[dang]] [[snom pa]] [[dang]]/<br> | ||
| Line 124: | Line 178: | ||
9. It should be understood that seeing explains hearing and smelling and tasting and touching, mind, hearer, what is heard, etc. | 9. It should be understood that seeing explains hearing and smelling and tasting and touching, mind, hearer, what is heard, etc. | ||
| + | ________________________________ | ||
<span class=TibUni18>དབང་པོ་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གསུམ་པའོ།།</span><br> | <span class=TibUni18>དབང་པོ་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གསུམ་པའོ།།</span><br> | ||
Revision as of 18:24, 13 October 2009
(return to list of Contents & Translation of "Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre")
Chapter 3. Investigation of the Sense Organs
(Seeing)
________________________________
ལྟ་དང་ཉན་དང་སྣོམ་པ་དང།
མྱོང་བར་བྱེད་དང་རེག་བྱེད་ཡིད།
དབང་པོ་དྲུག་སྟེ་དེ་དག་གི།
སྤྱོད་ཡུལ་བལྟ་བར་བྱ་ལ་སོགས།།
1. lta dang nyan dang snom pa dang/
myong bar byed dang reg byed yid/
dbang po drug ste de dag gi/
spyod yul blta bar bya la sogs//
1. Seeing and hearing and smelling and tasting and touching, mind are the six sense organs; their experienced objects are what-is-seen and so forth.
________________________________
ལྟ་དེ་རང་གི་བདག་ཉིད་ནི།
དེ་ལ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ཉིད།
གང་ཞིག་བདག་ལ་མི་ལྟ་བ།
དེ་དག་གཞན་ལ་ཇི་ལྟར་ལྟ།།
2. lta de rang gi bdag nyid ni/
de la lta ba ma yin nyid/
gang zhig bdag la mi lta ba/
de dag gzhan* la ji ltar lta//
2. Seeing does not see itself. How can what does not see itself see anything else?
________________________________
ལྟ་བ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར།
མེ་ཡི་དཔེས་ནི་ནུས་མ་ཡིན།
སོང་དང་མ་སོང་བགོམ་པ་ཡིས།
དེ་ནི་ལྟ་བཅས་ལན་བཏབ་བོ།།
3. lta ba rab tu bsgrub pa'i phyir/
me yi dpes ni nus ma yin/
song dang ma song bgom pa yis/
de ni lta bcas lan btab bo//
3. The example of fire is not able to fully establish seeing. It, along with seeing, has been refuted by gone, not gone and going.
________________________________
གང་ཚེ་ཅུང་ཟད་མི་ལྟ་བར།
ལྟ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ།
བལྟ་བས་ལྟ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱར།
དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར།།
4. gang tshe cung zad mi lta bar/
lta bar byed pa ma yin no/
blta bas lta bar byed ces byar/
de ni ji ltar rigs par 'gyur//
4. When not seeing the slightest thing, there is no act of seeing. How can it [then] be reasonable to say: seeing sees?
________________________________
ལྟ་བ་ལྟ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ།
ལྟ་བ་མིན་པ་མི་ལྟ་ཉིད།
ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟ་བ་པོའང།
རྣམ་པར་བཤད་པར་ཤེས་པར་བྱ།།
5. lta ba lta nyid ma yin te/
lta ba min pa mi lta nyid/
lta ba nyid kyis lta ba po'ang/
rnam par bshad par shes par bya//
5. Seeing does not see; non-seeing does not see. It should be understood that seeing explains the seer too.
________________________________
མ་སྤང་ལྟ་པོ་ཡོད་མིན་ཏེ།
ལྟ་བ་སྤངས་པར་གྱུར་ཀྱང་ངོ།
ལྟ་པོ་མེད་ན་བལྟ་བྱ་དང།
ལྟ་བ་དེ་དག་ག་ལ་ཡོད།།
6. ma spang lta po yod min te/
lta ba spangs par gyur kyang ngo/
lta po med na blta bya dang/
lta ba de dag ga la yod//
6. Without letting go of [seeing] a seer does not exist; in letting go of seeing, there is also [no seer]. If there is no seer, where can there be what-is-seen and seeing?
________________________________
ཅི་ལྟར་ཕ་དང་མ་དག་ལས།
བརྟེན་ནས་བུ་ནི་འབྱུང་བར་བཤད།
དེ་བཞིན་མིག་དང་གཟུགས་བརྟེན་ནས།
རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་བཤད།།
7. ci ltar pha dang ma dag las/
brten nas bu ni 'byung bar bshad/
de bzhin mig dang gzugs brten nas/
rnam par shes pa 'byung bar bshad//
7. Just as it is said that a child emerges in dependence on a father and a mother, likewise it is said that consciousness emerges in dependence upon an eye and a visual form.
________________________________
བལྟ་བྱ་ལྟ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར།
རྣམ་པར་ཤེས་ལ་སོགས་པ་བཞི།
ཡོད་མིན་ཉེ་བར་ལེན་ལ་སོགས།
ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཡོད་པར་འགྱུར།།
8. blta bya lta ba med pa'i phyir/
rnam par shes la sogs pa bzhi/
yod min nye bar len la sogs/
ji lta bur na yod par 'gyur//
8. Because there is no what-is-seen and no seeing, the four such as consciousness do not exist. How can clinging etc. exist?
________________________________
ལྟ་བས་ཉན་དང་སྣོམ་པ་དང།
མྱོང་བར་བྱེད་དང་རེག་བྱེད་ཡིད།
ཉན་པ་པོ་དང་མཉན་ལ་སོགས།
རྣམ་པར་བཤད་པར་ཤེས་པར་བྱ།།
9. lta bas nyan dang snom pa dang/
myong bar byed dang reg byed yid/
nyan pa po dang mnyan la sogs/
rnam par bshad par shes par bya//
9. It should be understood that seeing explains hearing and smelling and tasting and touching, mind, hearer, what is heard, etc.
________________________________
དབང་པོ་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གསུམ་པའོ།།
dbang po brtag pa zhes bya ba ste rab tu byed pa gsum pa'o//