བསམ་གཏན་བརྒྱུད་པའི་མདོ་རྒྱུད།
Return to main page "Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre" for information and links.
(return to list of Contents & Translation of "Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre")
Chapter 12. Investigation of Anguish
(Anguish) - (sdug bsngal)
[Tib. has "Investigation of what is made by me and made by others" while Skt. has duhkha.]
_________________________________
ཁ་ཅིག་སྡུག་བསྔལ་བདག་གིས་བྱས།
གཞན་གྱིས་བྱས་དང་གཉི་གས་བྱས།
རྒྱུ་མེད་པ་ལས་འབྱུང་བར་འདོད།
དེ་ནི་བྱ་བར་མི་རུང་ངོ།།
1. kha cig sdug bsngal bdag gis byas/
gzhan gyis byas dang gnyi gas byas/
rgyu med pa* las 'byung bar 'dod/
de ni bya bar mi rung ngo//
[Lha. *par]
1. Some assert that anguish arises from being made by self, made by other, by both, without
cause. To do that is not suitable.
_________________________________
གལ་ཏེ་བདག་གིས་བྱས་གྱུར་ན།
དེ་ཕྱིར་བརྟེན་ནས་འབྱུང་མི་འགྱུར།
གང་ཕྱིར་ཕུང་པོ་འདི་དག་ལ།
བརྟེན་ནས་ཕུང་པོ་དེ་དག་འབྱུང།།
2. gal te bdag gis byas gyur na/
de phyir brten nas 'byung mi 'gyur/
gang phyir phung po 'di dag la/
brten nas phung po de dag 'byung//
2. If it were made by self, therefore it would not be contingently arising, because those
aggregates arise contingently on these aggregates.
[A difficulty with this entire chapter is to know what bdag (self) refers to in the context of
the creation of anguish. Does it refer to "oneself", i.e. the person who suffers, or to anguish
"itself?" In verse 2, the latter reading would seem to suggest itself, but then it would be at
odds with the subsequent verses, where Nagarjuna explicitly introduces the ideas of
svapudgala and parapudgala (one's own person and the other person) as the creators of
anguish. Verse 10, with its comparison of anguish with external things, likewise would
suggest the latter reading. I have chosen to translate the entire chapter (thus leaving v. 10
ambiguous) in the former sense. The crucial issue here, I feel, is the confusion around what it
means to say "I cause myself pain."]
_________________________________
གལ་ཏེ་འདི་ལས་དེ་གཞན་ཞིང།
གལ་ཏེ་དེ་ལས་འདི་གཞན་ན།
སྡུག་བསྣགལ་གཞན་གྱིས་བྱས་འགྱུར་ཞིང།
གཞན་དེ་དག་གིས་དེ་བྱས་འགྱུར།།
3. gal te 'di las de gzhan zhing/
gal te de las 'di gzhan na/
sdug bsngal gzhan gyis byas 'gyur zhing/
gzhan de dag gis de byas 'gyur//
3. If that were other than this and if this were other than that, anguish would be made by
other and that would be made by those others.
[ Ts. 244 is happy with the reading of lines c-d by Buddhapalita and Sherab Dronme:
gzhan de dag gis 'di byas pas/sdug bsngal gzhan gyis byas par 'gyur -- which is equivalent
to "...anguish would be made by others since those others made this."]
_________________________________
གལ་ཏེ་གང་ཟག་བདག་གིས་ནི།
སྡུག་བསྔལ་བྱས་ན་གང་བདག་གིས།
སྡུག་བསྔལ་བྱས་པའི་གང་ཟག་ནི།
སྡུག་བསྔལ་མ་གཏོགས་གང་ཞིག་ཡིན།།
4. gal te gang zag bdag gis ni/
sdug bsngal byas na gang bdag gis/
sdug bsngal byas pa'i gang zag ni*/
sdug bsngal ma gtogs gang zhig yin//
[Lha. *de]
4. If anguish were made by one's own person, who would that person be who has made
anguish by himself, but is not included in the anguish?
_________________________________
གལ་ཏེ་གང་ཟག་གཞན་ལས་ནི།
སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་ན་གཞན་ཞིག་གིས།
སྡུག་བསྔལ་དེ་བྱས་གང་སྦྱིན་དེ།
སྡུག་བསྣགལ་མ་གཏོགས་ཇི་ལྟར་རུང།།
5. gal te gang zag gzhan las ni/
sdug bsngal 'byung na gzhan zhig gis/
sdug bsngal de byas gang sbyin de/
sdug bsngal ma gtogs ji ltar rung//
5. If anguish arose from another person, how could it be suitable for there to be [someone]
not included in the anguish, who has been given it by another who made the anguish?
_________________________________
གལ་ཏེ་གང་ཟག་གཞན་སྡུག་བསྔལ།
འབྱུང་ན་གང་གིས་དེ་བྱས་ནས།
གཞན་ལ་སྟེར་བའི་གང་ཟག་གཞན།
སྡུག་བསྔལ་མ་གཏོགས་གང་ཞིག་ཡིན།
6. gal te gang zag gzhan sdug bsngal/
'byung na gang gis de byas nas/
gzhan la ster ba'i gang zag gzhan/
sdug bsngal ma gtogs gang zhig yin//
6. If anguish arose [from] another person, who would that other person be who, having made
it, gives it to someone else, but is not included in the anguish?
[Ts. 246 points out that this verse is not found in Buddhapalita or Sherab Dronme,
but is found in Chandrakirti.]
_________________________________
བདག་གིས་བྱས་པར་མ་གྲུབ་པས།
སྡུག་བསྔལ་གཞན་གྱིས་ག་ལ་བྱས།
གཞན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་གང་བྱེད་པ།
དེ་ནི་དེ་ཡི་བདག་བྱས་འགྱུར།།
7. bdag gis byas par ma grub pas/
sdug bsngal gzhan gyis ga la byas/
gzhan gyis sdug bsngal gang byed pa/
de ni de yi bdag byas 'gyur//
7. Since it is not established as made by self, how can anguish have been made by other?
[For] whatever anguish is made by other, that has been made by his self.
_________________________________
རེ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་བདག་བྱས་མིན།
དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་མ་བྱས།
གལ་ཏེ་གཞན་བདག་མ་བྱས་ན།
སྡུག་བསྔལ་གཞན་བྱས་ག་ལ་འགྱུར།།
8. re zhig sdug bsngal bdag byas min/
de nyid kyis ni de ma byas/
gal te gzhan bdag ma byas na/
sdug bsngal gzhan byas ga la 'gyur//
8. Anguish is not made [by] self; that is not made by that itself. If it is not made by an other
self, how can anguish be made by other?
_________________________________
གལ་ཏེ་རེ་རེས་བྱས་གྱུར་ན།
སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཀས་བྱས་པར་འགྱུར།
བདག་གིས་མ་བྱས་གཞན་མ་བྱས།
སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་མེད་ག་ལ་འགྱུར།།
9. gal te re res byas gyur na/
sdug bsngal gnyis kas byas par 'gyur/
bdag gis ma byas gzhan ma byas*/
sdug bsngal rgyu med ga la 'gyur//
[Lha. gzhan gyis ma byas bdag ma byas*]
9. If it is made by each, anguish would be made by both. Not made by self, not made by other,
how can anguish have no cause?
_________________________________
སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་རྣམ་པ་བཞི།
ཡོད་མ་ཡིན་པར་མ་ཟད་ཀྱི།
ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་དག་ལ་ཡང།
རྣམ་པ་བཞི་པོ་ཡོད་མ་ཡིན།།
10. sdug bsngal 'ba' zhig rnam pa bzhi/
yod ma yin par ma zad kyi/
phyi rol dngos po dag la yang/
rnam pa bzhi po yod ma yin//
10. Not only does anguish alone not have the four aspects, external things too do not have
the four aspects.
_________________________________
བདག་གིས་བྱས་པ་དང་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅུ་གཉིས་པའོ།།
bdag gis byas pa dang gzhan gyis byas pa brtag pa zhes bya ba ste rab tu byed pa bcu gnyis pa'o//