Investigation of Rising and Passing

Return to main page "Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre" for information and links.

(return to list of Contents & Translation of "Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre")

Chapter 21. Investigation of Rising and Passing

(Disappearance)

_________________________________

།འཇིག་པ་འབྱུང་བ་མེད་པར་རམ།

།ལྷན་ཅིག་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན།

།འབྱུང་བ་འཇིག་པ་མེད་པར་རམ།

།ལྷན་ཅིག་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན།།

1. /'jig pa 'byung ba med par ram/
/lhan cig yod pa nyid ma yin/
/'byung ba 'jig pa med par ram/
/lhan cig yod pa nyid ma yin//

1. Passing does not exist without or together with rising. Rising does not exist without or together with passing.

[The Sanskrit terms sambhava ('byung ba - rising) and vibhava ('jig pa - passing) are related to bhava (dngos po - thing); also cf. svabhava and parabhava. So "appearance" and "disappearance" would capture the play on the two words. Note also that in verses 15-16 the Tib. 'byung - 'jig does not translate sambhava / vibhava, but udaya / vyaya].

_________________________________

།འཇིག་པ་འབྱུང་བ་མེད་པར་ནི།

།ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཡོད་པར་འགྱུར།

།སྐྱེ་བ་མེད་པར་འཆི་བར་འགྱུར།

།འཇིག་པ་འབྱུང་བ་མེད་པར་མེད།།

2. /'jig pa 'byung ba med par ni/
/ji lta bur na yod par 'gyur/
/skye ba med par 'chi bar 'gyur/
/'jig pa 'byung ba med par med//

2. How can passing exist without rising? Is there death without birth? There is no passing without rising.

_________________________________

།འཇིག་པ་འབྱུང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ།

།ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར།

།འཆི་བ་སྐྱེ་དང་དུས་གཅིག་ཏུ།

།ཡོད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ།།

3. /'jig pa 'byung dang lhan cig tu/
/ji ltar yod pa nyid du 'gyur/
/'chi ba skye dang dus gcig tu/
/yod pa nyid ni ma yin no//

3. How could passing exist together with rising? Death does not exist at the same time as birth.

_________________________________

།འབྱུང་བ་འཇིག་པ་མེད་པར་ནི།

།ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཡོད་པར་འགྱུར།

།དངོས་པོ་རྣམས་ལ་མི་རྟག་ཉིད།

།ནམ་ཡང་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།

4. /'byung ba 'jig pa med par ni/
/ji lta bur na yod par 'gyur*/
/dngos po rnams la mi rtag nyid/
/nam yang med pa ma yin no//

[Lha. *ji ltar yod pa nyid du 'gyur]

4. How could rising exist without passing? Things are never not impermanent.

_________________________________

།འབྱུང་བ་འཇིག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ།

།ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར།

།སྐྱེ་བ་འཆི་དང་དུས་གཅིག་ཏུ།

།ཡོད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ།།

5. /'byung ba 'jig dang lhan cig tu/
/ji ltar yod pa nyid du 'gyur/
/skye ba 'chi dang dus gcig tu/
/yod pa nyid ni ma yin no//

5. How could rising exist together with passing? Birth does not exist at the same time as death.

_________________________________

།གང་དག་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་གམ།

།ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་མ་ཡིན་པར།

།གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ།

།དེ་དག་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད།།

6. /gang dag phan tshun lhan cig gam/
/phan tshun lhan cig ma yin par/
/grub pa yod pa ma yin pa/
/de dag grub pa ji ltar yod//

6. How can those that are not established either mutually together or not mutually together be established?

_________________________________

།ཟད་ལ་འབྱུང་བ་ཡོད་མ་ཡིན།

།མ་ཟད་པ་ལའང་འབྱུང་བ་མེད།

།ཟད་ལ་འཇིག་པ་ཡོད་མ་ཡིན།

།མ་ཟད་པ་ལའང་འཇིག་པ་མེད།།

7. /zad la 'byung ba yod ma yin/
/ma zad pa la'ang 'byung ba med/
/zad la 'jig pa yod ma yin/
/ma zad pa la'ang 'jig pa med//

7. The finished does not rise; the unfinished too does not rise; the finished does not pass; the unfinished too does not pass.

_________________________________

།དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར།

།འབྱུང་དང་འཇིག་པ་ཡོད་མ་ཡིན།

།འབྱུང་དང་འཇིག་པ་མེད་པར་ནི།

།དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ།།

8. /dngos po yod pa ma yin par/
/'byung dang 'jig pa yod ma yin/
/'byung dang 'jig pa med par ni/
/dngos po yod pa ma yin no//

8. Rising and passing do not exist without the existence of things. Things do not exist without the existence of rising and passing.

_________________________________

།སྟོང་ལ་འབྱུང་དང་འཇིག་པ་དག།

།འཐད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ།

།མི་སྟོང་པ་ལའང་འབྱུང་འཇིག་དག།

།འཐད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ།།

9. /stong la* 'byung dang 'jig pa dag/
/'thad pa nyid ni ma yin no/
/mi stong pa la'ang 'byung 'jig dag/
/'thad pa nyid ni ma yin no//

[Lha. *las. Ts. *la]

9. Rising and passing are not possible for the empty; rising, passing are not possible for the non-empty also.

_________________________________

།འབྱུང་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག།

།གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ།

།འབྱུང་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག།

།གཞན་ཉིད་དུ་ཡང་མི་འཐད་དོ།།

10. /'byung ba dang ni 'jig pa dag/
/gcig pa nyid du* mi 'thad do/
/'byung ba dang ni 'jig pa dag/
/gzhan nyid du yang** mi 'thad do//

[Lha. *ni. **gzhan pa nyid du'ang]

10. Rising and passing cannot possibly be one; rising and passing also cannot possibly be other.

_________________________________

།འབྱུང་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག།

།མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སེམས་ན།

།འབྱུང་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག།

།གཏི་མུག་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡིན།།

11. /'byung ba dang ni 'jig pa dag/
/mthong ngo snyam du khyod sems na/
/'byung ba dang ni 'jig pa dag/
/gti mug nyid kyis mthong ba yin//

11. If you think that you can see rising and passing, rising and passing are seen by delusion.

_________________________________

།དངོས་པོ་དངོས་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ།

།དངོས་པོ་དངོས་མེད་ལས་མི་སྐྱེ།

།དངོས་མེད་དངོས་མེད་མི་སྐྱེ་སྟེ།

།དངོས་མེད་དངོས་ལས་མི་སྐྱེའོ།།

12. /dngos po dngos las mi skye ste/
/dngos po dngos med las mi skye/
/dngos med dngos med mi skye ste/
/dngos med dngos las mi skye'o//

12. Things are not created from things; things are not created from nothing; nothing is not created from nothing; nothing is not created from things.

_________________________________

།དངོས་པོ་བདག་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ།

།གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཉིད་མ་ཡིན།

།བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ནི།

།ཡོད་མིན་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར།།

13. /dngos po bdag las mi skye ste/
/gzhan las skye ba nyid ma yin/
/bdag dang gzhan las skye ba ni/
/yod min ji ltar skye bar 'gyur//

[Lha. *na]

13. Things are not created from themselves, nor are they created from something else; they are not created from [both] themselves and something else. How are they created?

_________________________________

།དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་ན།

།རྟག་དང་ཆད་པར་ལྟ་བར་ནི།

།ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་དངོས་དེ་ནི།

།རྟག་དང་མི་རྟག་འགྱུར་ཕྱིར་རོ།།

14. /dngos po yod par khas blangs na/
/rtag dang chad par lta bar ni/
/thal bar 'gyur te dngos de ni/
/rtag dang mi rtag 'gyur phyir ro//

14. If you assert the existence of things, the views of eternalism and annihilationism will follow, because things are permanent and impermanent.

_________________________________

།དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་ཀྱང།

།ཆད་པར་མི་འགྱུར་རྟག་མི་འགྱུར།

།འབྲས་བུ་རྒྱུ་ཡི་འབྱུང་འཇིག་གི།

།རྒྱུན་དེ་སྲིད་པ་ཡིན་ཕྱིར་རོ།།

15. /dngos po yod par khas blangs kyang/
/chad par mi 'gyur rtag mi 'gyur/
/'bras bu rgyu yi 'byung 'jig gi/
/rgyun de srid pa yin phyir ro//

15. If you assert the existence of things, eternalism and annihilationism will not be, because the continuity of the rising and passing of cause -effect is becoming.

_________________________________

།འབྲས་བུ་རྒྱུ་ཡི་འབྱུང་འཇིག་གི།

།རྒྱུན་དེ་སྲིད་པ་ཡིན་འགྱུར་ན།

།འཇིག་ལ་ཡང་སྐྱེ་མེད་པའི་ཕྱིར།

།རྒྱུ་ནི་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར།།

16. /'bras bu rgyu yi* 'byung 'jig gi/
/rgyun de srid pa yin 'gyur na/
/'jig la yang skye med pa'i phyir/
/rgyu ni chad par thal bar 'gyur//

[Lha. *gal te 'bras rgyu'i]

16. If the continuity of the rising and passing of cause-effect is becoming, because what has passed will not be created again, it will follow that the cause is annihilated.

_________________________________

།དངོས་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་ན།

།དངོས་མེད་འགྱུར་བར་མི་རིགས་སོ།

།མྱ་ངན་འདས་པའི་དུས་ན་ཆད།

།སྲིད་རྒྱུན་རབ་ཏུ་ཞི་ཕྱིར་རོ།།

17. /dngos po ngo bo nyid yod na/
/dngos med 'gyur bar mi rigs so/
/mya ngan 'das pa'i dus na chad/
/srid rgyun rab tu zhi phyir ro//

17. If things exist essentially, it would be unreasonable [for them] to become nothing. At the time of nirvana [they] would be annihilated, because the continuity of becoming is totally pacified.

_________________________________

།ཐ་མ་འགགས་པར་གྱུར་པ་ན།

།སྲིད་པ་དང་པོ་རིགས་མི་འགྱུར།

།ཐ་མ་འགགས་པར་མ་གྱུར་ཚེ།

།སྲིད་པ་དང་པོ་རིགས་མི་འགྱུར།།

18. /tha ma 'gags par gyur pa na/
/srid pa dang po rigs mi 'gyur/
/tha ma 'gags par ma gyur tshe/
/srid pa dang po rigs mi 'gyur//

18. If the end stops, it is unreasonable for there to be a beginning of becoming. When the end does not stop, it is unreasonable for there to be a beginning of becoming.

_________________________________

།གལ་ཏེ་ཐ་མ་འགག་བཞིན་ན།

།དང་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་ནི།

།འགག་བཞིན་པ་ནི་གཅིག་འགྱུར་ཞིང།

།སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡང་གཞན་དུ་འགྱུར།།

19. /gal te tha ma 'gag bzhin na/
/dang po skye bar 'gyur na ni/
/'gag bzhin pa ni gcig 'gyur zhing/
/skye bzhin pa yang gzhan du 'gyur//

19. If the beginning is created while the end is stopping, the stopping would be one and the creating would be another.

_________________________________

།གལ་ཏེ་འགག་བཞིན་སྐྱེ་བཞིན་དག།

།ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡང་རིགས་མིན་ན།

།ཕུང་པོ་གང་ལ་འཆི་འགྱུར་བ།

།དེ་ལ་སྐྱེ་བ་འབྱུང་འགྱུར་རམ།།

20. /gal te 'gag bzhin skye bzhin dag/
/lhan cig tu yang rigs min na/
/phung po gang la 'chi 'gyur ba/
/de la skye ba* 'byung 'gyur ram//

[Lha. *ba'ang]

20. If it is also unreasonable for stopping and creating to be together, aren't the aggregates that die also those that are created?

_________________________________

།དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་དག་ཏུ་ཡང།

།སྲིད་པའི་རྒྱུན་ནི་མི་རིགས་ན།

།དུས་གསུམ་དག་ཏུ་གང་མེད་པ།

།དེ་ནི་ཇི་ལྟར་སྲིད་པའི་རྒྱུན།།

21. /de ltar dus gsum dag tu yang/
/srid pa'i rgyun ni mi rigs na/
/dus gsum dag tu gang med pa/
/de ni ji ltar srid pa'i rgyun//

21. Likewise, if the continuity of becoming is not reasonable at any of the three times, how can there be a continuity of becoming which is non-existent in the three times?

_________________________________________

།འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཉི་ཤུ་གཅིག་པའོ།།

/'byung ba dang 'jig pa brtag pa zhes bya ba ste rab tu byed pa nyi shu gcig pa'o//